Page Text
________________
૯૬૨
વિશ્વની અસ્મિતા
રીતે નવો જ માર્ગ ગ્રહણ કરવા નિર્ણય કર્યો. એગણીસમી રહ્યા અને બીજાનાં સર્જનોનું આંધળું અનુકરણ કરતા રહ્યા, સદીની એક એતિહાસિક રોમાંચકથા એની કથાવસ્તુ હતી. પરંતુ હવે એમનું લખાણમાં કેઈ ઉત્સાહ પ્રેરાય નહિ, “ધ કાઉન્ટ ઓફ ડાર્કનેસ : અંધકારનો સરદાર. ચાર હપ્તા ફિઝરડના સંવાદ પૂરતા મનોરંજક નથી એમ કહી પોતે લખાયા ને છપાયા પણ ખરા. પરંતુ પછી એમણે એ પ્રયાસ જે માટે પોતે ગૌરવ ધરાવતા હતા તે ક્રિપ્ટને હોલિવુડના છોડી દીધો. ઓગણચાળીસમે વર્ષે એમણે પોતાની વહુ કાઈ સાહિત્યિક વૈતરા પાસે ફરીથી લખાવી ત્યારે ફિઝસંગ્રહાયેલી નવલકથાઓનો સંગ્રહ તૈયાર કર્યો, અને ગંભીર ર૦ને ભારે આઘાત લાગ્યો. એમની પ્રતિષ્ઠા કરમાઈ ગઈ ! બની નામ આપ્યું છે ટેસ એટ વીલે!” “બેબીલોન રિવિ. લે કે આગળ એમનું નામ પ્રગટ થતું અટકી ગયું. જ્યારે ઝીટેડ: બેબિલોનની પુનું મુલાકાત” અને “ક્રેઝી સડે : ઘેલો એક યુવાન “સ્ક્રિપ્ટ” લેખક બડે ગુલબગને ફિઝડ સાથે રવિવાર” એ બે વાર્તા સિવાય બીજી વાર્તાઓમાં ભાવનાની કામ કરવા કહેવામાં આવ્યું ત્યારે એણે આશ્ચર્યાશાસ કચાશ અને માવજતની ઊણપ વર્તાય છે. આ વાર્તાઓનાં કાઢયાઃ “સ્કેટ ફિટ્ઝરડ ! મારા મનને કે એ અવસાન અવલોકને પણ કેટલાંક બિરદાવતાં અને કેટલાંક કડક પામ્યા છે. થાકેલા લેખકે જે વાર્તાઓ લખાઈ ન હતી અને પ્રગટ થયાં. યૌવનમાંથી મનુષ્યને પ્રૌઢતા આવે એ ફિટ. લેખક જે લખશે એવી આશા પણ નહે તી એવી વાર્તાઓ ઝરલ્ડને ભયંકર લાગતું. “ન્ય રિપલીક”માં ટી. એસ. માટે ફિટ્ઝરલેન્ડના પ્રકાશકે નાણાં આપવા ઈન્કાર કર્યો. મેથ્ય લખ્યું, “હવે તે એ પાર વગરનું ભયંકર લાગે છે.” હોલીવુડમાં એમને માટે કોઈ સ્થાન રહ્યું નહિ. મદ્યપાન,
અતિશય વધી ગયું. અને તુચ્છાકારાયેલું શરીર દુઃખવા. ચાળીસ વર્ષની વય થતાં થતાંમાં તે ફિટ્ઝરડને લાગ્યું. “ હ બીમાર ને વૃદ્ધ થવા કંટાળી ગયા છું.' એમણે ઝડપથી આવી રહેલા વિસર્જનની ઝાંખી થઈ ગઈ. “ધ કેક કરિયાદ કરી. તેતાળીસમે વર્ષે વૃદ્ધ?' છતાં સાથે સાથે આપ 'માં પોતે પ્રથક્કરણ કરે તે પહેલાં એમને ભાંગી એમણે એક નવલકથા માટે સેંકડો ને તૈયાર કરી. એમાં પડવાની આગાહી થઈ ચૂકી હતી. “પડખાને અતિ વિસ્તાર, પાશ્વભૂમિમાં હોલિવુડ હતું. ક૯પનાકથાઓનું સ્થાનક બંને છેડે બળતી મીણબત્તી જે શક્તિઓ મારામાં નહોતી
