Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 17

૧૨
શ્રીપાળ રાવનનો રાસ.
નથી. »
સંસારની અંદર ઘણાંખરાં માણસેનાં મન નડારા વિષય અને કષાયથી લુબ્ધ થઈ ગએલાં હોય છે, તે તે વિષયમાં અત્રે કંઈ કહી બતાવવું એ વ્યાજબી નથી, છતાં પણ આપ જ્યારે સો ગણી ચતુરાઈ તારામાં છે, એમ અહંકાર ભરપૂર વચન ફરમાવે છે ત્યારે કંઈ કહેવાની ફરજ પડે છે, માટે તે સંબંધમાં થતી બેઅદબી માફ કરશો.” નીતિશાસ્ત્રવેત્તાઓ કહે છે કે –“જે જગાએ રાજા વિવેક વગરને, સવિચાર અને શાસ્ત્ર સંબંધીના ઉપ
ગથી તદ્દન રહિત હોય, તથા સભાજનો હાજી હા કરનારા હોય છે, તેવા રાજા અને સભાજનેને સરખો સંગ મળ્યો હોય તે જગાએ ન્યાયની વાત બોલવી વાજબી
–૧ થી ૪ ઢાળ ત્રીજી–રાગ કેદારો-કપૂર એ અતિ ઊજળું રેએ દેશી. મનમંદિર દીપક જિો રે, દીપે જાસ વિવેક, તાસ ન કહિયે પરાભવે રે, અંગ અજ્ઞાન અનેક; પિતાજી મ કરો જૂઠ ગુમાન, એ ઋદ્ધિ અથિર નિદાન, પિતાજી જેહવો જલધિ ઉધાન, પિતાજી મ કર. ૧ સુખ દુઃખ સહુએ અનુભવે રે, કેવલ કર્મ પસાય;
અધિકું ન ઓછું તેડમાં રે, કીધું કોણે ન જાય. પિતાજી૦ ૨ અર્થ –તેણીએ વિશેષમાં એ કહયું કે—-“પિતાજી ! જે મનુષ્યના મનરૂપી મંદિરની અંદર જળહળતા દીવાની પેઠે વિવેકરૂપી સા દવે દીપતી હોય તે મનુષ્યના અંગમાં ભલેને અનેક અજ્ઞાન હેય તો પણ તે કઈ વારે પણ પરાભવ પામી શકે નહિ.” તેથી “જેને તેને હું જ સુખી દુઃખી કરી શકું છું. એવું અજ્ઞાનયુક્ત વચન બોલે છે, પણ તે અગ્ય છે, માટે આપ ખોટું અભિમાન ન કરો, કેમકે આ બધી ઋદ્ધિ ખચિત દરિયામાં થતી ભરતી ઓટના જેવી જ જરાવારમાં કેળમછળ અને જરાવારમાં ધૂળ ઊડે એવી અસ્થિર- છે, તો તેવી અસ્થિર અદ્ધિનો ગર્વ કરી જે કંઈ સુખી દુઃખી કરવાને ગર્વ ધરાવે છે તે સિચ્યા છે. સુખ અને દુઃખ સર્વ પ્રાણી પિતપિતાના કર્મના જ પ્રતાપથી અનુભવે ભોગવે છે અને તેની અંદરથી કોઈ પણ વધારે કે ઓછું કરી શકે તેમ છે જ નહીં. અને જ્યારે કોઈનું કર્યું ઓછું વધતું થતું નથી તે આપ શી રીતે વધારે ઓછું કરી શકે તેમ છે! માટે એ વાતનો ખેટે ગર્વ ન કરો.”
–૧-૨ રાજ કે કળકળે રે, સાંભલતાં તે વાત; વહાલી પણ વેરણ થઈ રે, કીધે વચન વિધાતર,