________________
૧૪
દશવૈકાલિક સૂત્ર
દશામાં ત્યાગીને ખુબ સાવધ રહેવું પડે છે. તેથી તે સાવધાનતા
અને વ્યવસ્થા જાળવવા માટેજ આધ્યાત્મિક દર્દીના પ્રબળ ચિકિત્સક મહર્ષિ દેવેએ માનસિક મંથનથી સંશોધન કરી અહીં સાધુતાના સંરક્ષણ સારુ સૂમથી માંડીને મેટા આકાર સુધીના બાવન અનાચીર્ણ (નિષેધાત્મક) નિયમનું આ અધ્યયનમાં વર્ણન આપ્યું છે.
ગુરુદેવ બાલ્યા – [૧] જેઓને આત્મા સંયમમાં સુસ્થિર થયો છે. જેઓ સાંસારિક
વાસનાથી કિવા આંતરિક અને બાહ્ય પરિગ્રહથી મુકત રહ્યા છે, જેઓ પોતાના અને પરના આત્માને દુર્માર્ગથી બચાવી શકે છે અથવા જેઓ છકાય (દુન્યવી પ્રાણીમાત્ર)ના રક્ષક છે, જેઓ આંતરિક ગ્રંથીથી રહિત છે તેવા મહર્ષિઓનું જે અનાચીર્ણ (નહિ આચારવા લાગ્યો છે. તે નીચે પ્રમાણે છે.
નેધ–સ્ત્રી, ધન, પરિવાર ઈત્યાદિ બાહ્ય પરિગ્રહ અને ક્રોધાદિ જે આત્મદે છે તે આંતરિક પરિગ્રહ કહેવાય છે. વ્યાયી શબ્દ રક્ષણ વાચી છે.
છકાયમાં પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ, વનસ્પતિ અને ત્રસ ( હાલતા ચાલતા બધા જીવો) એમ સૌ જીવોને સમાવેશ થાય છે. [૨] બાવન પ્રકારનાં અનાચીનાં નામો ક્રમશઃ આ પ્રમાણે
છે – (૧) શિક (પિતાને ઉદ્દેશીને બનાવેલે આહાર હેય તેને સાધુ લે તે આ આધામિક દેષ લાગે, ) (૨) ક્રીકૃત (સાધુ માટે ખરીદીને બનાવેલ આહાર લે તે દોષ). (૩) નિત્યક (હમેશાં એકજ ઘરે આમંત્રણ આપી જાય ત્યાં આહાર લે તે ), (૪) અભિહત ( દૂરથી સાધુ માટે ઉપાશ્રાયાદિ સ્થાનમાં સન્મુખ લવાયેલે આહાર લેવો તે), (૫) રાત્રિભકત (રાત્રિ ભોજન કરવું), (૬) સ્નાન કરવું. (૭)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
