________________
' व्यंजनावग्रह ' अने ' अर्थावग्रह ।
श्रावल्यसंख्येयभागो व्यंजनावग्रहे भवेत् । कालमानं लघु ज्येष्टमानं प्राणपृथक्त्वकम् ॥ ७०७ ॥ स चतुर्धा श्रोत्रजिव्हाघ्राणस्पर्शनसम्भवः । श्रप्राप्यकारिभावात्स्यान्न चतुर्मनसोरसौ ॥ ७०८ ॥ शब्दादेर्यः परिच्छेदो मनावस्पष्टतरो भवेत् । किंचिदित्यात्मकः सोऽयमर्थावग्रह उच्यते ॥ ७०९ ॥ कालतोऽर्थावग्रहस्तु स्यादेकसमयात्मकः । निश्चयाद्वयवहारात्तु स स्यादान्तर्मुहूर्तिकः ॥ ७१० ॥ तस्यैवावगृहीतस्य धर्मान्वेषणरूपिका । ईहा भवेत्कालमानमस्या अन्तर्मुहूर्त्तकम् ।। ७११ ॥ प्रहितस्य तस्येदमिदमेवेति निश्चयः । अवायो मानमस्यापि स्मृतमन्तर्मुहूर्त्तकम् ॥ ७१२ ॥ निर्णीतार्थस्य मनसा धरणं धारणा स्मृता । कालः संख्य उतासंख्यस्तस्या मानमवस्थितेः ॥ ७१३ ॥
द्रव्यलोक ]
આ ‘ વ્યંજનાવગ્રહુ ' માં જઘન્ય એક ‘ આવળી ' ના અસંખ્યમા ભાગ જેટલેા કાળ थाय ने उत्ष्ट मेथी नव प्राणु सुधीनो आज लागे. ७०७.
( १९३ )
व्यंनावग्रह यार अक्षरे थाय छे: ( १ ) श्रोत्री, (२) नव्हाथी, ( 3 ) प्राशु એટલે નાસિકાથી અને ( ૪ ) સ્પર્શથી, ચક્ષુ કે મનથી નથી થતુ કારણ કે બેઉ પ્રાપ્યકારી नथी- अप्राप्यारी छे. ७०८.
આ કઇક છે’ એ પ્રકારે શબ્દ વગેરે વધારે સ્પષ્ટતાથી સમજાય એ ‘અર્થાવગ્રહ' કહે થાય છે. એના કાળ નિશ્ચયનયે એકસમયના છે, અને વ્યવહારનયે અન્તર્મુહૂત્તના છે. ૭૦૯-૭૧૦. એ અવગૃહીત થયુ કે તરત જ અના ધર્મની ખેાજ કરવી એનુ` નામ · ઈહા. ’ અનુ अजमान अन्तर्भुत छे. ७११.
'ड' पछी' सा मे छे' येवो निश्चय याय मेनु नाम ' अवाय. 'मेनु' કાળમાન પણ અન્તર્મુહૂત્ત છે. ૭૧૨.
એ પ્રમાણે નિશ્ચિત કરેલા પદાર્થને અન્તઃકરણને વિષે ધારણ કરવા એનુ નામ ધારણા,
२५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
