________________
નિબંધ ૨ જે
જેમ માટીમાંથી ઘડે થાય,
તેમ જીવમાંથી શિવ થાય. પૂર્વાચાર્યોમાંથી કેણે પ્રથમ આ વચને પ્રકાશ્યાં હશે તે તો જાણવામાં નથી, પણ પ્રકાશનાર મહા પ્રજ્ઞા વંત, અતિ વિચક્ષણ, અત્યંત વિવેકસંપન્ન અને પરમાર્થમાર્ગના યથાર્થ જાણનાર હોવા જોઈએ એમ તે વચનના અંતર્ગત ભાવ જોતાં ભાયમાન થાય છે. વાંચકોમાંથી ઘણાને તે વાક્યોને પરિચય હશે તથા તેની યથાયોગ્યતા ઉપર વિચાર પણ કર્યો હશે. તો પણ તે સુંદર ભાવદર્શક વચનને વિશેષતા એ સમજવા પ્રયત્ન કરે ઉચિત લેખાશે. તે અર્થગભીર વાક્યોમાં રખે મેક્ષમાર્ગ સમાયો છે; તેમાં માર્ગની પ્રાપ્તિનું રહસ્ય ગુપ્તપણે રહ્યું છે, તેમાં વિકાસને નિશ્ચિત કેમ સમાવેશ પામે છે, તેમાં ઉપાદાન –નિમિત્તની સ્વાભાવિક પરસ્પર સંબંધિત સ્થિતિ જેમ છે તેમ કુશળતાથી દર્શાવવામાં આવી છે. આટલા પ્રાકુકથનથી એ સુપ્રતીકરૂપ થવા ગ્ય છે કે અધ્યાત્મમાર્ગના સાચા અને યથાર્થ જાણકાર જ વ્યવહાર દૃષ્ટાંત દ્વારા આવું સરખાપણું બતાવી કહી શકે, કેમકે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
