________________
સંદર્ભગ્રંથ ભાગ-૨
૮૭૭
સ્વતંત્રતાની લડત માટે પિતાના જાન ન્યોછાવર ઘાટ, વિજયઘાટ જેવાં ઘણાં સ્થળો આવેલાં છે. અહીં કરનારની ધાતકીપણે કલેઆમ અંગ્રેજોએ કરેલી તેને આરસ-લાકડાની કારીગરીની ચીજો સારી મળે છે. ગુજતાદશ ચિતાર અહી આવેલ જલિયાવાલા બાગમાં રાતીઓ માટે ગુજરાતી સમાજમાં ઊતરવાની તથા જમજેવાથી મળે છે. જનરલ ડાયરે વર્ષાવેલ ગોળીઓની વાની સારી સગવડતા છે. નિશાની આજે પણ આ બાગમાં મોજુદ છે. અહીં (૧૯) આગ્રા કેન્ટઆવેલ “કંપની બાગ'માં કલબનું મકાન, વૃક્ષોની શોભા
- મોગલ સલતનતનાં વૈભવ અને જાહોજલાલીનાં સ્મરણે અને બીજા હવા ખાવાનાં સ્થાને છે. દરવાજા બહાર એક
સાચવતા આ સ્થળે પિતાની પત્ની મુમતાઝની યાદમાં વૃક્ષ હેઠળ ઠંડા પાણીની કૃઈ છે, જેમાં બારે માસ ઠંડુ
શહેનશાહ શાહજહાંએ બંધાવેલ દુનિયાભરમાં કારીગરીમાં પાણી રહે છે.
અણમોલ અને અજાયબ ગણાતે તાજમહાલ અહીં (૧૮) નવી દિલહી --
આવેલો છે. બીજા જોવાલાયક સ્થળોમાં લાલ કિલો, પાંડવોના સમયમાં દિહીનું નામ “ઈન્દ્રપ્રસ્થ’ હતું.
દીવાને ખાસ, દીવાને આમ, વગેરે મુસ્લિમ સ્થાપત્યની ૧૮૫૭ પછી તે અંગ્રેજ સરકારની રાજધાનીનું શહેર અનેક ઈમારત જેવા લાયક છે. આપણી સરકારના પ્રયત્નબન્યું. ૧૯૪૮ માં ભારત સ્વતંત્ર બન્યું.
નાં ફળરૂપ જોવાલાયક દયાળ બાગ અને વિદ્યામંદિર
પણ અહીં છે. | દિલહી એ સ્વતંત્ર ભારતનું પાટનગરનું શહેર છે. ભારત સરકારનાં વિવિધ મુખ્ય ખાતાંઓના સંચાલન
રેશન મહોલ્લામાં શ્રાવક માનસિંહે બંધાવેલ શ્રી માટેની મુખ્ય કચેરીઓ અહીં આવેલી છે. વિવિધ દેશોનાં
હરિસૂરિજીની નિશ્રામાં સંવત ૧૬૨માં પ્રતિષ્ઠા થયેલ એલચી ખાતાંઓ પણ અહીં આવેલાં છે. અહીંયાં બસની શ્રી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથજીનું મોટું સગવડતાવાળું દેરાસર સગવડ સારી છે.
છે, જેમાં શ્રી શીતળનાથ ભગવાનની શ્યામ પ્રતિમાજી
ચમત્કારિક, ભવ્ય અને દર્શનીય છે. બાજુમાં સગવડતાવાળી ચાંદની ચોક આગળ કિનારી બજારમાં નવધરા કિનારી બજારમાં નવઘણા જૈન ધર્મશાળા ૫ણ છે.
, મોહલામાં શ્રી સુમતિનાથજીનું મોટું દેરાસર, મેડા ઉપર શ્રી પાર્શ્વનાથજીનું, સાથે સ્ફટિક વગેરે રત્નોની પ્રતિમા
નાની મંડીમાં શ્રી સીમંધરસ્વામી, શ્રી સુવિધિનાથ, જીનું દેરાસર છે, ચેલુપુરી મહોલ્લામાં શિવાલી ગલીના ?
