Page Text
________________
તૃતીય પ્રકાશ
૩૩૩ આંતરા રહિત બાર વર્ષ સુધી ત્યાં ને ત્યાં (ગભમાં) રહે છે–એટલે બાર વર્ષ પછી જન્મે છે. લોકમાં તે છોડ–ડના નામથી ઓળખાય છે, આ પ્રમાણે ગર્ભની ભવસ્થિતિ કહેવાય છે.
તેની જે કાયસ્થિતિ છે, તે મનુષ્યને ચોવીશ વર્ષની છે, તે આ પ્રમાણે કઈ જીવને છોડરૂપે બાર વર્ષ ગર્ભમાં રહી અંતે મૃત્યુ પામી તેવા પ્રકારના દુષ્ટકાયના વેગથી ત્યાં જ ગર્ભમાં રહેલા કલેવરમાં જ ઉત્પન્ન થાય છે અને ઉત્પન્ન થઈ તેમાં જ બાર વર્ષ સુધી રહે છે-એવી રીતે ઉકષ્ટો વીશ વર્ષ સુધી તેનો ગર્ભાવાસ થાય છે.
તિર્યંચ જ તિરછીના ગર્ભમાં ઉત્કૃષ્ટથી આઠ વર્ષ સુધી રહે છે, તે પછી તેને વિનાશ અથવા પ્રસવ પણ થાય છે.
સ્ત્રીની ગર્લોત્પત્તિની યોગ્યતા અને પુરુષના વયની ગર્ભાધાન કરવાની યોગ્યતાને માટે આ પ્રમાણે લખેલું છે, સ્ત્રીની યોનિ પંચાવન વર્ષ પર્યત અમ્લાન હોવાથી ગર્ભને ધારણ કરી શકે છે. તે પછી આવને અભાવ હોવાથી તેની યોનિ પ્લાન થઈ જાય છે, તેને માટે નિશીથચૂર્ણમાં આ પ્રમાણે કહેલું છે–
" इथिए जाव पणपन्ना वासा न पूरयति ताव अमिलिआणा य जोणी"
આનો અથ ઉપર દર્શાવેલો છે, પુરષ પંચોતેર વર્ષ સુધી ગર્ભાધાનને યોગ્ય એવા વાયવાલે હોય છે. તે પછી તે પ્રાયઃ કરી તેવા વયથી રહિત થઈ જાય છે. તે વિષે નિશીથચૂર્ણમાં કહેલ છે. આ સો વર્ષની આયુષ્યવાલાની અપેક્ષાએ સમજવું. સો વર્ષની આગલ બસ, ત્રણસો, ચારસો ઇત્યાદિ પૂર્વકેટી હોય.
સ્ત્રીનું જેટલું આયુષ્ય હોય, તે સર્વ આયુષ્યમાંથી અર્ધ આયુષ્ય પયત મ્યાનપણુ રહિત હોવાથી તે ગર્ભ ધારણ કરવાને સમર્થ હોય છે. અને પુરુષને તે સર્વ પૂવકેટી પયતના પિતાના આયુષ્યને છેલ્લો વીશમો ભાગ અબીજ હોય છે અને પૂર્વકેટી ઉપરની સ્થિતિવાલાને તે યુગલિક પણે કરી એકવાર પ્રસવધર્મીપણાને લઈને અને નિરંતર યૌવનપણને લઇને આ નિયમ લાગુ પડતો નથી.
આ શરીરે ત્રણ માતા સંબંધી અંગે છે. ૧ માંસ, ૨ રુધિર, અને ૩ મસ્તક–ભેજું. અને ત્રણ પિતા સંબંધી અંગ છે, ૧ અસ્થિ, ૨ અસ્થિમજજા અને ૩ કેશ, સ્મશ્ર (દાઢી) રેમ તથા નખ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005207 |
| Book Title | Atmprabodh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijay Jinlabhsuri, Zaverchand Bhaichand Shah |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 408 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 21 MB |