________________
વિદ્યમનોત્સવ મેંડક કાગ કુલંગ ગતિ, પિત્ત ના ઈહિં ભાય, હંસ મયુર કેપિત કફ, નાગ જલોક વાય. ચલ મંદ કબહું જુગતિ, કબહું વેગ કરેઈ; ચુમ દેષકો કેય ભનિ, અંતર કરે મરેઈ
૧૦ તિત્તર લાવર બટેર ગતિ, સ ધમનિ સનીપાત, ચલે બીન અતિ શીત હોઈ, નસા કરે ઈહ ઘાત. ૧૧ સુધા ચપલ ધમિની ચલે, ઉષ્ણ રક્તકી જાણિ, સ્થિરા તૃપતકી ફુનિ કહું, આગમ ભાષ બખાન, ચલેં વેગ અરુ તપ્ત હોઈ, વર લક્ષણ ધમનીય, કરો ચિકિત્સા સમજિ કરિ, જિમ સુખ પાવે છય. ૧૩
ચાપાઈ અથ પિત્ત કફ વાયુ હેતુ નિદાન – વિષમાસન જુ ખટાઈ ખાર, સુધા તૃષાને બહોત આહાર, કટુ, તિક્ત શ્રમ મદિરા પાન, શેષ અગ્નિ ક્રોધ પર વાન ૧૪ ઉભુજુ ખાઈ ધૂપમે ગમેં, આધી રાત હૃપહરી સમે; કાતિક જેઠ આસો વૈશાખ, પિત્ત વિકાર પ્રકટ કહું ભાષા ૧૫ મધુર દુગ્ધ તિલ નવનીત, લૂણ ખટાઈ પલજખ સીત; ભોજન તૃપ્ત ઔર દિન સુઇં, ફાગુણ ચિત્ર સમે કફ હુઈ. ૧૬ બેલ તંગવાદ વ્રત ગ્રહે, ચિંતા ખેદ ભયાનક રહે; લુખું ખાઈ કટુક નિશિ જગે, સંધ્યા સમશીત તન લગે. ૧૭ ભક્ષણ કરી કસેલા સોય, કીએ આહાર વાયુ તન હોય; સકલ ગ્રંથ એ સુણે વિચાર, નરઘટ વાયુ કરે વિકાર ૧૮ માગસર પિોષ જુ માઘમેં, લહે ભાદે શ્રાવન તાસ; કુનિ અસાઢ પંડિત કહ્યો, વાયુરાજ ષટ માસ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org