Page Text
________________
[ ૨૩૪ ]
શ્રી દમયંતી ચરિત્ર ઃ અંધ ૫ મે. સર્ગ ત્રીજો.
“તે રાજર્ષિની શોધને માટે અમારા કષ્ટની સામે તમે શા માટે જુઓ છે? આ અમારું મુખ્ય કર્તવ્ય હોવાથી અમારા ગૃહકાર્યો અમારા માટે ગૌણ છે. ભીમરાજાના આદેશથી તે અમે અમારા આ દેહને સમુદ્રમાં પણ ફેંકી દઈએ, તે પછી પગપાળા વિચરી શકાય તેવી આ પૃથ્વીની શી ગણત્રી? રાજાના હુકમથી તમારા નિમિત્તે પવિત્ર કીર્તિવાળા નલ રાજાને જે શોધી શકાય તે સદ્દભાગ્યને લીધે પ્રાપ્ત થએલ તે અમારું કાર્ય ત્રણ પ્રકારે પ્રશંસાને પાત્ર બને છે. હે દેવી! સાંભળ–તમારા રવામી દક્ષિણ દિશામાં તે નથી જ. કદાચ તે હોય તો ઉત્તર, પશ્ચિમ કે પૂર્વ દિશામાં હોવા જોઈએ. મૂળ રૂપને ત્યાગ કરીને બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય કે શુદ્ધ પછી કોઈ એક વર્ણમાં નૂતન રૂપ ધારણ કરીને રહેલ હશે. કદાચ વ્યાકુળ બનેલ તે ગ્રામ, ખીણુ કે પર્વતની ગુફામાં રહેતા હશે, અથવા તે હસ્તી, અશ્વ અને રથના અધિકારી બનીને રહેલ હશે. તે ગમે તે સ્થળે વસતા હશે તે પણ અનેક દિવસો અને વર્ષો વ્યતીત થઈ જવા છતાં કોઈ પણ ઉપાયદ્વારા તેમની શોધ કર્યા સિવાય અમે બંને પાછા ફરશું નહીં. અમે બંનેએ અમારે આ દેહ તે કાર્ય માટે જ અર્પણ કરી દીધો છે. તે શ્રેષ્ઠ રાજા જીવતા જ છે એમ હું જાણુ કારણ કે જેનું શરીર લક્ષણવાળું છે અને તારા જેવી સતીને તે પતિ છે. શંકરનો પરાભવ કરનાર અને ભસ્મીભૂત બનેલા કામદેવને રતિએ ફરીથી પણ પ્રાપ્ત કર્યો હતો, તે તું જાણ. આ સંબંધમાં કહેવાતી એક બીજી કથા તરફ તું લક્ષ આપ, જેથી તારું મન કંઈક આશ્વાસન પામે
કાંતિ નામની નગરીમાં નરદત્તા નામની દેવીના મંદિરમાં ઘતમાં સર્વસ્વ હારી ગયેલ સિંહલક નામને કેઈએક ધૂર્ત પુરુષ તે દેવીની મૂતિ ભાંગી નાખવાને તૈયાર થયો. નિર્લજજ અને પાપી તે જુગારીને દેવીએ પાંચસો દીનારના મૂલ્યવાળી ગાથા આપીને સમજાવ્યો. જેના હાથમાં તે ગાથા છે તે, તે ગાથાને વેચવાને ઈચ્છતા આમતેમ ભ્રમણ કરતા તે સિંહલકની ગાથાના અર્થ પ્રત્યે તિરસ્કાર બતાવવાપૂર્વક “આ જૂઠો છે.” એમ કહીને તે કેઈપણે ખરીદી નહી. દેવલીના મન્મથ નામના વિદ્વાન પુત્રે તે ગાથા પાંચસો સોનામહોર આપીને ખરીદી લીધી, તે ગાથા આ પ્રમાણે હતી–
ભાગ્યમાં વિધાતાએ જે લખેલું હોય છે તે કદી વૃથા બનતું નથી, એમ માનીને દુઃખમાં પણ ધર્યશાળી પુરુષ ડરપોક-ભયભીત બનતા નથી.” મન્મથે આ પ્રમાણે ફેગટ ખર્ચ કરવાથી ક્રોધે ભરાયેલ પિતાએ તેને ઘરબહાર કાઢી મૂકો અને તે પણ દેશાવર જવાની ઈચ્છાથી નગરની બહાર સરોવરને કિનારે રહ્યો. રાત્રિને વિષે, હરણની ભ્રાંતિથી શીકારીના બાણથી ઘાયલ થયેલા તેને રુધિરની ગંધથી ભાચુંડ પક્ષી તેને વાર્ષિદ્વીપમાં લઈ ગયો. તે સ્થળે દયાળુ ભાચુંડ પક્ષીથી ત્યજી દેવાયેલે તે ચેતનવંત બન્યો અને તેણે ફકત આકાશ અને મુશ્કેલીથી પાર ન પામી શકાય તેવા સમુદ્રને નીહાળે. તે ગાથાના અર્થને વિચાર મન્મથ વણિકપુત્ર નાળિયેર વિગેરેના ફલેથી આજીવિકા કરતે દિવસે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005225 |
| Book Title | Damyanti Charitra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manikyadevsuri |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 324 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |