Page Text
________________
[ ૨૬૦ ]
વસુદેવ-હિંડી : : પ્રથમ ખંડ :
છે.વસુપાલિતે કહ્યું, “તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે અશ્વને જુઓ.” પછી ખિલતાં કુમુદના પત્રરાશિ સમાન (લાલ), ઉત્કૃષ્ટ પ્રમાણુવાળા, પંચોતેર આંગળ ઊંચા, એક સો આઠ આંગળ લાંબા, બત્રીસ આંગળના મોઢાવાળા, શુદ્ધ આવર્તવાળા, ઉત્તમ ખરી, કાન, કેશ, અવાજ, આકૃતિ, નયન અને જંઘાવાળા અને અત્યંત તેજસ્વિતાને કારણે જેના ઉપર સવારી ન કરી શકાય એવા સ્કૂલિંગમુખને મેં જોયે. તેને જોઈને મેં કહ્યું, “અશ્વનું દમન કરવાને હું શક્તિમાન છું.” વસુપાલિત બોલ્યા, “રાજાએ મને પહેલાં આજ્ઞા કરેલી છે કે-જે માણસ અશ્વને દમવાને ઇચ્છતા હોય તેના સંપૂર્ણ કબજામાં અશ્વ આપો; અને જ્યારે અશ્વનું દમન થાય-કેળવાય ત્યારે મને ખબર આપવી; માટે મારે આ બાબતમાં શું કરવું તેની સૂચના આપો.” મેં તેનું (આ પ્રસંગનું) બલિવિધાન સૂચવ્યું, અને સાંકળે સાથે બાંધેલી ચાર કંચમુખી સો કરાવવાનું કહ્યું. વસુપાલિતે મારી સૂચના પ્રમાણે કર્યું. મંગલ વિધિ કરીને હું પણ સકુલિંગમુખ ઉપર બેઠે. ચાર સોયે સાંકળમાં બાંધીને પલાણનાં ચાર અંગે માં મૂકી. પછી અશ્વ સૂવા જતો ત્યારે સોય વાગતાં તે ઊભું થઈ જતો. દેડે ત્યારે (સાંકળ ખેંચવાથી) ઊભું રહે અને તેને કંઈ પીડા ન થતી. જ્યારે અશ્વ ઊભું રહેવાની ઈચ્છા કરતા ત્યારે હું તેને ચલાવવાનું શરૂ કરતે. ગોખમાં બેઠેલો રાજા આ જેતે હતો. શિક્ષાકુશળ ઉપાધ્યાયવર્ગ તથા શાબાશીનાં વચનેથી જેમનાં મેં ભરાઈ ગયાં છે એવા વિસિમત થયેલા લેકે મારી પ્રશંસા કરવા લાગ્યા. પછી સ્કૂલિંગમુખ અશ્વને મેં કેળ અને રાજાને સન્તોષ આપે. મને જોઈને ઈન્દ્રશર્મા પગે પડ્યો અને કહેવા લાગે, “આપનું મહત્ત્વ નહીં જાણતા એવા અમે ગિરિતટમાં જે ચેષ્ટા કરી હતી તે માટે આપ ક્ષમા કરો.” કપિલાનું પાણિગ્રહણ
પછી શુભ દિવસે કપિલા રાજકન્યાને અને મને વિવાહ-દીક્ષા આપવામાં આવી. સ્વચ્છ કનકથી નિર્મિત થયેલી જાણે દેવતા હોય તેવી, અનિર્વચનીય મનહર શરીરવાળી અને શરદકાળના પ્રસન્ન સરોવરના કોમળ કમળ સમાન વદનવાળી કન્યાને મારી પાસે લાવવામાં આવી. પછી પુરોહિતે અગ્નિમાં વિધિપૂર્વક હોમ કર્યો. કપિલ રાજાએ કપિલા રાજકન્યાનું મારી સાથે પાણિગ્રહણ કરાવ્યું. પછી પરમ પરિતેષથી જેનાં બે નયને વિકસિત થયાં છે એવા મેં અગ્નિની પ્રદક્ષિણા કરી, અને તેમાં લાજાંજલિઓ નાખી. (આટલું ઓછું ધન આપવાથી જાણે) શરમાયેલા કપિલ રાજાએ અમને બત્રીસ કેટિ ધન આપ્યું. લગ્ન પછી ધ્રુવદર્શનથી પ્રસન્ન થયેલા હું કપિલ રાજાના ગૃહમાં કપિલાની સાથે આનંદપૂર્વક રહેવા લાગ્યો. કપિલનો અંશુમાન નામે કુમાર હતો. તે વિનયશાળી હતું અને મારી સેવા કરતા હતા. એને હું કલાઓના વિષયમાં વિશેષતા શિખવતા હતો. કપિલાના ગુણમાં આસક્ત અને નિરુત્સુક-સુખી એવા મારો કાળ વીતતો હતે. તેને મારાથી કપિલ નામે કુમારને જન્મ થયો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005228 |
| Book Title | Vasudev Hindi Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sanghdas Gani, Bhogilal J Sandesara |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1947 |
| Total Pages | 544 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |