________________
क्षेत्रलोक ए व्यन्तरजातिना आठ प्रकार वगेरे ।
(३५) तत्र यक्षा: पिशाचाश्च गन्धर्वाश्च महोरगाः। किंचित् कृष्णाः किंपुरुषा राक्षसाश्च सितत्विषः ॥ २०७ ॥ किन्नराः श्यामभासोऽपि किंचिन्नीलत्विषो मताः । भूताः पुनः कालवर्णाः कज्जलैर्घटिता इव ॥ २०८ ॥ कदम्बः सुलसश्चैव वटः खट्वांगमेव च । अशोकश्चम्पको नागः तुम्बरुश्च यथाक्रमम् ॥ २०९ ॥ भवन्ति चिह्वान्यष्टानां पिशाचादिसुधाभुजाम् । ध्वजेषु तत्र खट्वांगं विना सर्वेऽपि पादपाः ॥ २१० ॥ युग्मम् ॥ खट्वांगं तूपकरणं तापसानामुदीरितम् । प्रायः क्रीडाविनोदार्थ नरलोके चरन्त्यमी ॥ २११ ॥ चैत्यवृक्षास्तथैवैषामष्टानां क्रमतो मताः ।
कदम्बाद्यास्तथा चोक्तं तृतीयांगे गणाधिपः ॥ २१ ॥ एएसिणं अविहाणं वाणमंतरदेवाणं अट्ट चइत्तरुख्खा पण्णत्ता । तं जहा।
कलंबो उ पिसायाणं वडो जख्खाण चेति तं। तुलसी भूयाण भवे रख्खसाणं च कंडओ ॥ २१३॥ असोओ किन्नराणं च किंपुरिसाण चंपनो।
णागरुखखो भुभंगाणं गंधव्वाण य तेंदुओ ॥ २१४ ॥ એમનામાં જે યક્ષ, પિશાચ, ગંધર્વ અને મહારગ જાતિના છે એઓને વણે કંઈક શ્યામ છે, જિંપુરૂષ તથા રાક્ષસોનો વર્ણ “વેત છે, કિન્નરોને આભાસ શ્યામ છતાં કંઈ નીલવણે છે અને ભૂતજાતિને તો જાણે કાજળમય હોયની એટલે બધે શ્યામ છે. ૨૦૦૭-૨૦૦૮
से 13 तिना यातनी वयाभां, मनु (१) ४६५, (२) सुखस, (२) 43, (४) in, (५) मश, (६) २२५४, (७) नामने (८) तु॥३-माया थिन्डा छे. मट्वांग એ એક જાતનું તાપસલેકનું ઉપકરણ છે. શેષ સાત પ્રસિદ્ધ વૃક્ષે છે. ૨૦૯-૨૧૧.
એ વ્યક્તદેવો મનુષ્યલેકમાં પ્રાય: કીડા વિનદાર્થો વિચર્યા કરે છે. વળી એ આઠેને કદમ્બ આદિ ચિત્યવૃક્ષા પણ છે એમ કહ્યું છે. ૨૧૨. એ સંબંધમાં ત્રીજા “અંગ’ માં ગણધરભાષિત વચન છે કે – એ આ પ્રકારનાં (વાણ) વ્યન્તર દેવાનાં આઠ ચૈત્યવો કહેલા છે:-પિશાચેનું કદ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
