Page Text
________________
દમયંતીને થયેલ સાર્થને મેલાપ.
[ ૧૭ ]
સર્ગ છો
[દમયંતીને થયેલ મુનિ-સમાગમ ].
૬ તથા પ્રકારના મહાન કષ્ટને પસાર કરીને દમયંતી, વિવિધ પ્રકારની પલ્લીવાળી
વિંધ્ય ભૂમિને ઉલ્લંઘીને ફરીથી વિદર્ભ દેશ તરફ જવા લાગી. તેણે લાંબા અને નિર્જન માર્ગમાં થાકી નહીં તેમજ ભય પણ ન પામી. ખરેખર કાળ (સમય) માણસના શરીર તેમજ મનને દઢ બનાવે છે, કારણ કે પતિને વિયેગ થયે, અજગરનું ગળી જવારૂપી વિદન ઉપસ્થિત થયું અને માર્ગમાં ચાલવા છતાં કઈપણ પ્રકારનો આનંદ ન મળે. દમયંતી હમેશાં હૃદયમાં પંચ પરમેષ્ઠી મં(નવકાર મંત્રોનું તેમજ સ્વામી નલના બંને ચરણનું ચિંતવન કરવા લાગી એટલે માર્ગને વિષે નખવાળા ( સિંહ, વાઘ વિગેરે), શીંગડાવાળા (ગેંડ વિ.) પ્રાણીઓ તેમજ હાથી અને સર્પો વિગેરે તેણીને જોવા માટે પણ શક્તિમાન થતાં નહીં તો સ્પર્શ કરવાને કેમ સમર્થ થઈ શકે? વિષમ પણું સમતાપણને પામે છે અને દુર્જને સૌજન્ય ભાવને પામે છે. ખરેખર સતીરૂપ બ્રહ્મા આ સૃષ્ટિને ફેરફાર કરવાને શક્તિમાન છે. તેવા પ્રકારના નિર્જન માર્ગમાં તેવા તેવા પ્રકારના અનેક ઉપદ્રવ થવા છતાં દમયંતી પરાભવ ન પામી, તે ખરેખર શીલરૂપી બખ્તરને જ પ્રભાવ છે. દમયંતીના હૃદયમાં મહાન દુઃખ થતું હતું કે તેણીને નિમિત્તે ભીલ અને અજગર માય ગયા.
આ પ્રમાણે માર્ગમાં ચાલતાં, કેટલાક કાળે તેણીને ધનિક સાથે વાહન મેળાપ થયો ત્યારે “તમે કયાં જાઓ છો?” એમ દમયંતીથી પૂછાયેલા તે લોકોએ તેણને ક્ષત્રિયપુત્રી જાણીને કંઈપણ ઉત્તર ન આપે, છતાં પણ તેણી તેઓની સાથે ચાલવા લાગી. બુદ્ધિમાન પુરુષોને વસ્તુની પ્રાપ્તિની ચિંતા હતી નથી, કાર્યસાધનની આવશ્યકતા હોય છે. ભેજન કર્યા બાદ, માણસને, તણખલાની પણ જરૂર પડે છે, અને મૃત્યુ પામેલા માણસની રાખ પણ વંદાય છે, એટલે અવસરે બધી ક્રિયા ઉત્તમ ગણાય છે.
એકદા, અત્યંત સાંકડા તટવાળા, મુશ્કેલીથી ચઢી શકાય તેવા અને ભયંકર પર્વતની તળાટીમાં પ્રાત:કાળે ચાલવાની ઈચ્છાથી તે સાથે પડાવ નાખે. રાત્રિને વિષે, તે સાર્થ ઉપર, રાત્રિ જેવા શ્યામ, એક બીજાના વનિથી સૂચન કરતા, મનુષ્યની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005225 |
| Book Title | Damyanti Charitra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manikyadevsuri |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 324 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |