________________
તૃતીય પ્રકાશ
૩૦૫
स्वशुद्धात्मानुभूत्यात्म भावश्रुतवलंबनात् । अंतर्जल्पो वितर्कः स्यात्, यस्मिंस्तत् सवितर्कजम् ॥१॥ अर्थादर्थांतरे शब्दाच्छन्दांतरे च संक्रमः । योगायोगांतरे यत्र, सविचारं तदुच्यते ॥२॥ द्रव्याद् द्रव्यान्तरे याति, गुणाद्याति गुणान्तरम् ।
पर्यायादन्यपर्याय, सपृथक्त्वं भवत्यतः ॥३॥ આ ત્રણ શ્લોકનો ભાવાર્થ ઉપર કહેવામાં આવ્યું છે.
આ શુકલધ્યાનનો પહેલો પાયે આઠમા ગુણસ્થાનથી આરંભી અગીઆરમાં ગુણસ્થાન સુધી હોય છે.
૨ શુકલધ્યાનને એકવિતક અવિચાર નામે બીજે પાયા નિશ્ચલ એક દ્રવ્યનું અથવા એક પર્યાયનું અથવા એક ગુણનું અથવા શબ્દથી શબ્દાંતરનું ઈત્યાદિ જે સંક્રમણ તેનાથી રહિત છે. ભાવકૃતાલંબન વડે ચિંતવન કરવારૂપ બીજે પાયે બારમા ગુણઠાણે હોય છે અને તે પછી તેરમે ગુણસ્થાને દયાનાંતરિકા હોય છે.
૩ તે પછી જેને વિષે કેવલી ભગવાન અત્યંત આત્મશક્તિવડે બાદર કાયયોગમાં આત્મસ્વભાવથી સ્થિતિ કર્યા બાદ ભાદર મન-વચન યુગલને સૂકમ કરે છે, તે પછી સૂક્ષ્મ વચન તથા મનને વિષે સ્થિતિ કરી બાદર કાયયોગને સૂક્ષ્મતામાં લઈ જાય છે. તે પછી સૂક્ષ્મ કાયયોગમાં ક્ષણમાત્ર સ્થિતિ કરી તત્કાલ સૂક્ષ્મ વચન તથા મનનો સર્વથા નિગ્રહ કરે છે. ત્યારબાદ સૂક્ષ્મ કાયગે ક્ષણમાત્ર સ્થિતિ કરી સૂક્ષ્મ કિયાવાલા શાન સ્વરૂપી પોતાના આત્માને પિતાની મેલે અનુભવે છે અને તેને યોગ્ય એવા જે શુભ પરિણામ તેથી પડવાપણું થતું નથી. આ શુકલધ્યાયનનો ત્રીજો પાયો કહેવાય છે. એ તેરમા ગુણઠાણના અંતે પ્રાપ્ત થાય છે.
૪ જેને વિષે સૂમ કિયાને પણ સમુચ્છેદ થાય છે, તે શુકુલધ્યાનને ચોથે પાયે છે. તે ચંદમે ગુણઠાણે હોય છે તે પછી જીવ સિદ્ધિપદને પામે છે.
એ ધ્યાન અબાધા અને અસમેતાદિ લિંગ ગમ્ય છે અને મોક્ષફલનું સાધક છે એમ સમજવું. એથી અક્રિયપણાને યોગ્ય પરમવિશુદ્ધ પરિણામની નિવૃત્તિ પણ હતી નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
