________________
શ્રી આત્મપ્રબોધ
દેવદ્રવ્યનું સમ્યક પ્રકારે રક્ષણ કરવું–વૃદ્ધિ કરવી, તે ત્રીજી ભક્તિ કહેવાય છે. આ સંસારને વિષે સર્વ પ્રાણીઓ પોતાના દ્રવ્યના રક્ષણ માટે તત્પર રહે છે, પરંતુ દેવદ્રવ્યનું રક્ષણ કરવામાં–તેને વધારવામાં ઉત્તમ જીવોની જ પ્રવૃત્તિ હોય છે. જેઓ દેવદ્રવ્યના રક્ષણને માટે સારી રીતે પ્રવર્તે છે, તે પ્રાણીઓ આલોક તથા પરલોકમાં સુખની પરંપરા પ્રાપ્ત કરનારા થાય છે, જેઓ દેવદ્રવ્યનું ભક્ષણાદિક કરે છે, તેઓ આ ઉભયલેકને વિષે અતિ ઘેર દુઃખના ભાજન બને છે. તે વિષે કહ્યું છે કે
"जिण पवयण वुढ्ढी करं पभावगं नाणदंसण गुणाणं ।
મહંતો વિખર્ચે ગત સંસારિગો રો” છે ? .. જિનપ્રવચનની વૃદ્ધિ કરનારું અને જ્ઞાન તથા દશન ગુણોનું પ્રભાવક એવા જિનદ્રવ્યનું જે પુરુષ ભક્ષણ કરે છે, તે અનંત સંસારી થાય છે.” (૧)
"जिण पवयण वुट्टी करं पभावगं नाणदंसण गुणाणं ।
સવંતો નિજ વુિં પરિત્ત સંસારો સ્રો” | ૨ | “જિનપ્રવચનની વૃદ્ધિ કરનારું અને જ્ઞાન તથા દશન-ગુણનું પ્રભાવક એવા જિનદ્રવ્યનું જે પુરુષ રક્ષણ કરે છે, તે પુરૂષ ભવ–સંખ્યાના પ્રમાણવાળો થાય છે. એટલે તેના ભવની સંખ્યા પરિમિત થાય છે.” (૨)
" जिण पवयण वुढ्ढी करं पभावगं नाणदंसणगुणाणं ।
વતો નિકળ્યું તિરથયાર જ નીવો” | રૂ જિનપ્રવચનની વૃદ્ધિ કરનારું અને જ્ઞાન તથા દર્શન ગુણનું પ્રભાવક એવા જિનદ્રવ્યને વધારનારે જીવ તીર્થંકરપણાને પ્રાપ્ત કરે છે.” (૩)
અહીં વૃદ્ધિ એટલે નવા નવા દ્રવ્યનો પ્રક્ષેપ કરવા વગેરેથી વધારવું, એમ સમજવું તે પણ પંદર પ્રકારના કર્માદાનરૂપ કુવ્યાપાર વજીને સદ્વ્યાપારના વિધિ વડે દ્રવ્યની વૃદ્ધિ કરવી. અવિધિ વડે કરેલી દ્રવ્ય વૃદ્ધિ ઉલટી દોષરૂપ થાય છે. તેને માટે શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે –
" जिणवर आणा रहियं, वधारतावि केवि जिणदव्यं ।
વૃત્તિ મવસમુદ્દે પૂઢા મોળ બના” છે ? “જિનેશ્વરની આજ્ઞાથી રહિતપણે જિનદ્રવ્યને વધારનારા કેટલાક મૂઢ થયેલા અજ્ઞાની છે પણ મોહ વડે આ સમુદ્રને વિષે ડૂબે છે.” (૧)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org