________________
પર ]
ઉપદેશપદ- અનુવાદ
ભેગવવાં પડે. માટે હે મહાસત્ત્વશાળી! અત્યારે કાચિત કરવા યોગ્ય કાર્ય હોય, તેને સમ્યગૂ પ્રકારે વિચાર કરો. પંડિતપુરુષે પરિણામ સુંદર આવે, તેવા સુંદર વિચાર કરનારા હોય છે. જે સિદ્ધ થવાનું નથી, એમ જાણ્યા પછી તે પદાર્થ માટે ચિંતન કરવું નિષ્ફલ છે. દડાને જેમ અફાળીએ, તેમ તે વધારે ઉછળે છે, અર્થાત્ વધારે ચિંતા કરવાથી ચિંતા વૃદ્ધિ પામે છે.”
એ વગેરે વચનરૂપ રત્નોથી રંજિત થયેલા ચિત્તવાળા બટુકે વિચાર્યું કે, “ખરેખર આ ગુણસુંદરી વિશેષ બુદ્ધિ-ચાતુર્યવાળી છે. મારા પ્રત્યે અતિવાત્સલ્ય રાખી મને નેહથી સર્વ હિતવચનને ઉપદેશ આપે છે. તે વખતે કાર્યને શ્રેષ્ઠ ઉપાય મેં જાણ્યો ન હતો, પરંતુ આ માટે તો મેં આટલો મોટો ફલેશ-પરિશ્રમ ઉઠાવ્યો, તો હવે હાથમાં-મુમાં આવેલો કોળિયે જતે કેમ કરું? અતિસુધા પામેલે એ હું મેળવેલ ભોજનને કેમ છો?” એમ વિચારીને તેણે કહ્યું કે, “હે સુંદરિ! આટલા કાળ સુધી તે તારા સમાગમની આશારૂપ દિવ્ય–ઔષધિના પ્રત્યે નથી વિયોગમાં પણ હું જીવતે ટકી શક્યો છું. ભલે કુલની મલિનતા થાય અને પરલોકમાં પણ દુઃખે અંત આણી શકાય તેવાં દુઃખ ભોગવવાં પડે, પરંતુ હે સુંદરિ! તારા વિરહાગ્નિથી તપેલા મારા અંગને આલિંગન આપી શાન્ત કર.” તેનો નિશ્ચય જાણીને ગુણસુંદરીએ તેને કહ્યું કે, જે હવે એમ જ છે, તો હે સુંદર ! તારું હિત મારે કરવું જ જોઈએ. (૫૦) જે તારે મારી સાથે યોગ થશે, તે હે સુભગ ! આ પલ્લી પણ મને અને તને સ્વર્ગ સમાન લાગશે, પરંતુ મેં એક દુર્લભ મહામંત્રની સાધના શરુ કરેલી છે, તે માટે મેં ચાર મહિના માટે બ્રહ્મચર્યવ્રત અંગીકાર કર્યું છે. તેમાં બે મહિના તો વીતી ગયા છે, હજુ બે મહિના બાકી રહેલા છે. તમે અત્યાર સુધી ઘણું સહન કર્યું છે, તે આટલું થોડું વધારે પણ સહી લો. તે મંત્રસાધના કરવાનો એવો ક૯પ છે કે, સર્વ પુરુષોને ભાઈ અને પિતા સમાન દેખવા. વળી ભગના કેઈ પણ પ્રકારને વિક૯૫ ન કર.” ત્યારે તેણે કહ્યું કે, “હે સુંદરિ! તે મંત્રના પ્રભાવથી કયા કાર્યની સિદ્ધિ થાય ? ત્યારે જવાબ આપ્યો કે, “વૈભવપ્રાપ્તિ, પુત્રોત્પત્તિ, અવૈધવ્ય” આ તો એકાંત મારા હિતની વાત છે.' એમ માન્ય કરીને ખુશ થયેલા તેણે તે કાર્યની અનુમતિ આપી. ગુણસુંદરી પણ આ બટુકથી અને સંસારના બંધનથી-એમ બે પ્રકારે મુક્ત થવાની અભિલાષાથી ત્યાં રહેવા લાગી. તેને વિશ્વાસ પમાડવા માટે સર્વાદરથી ઘરનાં સર્વ કાર્યો કરવાં, શયન બિછાવવાં, આસન સાફસૂફ કરવા રૂપ નેહ બતાવવા લાગી. આ પુરોહિત પુત્રી વિવિધ પ્રકારનાં શાક, સુંદર પફવા, ભરપૂર ઘી, દૂધ-ગેરસવાળી ભોજનની વાનગીઓ પકાવીને પીરસવા લાગી, ગુણસુંદરી શ્રેષ્ઠ ભેજન વડે તેને જેતી હતી અર્થાત્ સંભાળતી હતી, પરંતુ
નેહવાળા નેત્રથી નહિ, હંમેશાં સ્વચ્છ માસથી સ્વાદ લેતી હતી, નહિં કે જળથી. કૃત્રિમ સનેહ બતાવીને તેને બરાબર વિશ્વાસ પમાડ્યો, તેને બરાબર માનવા લાગી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org