________________
( १७ )
पण वपराएलो जोवामां आवे छे. परन्तु पालीसूत्रोना पयोमा प्रयोजालो वैतालीयवृत्त ते सूत्रकृतांगसूत्रना पद्योमां मळी आवता वैतालीयवृत्ती दृष्टिए जोतां, वृत्तना विकासक्रमना प्राचीन स्वरूपनो द्योतक छे. आ बातमां हूं अहीं वधारे न लखतां थोडा ज समयमा जर्मन ओरिअन्टल सोसाइटीना जर्नलमां ' वेदनी पछीना काळना छंदो' ('Post Vedic Metres' ) ए मयाला नीचे प्रकट थनारा मारा लेखमा विस्तृतरीते चर्चवा इच्छु. संस्कृतसाहित्यना सामान्य वैतालीय ( वृत्तना ) श्लोको, के जेमांना केटलाक ललितविस्तरामां पण मळी आवे छे, तेनी साथे मुकाबलो करी जोतां, सूत्रकृतांगनो वैतालीयवृत्त तेथी वधारे प्राचीन रूपंनो जणाय छे. वळी ए बाबत पण अहीं लक्ष्यमां लेवा लायक छे के प्राचीनपाली साहित्यमां आर्यावृत्तमां गुंथेला पद्यो मळी आवतां नयी. धम्मपदमां तो ते सर्वथा नथीज. तेम अन्य बौद्धग्रन्थमां पण तेवां पद्यो मारा जोवामां आव्यां नथी. परन्तु आचारांग अने सूत्रकृतांग सूत्रोमां तो एक एक संपूर्ण अध्ययन आर्यावृत्तमां लखेलं मळी आवे छे. आ आर्यावृत्त, सामान्य [ रीते ओळखाता ] आर्यावृत्तथी स्पष्ट रीते प्राचीन तथा तेनो जनकस्वरूप देखाय छे. सामान्य आर्यावृत्त ते, सिद्धांतना वधारे अर्वाचीनभागोमां तथा प्राकृत अने संस्कृत भाषाना ब्राह्मण
2
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
