________________
गाथा ४२
४०९
કારણથી સમ્યજ્ઞાન નથી. લેકમાં લૌકિક દ્રષ્ટિથી બાહ્ય પદાર્થોનું જ્ઞાન સમ્યજ્ઞાન કહેવાય છે.
પ્રશ્ન ૧૨ : જ્ઞાનનું ફળ શું છે?
ઉત્તર : જ્ઞાનનું ફળ નિશ્ચયનયથી તે અજ્ઞાનની નિવૃત્તિ છે અને વ્યવહારનયથી ઉદાસીનતાનું ઉપજવું અર્થાત્ હેયઉપાદેયની બુદ્ધિનું ઉપજવું તે છે.
પ્રશ્ન ૧૩ઃ સમ્યજ્ઞાન થતાં શેનાથી ઉદાસીનતા ઉપજે છે?
ઉત્તર : સમ્યગજ્ઞાન થતાં સમસ્ત અધ્રુવ ભાવથી ઉદાસીન-બુદ્ધિ થઈ જાય છે.
પ્રશ્ન ૧૪ઃ સમ્યજ્ઞાનીને હેય-ઉપાદેય બુદ્ધિ શેમાં શેમાં ઉપજે છે?
ઉત્તર : સમ્યગજ્ઞાની જીવને નિજ શુદ્ધ આત્માતત્વમાં ઉપાદેયબુદ્ધિ થાય છે અને આ ધ્રુવ, નિજચેતન્યથી બહિર્ભત જેટલાં ભદદર્શક, વિકલ્પ, પાધિક ભાવ અને અન્ય બધી પર્યાયે અને દ્રવ્ય-તેમાં હેયબુદ્ધિ થાય છે.
પ્રશ્ન ૧૫ : નિશ્ચય-વ્યવહારરૂપ ઉકત ફળની માફક શું જ્ઞાન પણ બે પ્રકારનું હોય છે?
ઉત્તર : જ્ઞાનના પણ બે ભેદ છે: (૧) નિશ્ચયજ્ઞાન (૨) વ્યવહારજ્ઞાન.
પ્રશ્ન ૧૬ : નિશ્ચયજ્ઞાન કેને કહે છે?
ઉત્તર : જે જ્ઞાન જ્ઞાનમય આત્માની સાથે એકવ જેડી રહ્યું હોય અથવા જે જ્ઞાન નિર્વિકલ્પરૂપે પોતાને અનુભવ કરી રહ્યું હોય તેને નિશ્ચયજ્ઞાન કહે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
