Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 14

ખંડ પહેલો.
પ્રશ્નવાળી ચીજ તો મેં નજરે નજર નજરની અંદર જ દેખેલી છે તે એ કે-“કાજલ” એ કાજળ શબ્દમાંથી જે પહેલે અક્ષર “ક” કહાડી નાખીએ તે પાછળ રહેલા બે અક્ષરોથી “જળ એવું વંચાય છે, તે જળ તમામ જગતના જીવોને જીવાડનારું છે, તથા તેમાંથી વચલે અક્ષર જે “જ” કહાડી નાખીએ તો બાકી રહેલા શબ્દથી “કાળ” વંચાય છે, તે જગતને સંહાર કરનાર છે અને જે છેલ્લો અક્ષર “ળ” કહાડી નાખીએ તો બાકી રહેલા અક્ષરોથી “કાજ-કાર્ય” વંચાય છે, તે કાર્ય આપણુ બધાંઓને બહાલું લાગે છે. એ કાજળ તે મેં આંખ્યામાં આવું જ છે.
સુગુણ સમશ્યા પુરજો રે, ભૂપતિ કહે ધરી નેહ, અર્થ ઉપાઈ અભિનવો રે, પુર્વે પામી જે એહરે. વત્સ૦ ૭ સુંદરી કહે ચિત્ત ચાતુરી રે, ધન યાવન વર દેહ, મનવલ્લભ મેળાવડો રે, પુષ્ય પામીજે એહ રે. નૃપ૦ ૮ માયણ કહે મતિ ન્યાયની રે, શીલશું નિર્મળ દેહ,
સંગતિ ગુરૂ ગુણવંતની રે, પુર્વે પામીજું એહ રે. નૃ૫૦ ૯ અર્થ–રાજાને આનંદ થતાં તેણે ફરીને નેહ સહિત એક નવો જ અર્થ ગઢવી કહાડી બન્ને કુંવરીઓને પૂછયું કે—“હે સગુણ વત્સ ! તમે અને મારી એક સમસ્યા પૂર્ણ કરજો કે–અમુક અમુક વસ્તુ પુય વડે જ પ્રાપ્ત કરી શકીએ છીએ !” તે સાંભળી પહેલી સુરસુંદરીએ કહ્યું કે—“ચતુરાઈ, ધન, વન, સુંદર શરીર અને મનવલ્લભજનને મેલાપ–એટલી વસ્તુઓ પુણ્ય વડે જ પ્રાપ્ત થાય છે!” પછી મયણાસુંદરીએ કહ્યું કે“ન્યાયથી પૂર્ણબુદ્ધિ, શીલસહિત પવિત્ર શરીર, અને ગુણવંત ગુરૂની સંગતિ, એટલા પદાર્થ પુણ્ય વડે જ પ્રાપ્ત થાય છે!” –૭ થી ૯
ઈણ અવસર ભૂપતિ ભણે રે, આણી મન અભિમાન; હું ત્રો તુમ ઊપરે રે, દેલ વંછિત દાન રે. વત્સર ૧૦ હું નિર્ધનને ધન દેઊં રે, કરૂં રંકને રાય; લોકસાયેલ સુખ ભોગવે રે, પામી મુજ પસાય રે. વત્સર ૧૧ સકલ પદારથ પામિયે રે, મેં તથ્ય જગમાંહિ;
મેં રૂઠે જગ રોલિયે રે, ઊભે ન રહે કોઈ છાંહિ રે. વત્સર ૧ર અર્થ –આ પ્રમાણે પુત્રીઓને વચનવિલાસ સાંભળી પ્રજા પાળ રાજ તે વખતે અભિમાનમાં ગર્વ થઈ કહેવા લાગે કે –“હું તમે બન્ને ઉપર સંતુષ્ટમાન થયે છું માટે