________________
क्षेत्रलोक ] चंद्रमा संबंधी हकीकत-चंद्रमंडळोनु क्षेत्र (१)। (४४६ )
गुणिताः पंचदशभिः षट्पंचाशत् भवन्ति ते । अष्टौ शतानि चत्वारिंशान्येकषष्टिजाः लवाः ॥ ३०८ ॥ एकषष्ट्या विभज्यन्ते योजनानयनाय ते । त्रयोदश योजनानि लब्धान्येतत्तु शिष्यते ॥ ३०९ ॥ सप्तचत्वारिंशदंशा योजनस्यैकषष्टिजाः । मण्डलानां पुनरेषामन्तराणि चतुर्दश ॥ ३१० ॥
पंचत्रिंशद्योजनानि त्रिंशत्तथैकषष्टिजाः । लवा एकस्यैकषष्ट्यंशस्य क्षुण्णस्य सप्तधा ॥ ३११ ॥ भागाश्चत्वार एकैकमेतावदन्तरं भवेत् । शीतयुतेमण्डलेषु तत्रोपपत्तिरुच्यते ॥ ३१२ ॥
चन्द्रमण्डलविष्कम्भे प्राग्वत्पंचदशाहते। शोधिते मण्डलक्षेत्रात् योजनानां चतुःशती ॥ ३१३ ॥ शेषा सप्तनवत्याढ्या ह्येकोंऽशः चैकषष्टिजः। विभज्यन्ते च ते चतुर्दशभिर्मंडलान्तरैः ।। ३१४ ॥ पंचत्रिंशद्योजनानि लब्धान्युद्धरिते(सप्त) हते।
एकषष्ट्येकषष्ट्यंशेनैकेन च समन्विते ॥ ३१५ ॥ से पायभा पडेला “ भाना क्षेत्र" विषे ४९ छे. (१)
સર્વે મળીને ચંદ્રમાના પંદર મંડળો છે. પ્રત્યેક મંડળ પ્રયજન પહોળું છે તેથી પંદરે મંડળને વિસ્તાર ૧૩ યોજન છે. ૩૦૭–૩૧૦.
પંદર મંડળો વચ્ચે ચોદ આંતર હોય તે દરેક (આંતર) ૩૫ જન + શ એજન + (१४) यान छे. 310-3१२
એની ઉપપત્તિ કે યુક્તિ આ પ્રમાણે છે –
એક મંડળના વિસ્તારને પૂર્વની પેઠે ૧૫ વતી ગુણે. એટલે ૧૩ યોજન આવશે. એ પંદરે મંડળોને વિસ્તાર હવે સમસ્ત મંડળ ક્ષેત્રનો વિસ્તાર ૫૧૦ યોજન છે એમાંથી તે ૧૩ બાદ કરે એટલે ૪૭ યોજન રહ્યા એ વૈદ આંતરાને કુલ વિસ્તાર છે, માટે
57
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org