________________
જૈન કોસ્મોલોજી
.-.-.-..-.-..-.-..-..-.-..
पशष्ट(६) दुसु तिसु तिसु कप्पेसु, धणुदहि धणवाय तदुभयं च कमा। सुरभवण पइट्ठाणं, आगासपइट्ठिया उवरिं ॥११३।। (७) सत्तावीससयाई पुढवीपिंडो विमाणउच्चत्तं । पंचसया कप्पदुगे पढमे तत्तो य इक्किक्कं ॥११४॥
हायइ पुढवीसुं सयं, वड्डइ भवणेसु दु-दु-दु कप्पेसु । चउगे नवगे पणगे, तहेव जाडणुत्तरेसु भवे ॥११५।। इगवीससया पुढवी, विमाणमिक्कारसेव य सयाइं । बत्तीसजोयणसया, मिलिया सव्वत्थ नायव्वा ॥११६।। पण-चउ-ति दुवण्णविमाण, सघय दुसु दुसु य जा सहस्सारो । उवरि सिय भवणवंतर, जाइसियाणं विविहवण्णा ॥११७।। पढमेसु पंचवण्णा, एक्कगहाणीक जा सहस्सारो । दो दो कप्पा तुल्ला, तेण परं पोंडरीयाइं ॥११८॥
(श्री बृहत्संग्रहणी सूत्रम्) (८०) ८ ग्रैवेयः सने ५ अनुत्तरवासी हेवो... (१) प्रतरेषु नवस्वेषु, क्रमादेकैकमिन्द्रकम् । सुदर्शनं सुप्रबुद्धं मनोरमं ततः परम् ॥५३५॥ विमानं सर्वतोभद्रं, विशालं सुमनोऽभिधम् । ततः सौमनसं प्रीतिकरमादित्यसंजकम् ॥५३६।।
(श्री क्षेत्रलोकप्रकाश/सर्ग-२७/सूत्र-५३५/५३६) [F गेविज्जा नवविहापण्णत्तं, तं जहा – हिट्ठिमहिट्ठिमगेविज्जा, हिटिममज्झिमगेविज्जा, हिट्ठिमउवरिमगेविज्जा मज्झिमहिट्ठिमगेविज्जा, मज्झिममज्झिमगेविज्जा, मज्झिमउवरिमगेविज्जा, उवरिमहेट्ठिमगेविज्जा, उवरिममज्झिमगेविज्जा, उवरिमउवरिमगेविज्जा... ॥
(श्री प्रज्ञापना सूत्र/प्रथम-पद/सूत्र-३८) ॥ सुदंसणे सुप्पडिबद्धे, मणोरमे चेव होइ पउमतिगे । ततो अ सव्वओभदे, विलासे य सुमणे चेव ॥१३४।। समणसे पीइकरे, आइच्चे चेव होइ तइयदिणे... । (१३५नी अर्धी गाथा) ___ (श्री बृहत्संग्रहणी-१३४/१३५) + ( देवेन्द्रनरकेन्द्रप्रकरणम्-१३६/१३७)
___ + (त्रैलोक्यदीपिका-१३९) (२) एक्कारसुत्तर हेट्ठिमेसु, सत्तुत्तरं च मज्झिमए । सयमेगे उवरिमए पंचेव अणुत्तरविमाणा ॥
(संगहणीगाहा ) + (त्रैलोक्यदीपिका-१३०) + ( श्री प्रज्ञापना सूत्र/द्वितीय-पद/सूत्र-२१०) (३) ग्रैवेयकवदत्रापि देवाः सर्वेऽहमिन्द्रकाः । सर्वे मिथः समैश्वर्यरुपकान्तिसुखश्रियः ॥६१७|| (४) येष्वाकाशप्रदेशेषु शय्यायां प्रथमक्षणे । यथोत्पन्नास्तथोत्तानशया एव भवावधिः ॥६१८ ॥ (५) अतिप्रतनुकर्माणो महाभागाः सुरा अमी । इहोत्पन्ना षष्ठभक्तक्षेप्यकर्मावशेषतः ॥६३७।।
(श्री क्षेत्रलोकप्रकाश/सर्ग-२७/सूत्र-६१७/१८/३७) ॥ यदाहु पञ्चमांगे - अणुत्तरोववाइया णं देवा णं भंते ! केवइएणं कम्मावसेसेणं अणुत्तरोववाइयत्तेणं उववण्णा ? गोयमा ! जावातियन्नं षट्ठभत्तिए समणे निग्गंथे कम्मं निज्जरेइ एवतिएणं कम्मावसेसेणं अणुत्तरोववाइयत्ताए उववण्णा इति ॥
(श्री भगवती सूत्रम...) शाल्यादिकवलिकानां सप्तानां छेदने भवति यावान् । कालस्तावति मनुजायुष्केऽपर्याप्तवति मृत्वा ।। मोक्षार्हध्यवसाया अपि ये कर्मावशेषतो जाताः । लवसत्तमदेवास्ते जयन्ति सर्वार्थसिद्धस्थाः ॥
- ४०3)
k
*
४०3
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org