________________
(७६) लोकप्रकाश।
[सर्ग १३ प्रयोजनं तत्र भवप्रत्ययं वैरमूर्जितम् । मातंगपंचाननवदेषां वैमानिकैः सह ॥ २०१ ॥ ततो वैरादमी मत्ता गत्वा वैमानिकाश्रयान् । कुर्वन्ति व्याकुलं स्वर्ग त्रासयन्त्यात्मरक्षकान् ॥ २०२ ॥ शक्रमप्याक्रोशयन्ति प्रायुक्तचमरेन्द्रवत् । वैरप्रसिद्धिर्लोकेऽपि देवदानवयोरिति ॥ २०३ ॥ रत्नान्यप्सरसस्तेषां प्रसह्यापहरन्ति च । गत्वैकान्ते स्वानुरक्तास्ताः स्वैरं रमयन्त्यपि ॥ २०४ ॥
अथ नागनिकायस्य दाक्षिणात्यः सुरेश्वरः। धरणेन्द्रो वरिवर्ति साम्प्रतीनस्त्वसौ पुरा ॥ २०५ ।। आसीदहिर्बहिः काशीपुरतः काननान्तरे । शुष्ककाष्टकोटरान्त: सोऽर्कतापार्दितोऽविशत् ॥ २०६॥ युग्मम् ।। कमठेन परिप्लुष्टः पंचाग्निकष्टकारिणा ।
तापातः कर्षितः काष्टात् श्रीपार्श्वन कृपालुना ॥ २०७॥ સાથે હાથીને સિંહની જેવું વેર છે. એ વેરને લીધે એ વૈમાનિકોના આવાસમાં જાય છે અને ત્યાં સ્વર્ગલોકને આકુળ વ્યાકુળ કરી ત્યાંના રક્ષકને ત્રાસ પમાડે છે. વળી પૂર્વે અમરેન્દ્રના વૃત્તાન્તમાં કહ્યું છે એમ એ શક્ર-ઇન્દ્ર પર પણ આક્રોશ કરે છે. લોકોમાં પણ દેવદાનવના વેરની વાત પ્રસિદ્ધ છે. એનાં સ્ત્રીરત્નોનું એ બળાત્કારે હરણ કરી જાય છે અને એકાંतमसभने पातानविर्ष मनु२४त ४शसभनी साथे यथेच्छ विलास रेछ.२००-२०४.
. ( આ પ્રમાણે લગભગ બસે “લોકમાં “અસુરકુમાર” જાતિના દેવોનું વિસ્તારપૂર્વક वर्णन मा यु.)
वे भीon नाभा२' तिन । विषे. નાગકુમાર જાતિના દેવોને દક્ષિણ દિશાને ઇન્દ્ર “ધરણેન્દ્ર છે. ૨૦૫. * સામ્યતીન (હાલનો-વર્તમાન) ધરણેન્દ્ર પૂર્વભવમાં કાશીનગરીની બહાર કોઈ એક વનમાં એક સર્પ હતો. તે એકદા સૂર્યના તાપથી અકળાઈને શુષ્ક કાષ્ટના કોટરમાં પેઠે. એ વખતે ત્યાં એક કમઠ નામે તાપસ પંચાગ્નિતપ તપતો હતો. તેણે એજ શુષ્ક કાષ્ટ લાવી એની ધૂણી સળગાવી એટલે એમાં રહેલો પિલે સર્પ દાઝવા-બળવા લાગ્યું. પણ એટલામાં દયાળ એવા પાર્ધકુમારે આવી એ બળતા સર્પને કાષ્ટ્રમાંથી બહાર કઢાવ્યું. તે, એ પાશ્વ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org