શ્રી શાંતિનાથ, શ્રી નેમિનાથ, શ્રી વાસુપૂજ્ય, શ્રી કેસરિયાનાકે શ્રી સંભવનાથજીનું, ચિરા ખાનામાં શ્રી ચિંતામણિ
નાથજી, શ્રી ચંદ્રપ્રભુ, શ્રી પાર્શ્વનાથજી, શ્રી મહાવીરસ્વામી, પાર્શ્વનાથજીનું, જેમાં લીલાં રત્નની શ્રી મહાવીર સ્વામીની
મોતીકટરામાં શ્રી પાર્શ્વનાથજીનું એમ શહેરમાં આઠ મૂર્તિ દર્શનીય છે. અનાર ગલીમાં હજારીમલજીનું જુદાં
જન વેતાંબર દેરાસરો અને શ્રી વિજયધર્મ લક્ષમીજ્ઞાન જુદાં રત્નની પ્રતિમાજીવાળું ઘર દેરાસર, રૂપ બજારમાં
મંદિર છે. પરમ શ્રાવિકા ચંપાબાઈની ઉગ્ર તપસ્યાના પંજાબી ભાઈઓએ બંધાવેલ નૂતન જન દેરાસર, કુતુબ
પ્રભાવથી અકબર બાદશાહ પ્રભાવિત થયા.શ્રી હીરસૂરિજી મિનાર જતાં રસ્તામાં એક દૂર ચેગઠી મજિદ નજીક
મહારાજને માન સહિત બોલાવી, પ્રતિબોધ પામી અમારી દાદાવાડીમાં આવેલ શ્રી અરિષ્ઠમીનું દેરાસર, દાદાવાડીમાં
પડ બજાવ્યા અને તામ્રપત્ર લેખ લખાવ્યા એવી પવિત્ર શ્રી ઋષભદેવ ભગવાનનું દેરાસર આવેલ છે. કિનારી
આ ભૂમિ છે. અહીંયાં આરસ, લાકડી, ધાતુકામ, નકશીબજાર, ભોજપુર અને વદેવાડામાં ત્રણ જન ધર્મશાળાઓ કામ, શતર છે,
જ કામ, શેતરંજી, ગાલીચા વગેરેની ખરીદી બે-ચાર સ્થળોની છે. અહીં નાના કદમાં આબેહૂબ રીતે શેત્રય પહાડની મુલાકાત લઈને જ કરવી એને ખ્યાલ રાખવો. સ્થાપના કરવામાં આવી છે. અહીં ધર્મશાળા પણ વિશાળ છે. અહીં આત્મવલભજન ભુવન પણ આવેલું છે.
બાવીશમાં રાજુલપતિ શ્રી નેમનાથપ્રભુની યવન, જોવાલાયક સ્થળમાં કુતુબમિનાર, રાષ્ટ્રપતિ ભવન, તેમજ જન્મ કલ્યાણક સૂચિત આ પ્રાચીન નગરી આગ્રાથી પાર્લામેન્ટ હાઉસ, મોગલ ગાર્ડન, સચિવાલય, રેડીઓ ઘર, ૪૭ માઈલ દૂર અફાટ જંગલમાં છે. આગ્રાથી કુંડલા બિરલાહાઉસ, બિરલા મંદિર, જંતર મંતર, જની દિલ્હીમાં જકશન થઈ શિકોહાબાદ ઊતરી ત્યાંથી ૧૩ માઈલ ગાડીમાં લાલ કિલ્લો, જુમ્મા મસ્જિદ, મકબરો, રાજઘાટ, શાંતિ કે પગે ચાલતાં જવું અનુકૂળ છે. મુખ્યત્વે આગ્રાથી બસ
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org