Lokprakash Part 01

SR No.: 005154
Original Sutra Author: N/A
Author: Vinayvijay, Motichand Oghavji Shah
Publisher: Agamoday Samiti
Publication Year: 1929
Total Pages: 612
Language: Gujarati, Sanskrit
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 208

द्रव्यलोक ] 'ग्रन्थिप्रदेश ' । ग्रन्थिभेद पर सुन्दर दृष्टान्त । (१७३ )
श्रुतसामायिकस्य स्याल्लाभः केषांचिदत्र च ।
शेषाणां सामायिकानां लाभस्तेषां न सम्भवेत् ॥ ६१४ ॥ तथोक्तम् । तित्थंकराइ पूअं द्छु णोण वा वि कज्जेण ।
सुअसामाइलाभो होइ अभव्वस्स गंठिमि ॥ ६१५ ॥ अर्हदादिविभूति अतिशयवतीं दृष्टा धर्मादेवंविधः सत्कारः देवत्वराज्यादयः वा प्राप्यन्ते इत्येवमुत्पन्नबुद्धेः अभव्यस्य अपि ग्रन्थिस्थान प्राप्तस्य तद्विभूतिनिमित्तमिति शेषः देवत्वनरेन्द्रत्वसोभाग्यबलादिलक्षणेन अन्येन वा प्रयोजनेन सर्वथा निर्वाणश्रद्धानरहितस्य अभव्यस्यापि कष्टानुष्ठानं किंचित् अंगीकुर्वत: अज्ञानरूपस्य श्रुतसामायिकमात्रस्य लाभो भवेत् । तस्यापि एकादशांगपाठानुज्ञानात् ॥ इति विशेषावश्यकसूत्रवृत्तौ ॥
___ भव्या अपि वलन्तेऽत्रागत्य रागादिभिर्जिताः । केचित्कर्माणि बध्नन्ति प्राग्वदीर्घस्थितीनि ते ॥ ६१६ ॥ केचित्तत्रैव तिष्ठन्ति तत्परीणामशालिनः ।
न स्थितीः कर्मणामेते वर्धयन्त्यल्पयन्ति वा ॥ ६१७ ॥ ત્યાં કોઈકોઈને “શ્રુતસામાયિક” ની પ્રાપ્તિ થાય છે. શેષ (બાકીની) સામાયિકને લાભ थता नथी. ६१४.
એ વિષે કહ્યું છે કે
સ્થિસુધી પહોંચેલા અભવ્ય પ્રાણીને, તીર્થકર વગેરેની પૂજા થતી જોઈને તથા કોઈ અન્ય કારણે પણ, શ્રુતસામાયિકને લાભ થાય છે. ૬૧૫.
વિશેષાવશ્યકસૂત્રની વૃત્તિમાં કહ્યું છે કે
જિનેશ્વર વગેરેની અસામાન્ય સમૃદ્ધિને જોઈને “ધર્મને લીધે આ આદરસત્કાર તથા દેવત્વ રાજ્ય આદિ પ્રાપ્ત થાય છે” એમ સમજાવાથી, ગ્રથિપર્યન્ત પહોંચેલા અભવ્યને પણ દેવત્વ, નૃત્વ, સિભાગ્ય, બળ આદિની પ્રાપ્તિને માટે અથવા કોઈ અન્ય હેતુ માટે કષ્ટાનુષ્ઠાન કરતાં, મોક્ષની શ્રદ્ધા લેશમાત્ર ન હોય છતાંપણ, અજ્ઞાનરૂપ ધૃતસામાયિક પ્રાપ્ત થાય છે. કેમકે એવાઓને પણ અગ્યાર અંગના પાઠની અનુજ્ઞા છે.
ભવ્ય જીવો પણ અહીં સુધી પહોંચી રાગ આદિથી પરાજય પામે તો પાછા પડે છે. કેટલાક તે વળી, પૂર્વની પેઠે ચિરસ્થાયી કર્મો બાંધે છે. ૬૧૬.
કેટલાક તો એવા મનપરિણામ થયા પછી ત્યાં જ સ્થિત રહે છે; નથી કર્મસ્થિતિને વધારતા કે નથી ઓછી કરતા. ૬૧૭,