બજારુ સ્ત્રીઓનું “એલોરાડો” અને અમેરિકાનું ખોટ એ મેળવવા ફાંફાં કોઈ છેડાયેલા વિસ્તારમાં મારા હાથમાં
શમણાંનું કારખાનું. ખાલી રાયફલ રાખી કેઈપણ જાતના લક્ષ્યાંક વિના ભ૨ભાંખળામાં ઊભો હોઉં એવી મને લાગણી થાય છે. દિલમાં ઈ.સ. ૧૯૪૦માં હૃદયરોગનું ફિઝરડ પર પહેલું આક્રકઈ વાત નક્કી નથી. સર્વત્ર મૌન છે. કેવળ મારા જમણું થયું. ભયથી એ સ્વસ્થ થઈ ગયા. હેલિવુડની નવલશ્વાસોશ્વાસ સંભળાય છે.... મારા વ્યક્તિત્વનો જ વિચ્છેદ કથા પર દિલ પરેગ્યું. “ધ લાસ્ટ ટાયકૂન’ આ નવલકથા. થઈ રહ્યો છે. પોતે વાર્તાઓ લખવાનો આરંભ કર્યો ત્યારે અધૂરી રહી છે છતાં એ ફિઝરડનાં મૂલ્યોનું ધોરણ સુધારે પછી પહેલી જ વાર એમની વાર્તાઓ “સાભાર પરત થવા છે, બલકે પલટી નાખે છે. પિતાનું એક વિશાળતમ અને લાગી, ભારે રોષમાં આવી જઈ એમણે પોતાની આત્મકથાના ખૂબ જ ઊંડાણમાં ઊતરતું એ પ્રકાશન કરવા એમણે આ ચાબૂકથી ફટકારાતા હોય એવા ટુકડાઓની શ્રેણી પ્રગટ
નવલકથા માટે નિર્ધાર કર્યો હતો. “મારે ભય પેદા કરે કરવા માંડી. મુક્તિ માટે નહિ તે થોડીક સલામતી માટે એનાં અનુકરણીય દશ્યો લખવાં છે. એક મહિના પછી પુનઃ ફિટઝરલ્ડ હોલિવુડ ફરીથી એક વાર પાછા ફર્યા,
હૃદયરોગનું આક્રમણ થયું ને આ વખતે એ જીવલેણ
નીવડયું. ઇ.સ. ૧૯૪૦ના ડિસેમ્બરની એકવીસમી તારીખે ફિઝરડને એકતાળીસ વર્ષ થવાને થોડા મહિના બાકી
એમનું અવસાન થયું ત્યારે એમની વય ચુમ્માળીસ વર્ષ હતા. ચાળીસ હજાર ડોલરનું દેવું થઈ ગયું હતું. પિતાનું ને ત્રણ મહિના હતી. ભાવિ સુધારવા એ લોસ એન્જલસ ગયા. નવી દુનિયા અથવા નવું માધ્યમ સર કરવાની ઉત્તેજનામાં એ થોડોક કઈ પણ વ્યક્તિના જીવન ને કાર્યો ફિટઝરડના સમય મદિરાથી દૂર રહ્યા. પરંતુ એ પિતાની ભૂતકાળની જીવન અને કાર્ય જેવાં એકબીજામાં ઓતપ્રોત થઈ ગયેલાં જિંદગી ભૂલી શક્યા નહિ. એ ગમે તેમ મદિરાપાન કરતા નથી. કયાં લેખકનો અંત આવે છે ને કાલ્પનિક વ્યક્તિને
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |