Page Text
________________
પરા થ્રુિ : તાત્ત્વિક ધસ’-કેવલથી : શ્રીમદ્દુ' જિન ભગવાન્
(૬૦૫)
સન્યાસમાં પ્રવૃત્તિલક્ષણ ધર્મના સન્યાસ-ત્યાગ હોય છે, અને તાત્ત્વિક ધ સન્યાસમાં ક્ષયેાપશમભાવરૂપ ધર્મના સન્યાસ-ત્યાગ હોય છે, એટલે ધ સન્યાસ '
"
સંજ્ઞા થાય છે.
6
અહીં ‘બીજા ’ અપૂવ કરણમાં આ તાત્ત્વિક ધર્મસંન્યાસ પ્રગટે છે એમ કહ્યું તે સહેતુક છે, કારણ કે પહેલ' અપૂર્વકરણ જે 'થિલેનુ કારણ છે, તેમાં આ પ્રસ્તુત ધર્માંસન્યાસ હાઇ શકે નહિં. એટલા માટે ‘જા ’માં એમ કહી તેના અપવાદ સૂચયેા. આમ આ અપૂર્વકરણ એ છે:-(૧) ગ્રંથિભેદના કારણરૂપ તે પહેલું; (ર) ક્ષપકશ્રેણી વેળાનુ` તે ખીજું. આ ‘અપૂર્વકરણ' એટલે શુ? અપૂર્વ ' એટલે અનાદિકાળના ભવભ્રમણમાં જે કદી પણ પૂર્વ પ્રાપ્ત થયા નથી, એવા શુભ-પ્રશસ્ત આત્મપરિણામ. તેમાં પહેલા અપૂર્વકરણનુ ફળ ગ્રંથિભેદ છે અને તે ગ્રંથિભેદનુ ફળ સમ્યગ્દર્શન છે. અને પછી ક સ્થિતિમાંથી સખ્યાત સાગરાપમ વ્યતીત થયે આ બીજી અપૂર્વકરણ-અપૂર્વ આત્મપરિણામ પ્રાપ્ત થાય છે, ત્યારે આ તાત્ત્વિક ધ સન્યાસ યેાગ ક્ષેપક શ્રેણીમાં ચઢતા સામ યાગીને હાય છે.(આને ‘અપૂર્ણાંકરણ કહેવાના કારણ માટે
જુએ પૃ. ૪૩–૪૪ ).
આ અપૂર્ણાંકરણુરૂપ અપૂર્વ આત્મસામર્થ્ય પામીને, પરમ આત્મવીલાસ સ્ફુરાવીને જે યાગીપુરુષ ક્ષપકશ્રેણી પર આરૂઢ થાય છે, તેને આ તાત્ત્વિક ધસન્યાસ નામના સામર્થ્ય ચાગ હાય છે, કારણ કે તે ક્ષયાપશમરૂપ ધર્મોનું ક્ષપણુ કરતા કરતા આગળ વધે છે; ક્રર્મ પ્રકૃતિએને સર્વથા ખપાવતા ખપાવત, ખતમ કરતા કરતા, ઉડાવતા ઉડાવત, ગુણુ. સ્થાનકની શ્રેણી પર વેગે ચઢતા જાય છે. અને આમ ક શત્રુને ક્ષય કરતા કરતા, ક્ષાયેાપશમિક ધમેનિા સન્યાસ કરતા કરતા, આ પરમ સમ વીર ‘ સંન્યાસી ’ ૮-૯-૧૦-૧૨ ગુણસ્થાનને વટાવી જઇ, તેરમા સચેાગી કેવલ ગુણસ્થાને પહેાંચી ‘નિજ કેવલજ્ઞાન નિધાન ’ પ્રગટાવે છે. (જુઓ આકૃતિ ૩-પૃ. ૫૦. )
ક્ષપકેશ્રેણી કેવલશ્રી
અને આમ ધર્મસંન્યાસના વિનિયેાગથી આ સામર્થ્ય ચેાગીને કૈવલલક્ષ્મીની-કૅવલશ્રીની પ્રાપ્તિ હાય છે, અર્થાત્ કેવલજ્ઞાન-દર્શીનની ઉત્પત્તિ હાય છે, કે જેમાં કોઇપણ પ્રતિબ ંધકવિરાધક પ્રતિપક્ષરૂપ આવરણ હૈ।તું નથી. આવી આ નિરાવરણ કેવલશ્રી સદાયા હૈાય છે, અર્થાત્ કાઇપણ કાળે તેના પ્રતિપાતના અભાવ હાવાથી સદા ઉદયવતી જ હાય છે. એટલે આવી અનુપમ કેવલશ્રી
સંપન્ન આ ‘ શ્રીમદ્ ' ભગવાન્ જિનરાજ રાજેશ્વર આત્મસામ્રાજ્ય લક્ષ્મીથી સદા વિરાજે છે. તેનું અપૂર્વ વર્ણન લાક્ષણિક શૈલીમાં કવિરાજ દેવચંદ્રજીએ ગાયું છેઃ—
શ્રીમદ્’ ભગવાન્
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005150 |
| Book Title | Yogdrushti Samucchaya |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Bhagvandas Mehta |
| Publisher | Mansukhlal Mehta Mumbai |
| Publication Year | 1950 |
| Total Pages | 866 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 24 MB |