________________
द्रव्यलोक एओनां — संस्थान ', ' देहमान' वगेरे ।
(३३५) एकेन्द्रियाणां संस्थानं सर्वेषां हुंडमीरितम् । तत्राप्येष विशेषस्तु दृष्टो दृष्टजगत्रयैः ॥ ९६ ।। मसूरचन्द्रसंस्थाना सूक्ष्मा क्षोणी द्विधापि हि। सूक्ष्माः स्तिबुकसंस्थाना श्रापः पापहरैः स्मृताः ॥ ९७ ॥ सूचीकलापसंस्थानं तेजो वायुजाकृतिः ।
सूक्ष्मो निगोदोऽनियतसंस्थानः परिकीर्तितः ॥ ९८ ॥ इति जीवाभिगमाभिप्रायः ॥ संग्रहणीवृत्तौ च-निगोदौदारिकदेहं स्तिबुकाकारमुक्तम् ॥ इति संस्थानम् ॥ १०॥
अंगुलासंख्यांशमानं सूक्ष्मैकेन्द्रियदेहिनाम् ।
सामान्यतः शरीरं स्याद्विशेषतस्तु वक्ष्यते ॥ ९९ ॥ इति देहमानम् ॥ ११ ॥
कषायानां वेदनाया मृत्योश्चेति जिनैस्त्रयः ।
निरूपिताः समुद्घाताः सूक्ष्मैकाक्षशरीरिणाम् ।। १०० ॥ સર્વ એકેન્દ્રિ જનું “હુંડક સંસ્થાન કહ્યું છે. પણ તેમાં શ્રી જિનપ્રભુએ કંઇ વિશેષ એટલે તફાવત કહ્યો છે એ નીચે મુઝબ:–૬.
બેઉ પ્રકારના સૂફમ પૃથ્વીકાય જીવ મસૂર અને ચંદ્રમાના આકારના છે, અને સૂક્ષમ અપૂકાય સ્તિબુકના આકારના છે. તેઉકાય સેયના સમૂહના આકારના અને વાઉકાય ધ્વજાના આકારના છે. સૂફમ નિગોદને આકાર અનિશ્ચિત છે. ૯૭–૯૮.
એ પ્રમાણે “જીવાભિગમ” માં કહ્યું છે. સંગ્રહણ” ની વૃત્તિમાં તો નિગેદનો દારિક દેહ સ્તિબુકની આકૃતિનો કહ્યો છે. એટલું દશમાં દ્વાર “ સંસ્થાન’ વિષે.
સૂક્ષમ એકેન્દ્રિયનું “સાધારણત: ” દેહમાંન આગળના અસંખ્યના ભાગ જેટલું હોય, विशेषत: 'माग ५२ ४ .८८.
એટલું અગ્યારમા દ્વાર “દેહમાન” વિષે.
सूक्ष्मभेन्द्रिय छवाने (१) पायाना, (२) वेनानमने ( 3 ) मृत्युनो-सेम ત્રણ સમુદઘાત કહ્યા છે. ૧૦૦.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
