Page Text
________________
( ૨૮ )
કુંવરજી આણંદજીતુ ભાષણું.
'' कम्मस्स केहि कम्मदायादो कम्मयोनि कम्मबन्धु कम्मपरिसरण, ये कम्मं करिस्सामि कल्याणं वा पापकं वा तस्स दायादो भविस्यामि ।
""
"
कम्मना वत्तती लोको कम्मना वत्तती पजा । कम्मनिबंधन सत्ता रथस्साणीव यायतों । ( सुत्तनिपात. वासेठ सुत्त, ६१. )
ઇસ પ્રકાર કર્મ-સત્તાકે! પ્રદર્શિત કરનેવાલે ઉદ્દગાર ઐદ્ધ-સાહિત્યમે અવશ્ય ઉપલબ્ધ હોતે હૈં; પરન્તુ જૈનધર્મ કે કાર્મિક વિચારકે સાથ ઇનકા કાઇ સામ્ય નહીં. ભગવાન મહાવીરકે કાર્મિક વિચાર શ્રીકૃષ્ણે આર બુદ્ધદેવકે વિચારસે સર્વથા ભિન્ન સ્વરૂપ રખતે હૈ.
કિતનેક આધુનિક વિદ્વાનાંકે ઐસે વિચાર દ્રષ્ટિગાચર હોતે હૈ કિ “ જૈન ધર્મ આર ઔદ્ધધર્મ કાઇ સ્વતંત્ર મત નહીં હૈ, પરન્તુ વૈદિકધર્મ હીકે ભેદવશેષ હૈં. ચે દાન ધર્મ વૈદિકધહીકે અપને પિતાકે સમીપસે અપની આવશ્યકતાર્ક અનુસાર વિચાર-સ ́પત્તિકા હિસ્સા લેકર કીસી કારણવશ જુદા નિકલે હુએ પુત્ર સમાન હૈં, અર્થાત્ યે ધમ પરકીય--ભિન્નજાતિય ન હોકર ઇનકે પૂર્વવત્તિ બ્રાહ્મણુધર્મહીકી પૃથક્-ભૂત શાખાયે હૈં. યહાં મ કેવલ ઇતના હી કહુ કર આગે બઢતે હૈં કિ યે વિચાર જૈનસિદ્ધાન્તાંકા સમ્યગ્ અભ્યાસ-વિશેષાવલેાકન-કીચે બના હી પ્રદર્શિત કીયે ગયે હૈ, અતએવ ઇનમે... સત્યકી માત્રા બહુત કમ હૈ. જૈન ધર્મકે સ્યાદ્વાદ, જીવવાદ, કમવાદ, એર પરમાણુવાદ અદિ અનેક પ્રૌઢ વિચાર-તત્ત્વ હૈં જિનકા વૈશ્વિક-સાહિત્યમે કહી પર આભાસ ભી દૃષ્ટિગોચર નહીં હોતા. યદિ જૈનધમ કે સિદ્ધાન્તાંકા મૂળસ્થાન વૈદિકધર્મ માના જાય, તે ભગવન્મહાવીર પ્રતિપાદિત જૈનતત્ત્વાંકા મૂલ સ્વરૂપ વૈદિકસાહિત્યમેં અવશ્ય ઉપલબ્ધ હાના ચાહીએ; પર વડાં ઉસકા કાઈ ચિન્હ નહીં મીલતા. જૈનધર્મકે ઉપર્યુક્ત અનેક વાઢાંકા છેડકર કેવલ અકેલે કર્મવાદહિકા લેકર વિચાર કીયા જાય, જો ઇસ લેખકા ઉષ્ટિ વિષય હૈ, તે પ્રતિત હાગા કી જો કર્મવાદવિષયક સાહિત્ય જૈનસમાજમે' વિદ્યમાન હૈ ર ઉસમે કર્મસબંધી જિન્ હજારાં વિચારશંકા સંગ્રહ હૈ ઉસકે એક ભી અંશ યા વિચારકા સામ્ય કર સકે એસા કોઈ ઉલ્લેખ વૈદિક સાહિત્યમે નજર નહીં આતા. હજારાં વર્ષા કે પ્રચર્ડ આઘાત-પ્રત્યાઘાતાંકે કારણુ કલિકાલકે કરાલ ગાલામે વિલીન હાતે હાતે ભી જો કુછ અત્ય૫ ભાગ, જૈનધર્મકે ઇસ કર્મવાદવિષયક સાહિત્યકા ઉપલબ્ધ હૈ ઉસકા ઠીક ઠીક અવલેાકન કરનેસે. હમારે ઇસ કથનકી સત્યતાકા અનુભવ હૈા સકતા હૈ. જો કુછ કાર્મિકસાહિત્ય ઇસ સમય વિદ્યમાન હૈ વહેં ભી ઇતના વિશાલ હૈ કી ઉસકા યથાર્થ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરનેકે લીયે મનુષ્યકા અપને આયુષ્યકા બહુત બડા ભાગ લગાના પડતા હૈ. એસી દશામે, જૈનધર્મ કે વિચારેાં-સિદ્ધાન્તાંકા મૂલસ્થાન વૈદિક ધર્મ હૈ, યહુ કથન કૈસે યુક્તિ-યુક્ત માના જા સકતા હૈ.
( સંયુત્તરનિયાય તથા નૈત્તિરળ, )
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005198 |
| Book Title | Jain Sahitya Sambandhi Lekhono Sangraha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Dharma Prasarak Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Dharm Prasarak Sabha |
| Publication Year | |
| Total Pages | 206 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |