Page Text
________________
વિશ્વની અસ્મિતા
૭૯૦
એમના પિતા અંગ્રેજ અને માતા આયરિશ હતાં. જોસાયટીમાં જોડાયા અને મૅડમ પ્લે સ્કીના હાથે ખૂબ તેમના સમયમાં ધમમાં અંધશ્રદ્ધા પ્રચલિત હતી. અને ઘડાયાં. સને ૧૯૦૭માં આ સોસાયટીનાં પ્રમુખ તરીકે આવાં વાતાવરણમાં તેઓ ઊછર્યા હતાં. વીસ વર્ષની ઉંમરે નિમાયાં. તા. ૨૦ સપ્ટેમ્બર ૧૯૩૩માં તેમણે પિતાનો જના વિચારના પાદરી બેસન્ટ સાથે એમને વિવાહ સ્થળ દેહ છોડયો ત્યાં સુધી આ પ્રમુખનું સ્થાન તેમણે કરવામાં આવ્યો હતો. ધર્મના નામે ચાલતા ઢગ તરફ શોભાવ્યું હતું. છે. બેસન્ટને અભાવ હતો. સત્યની શોધ માટે તેમનું ભારતમાં પ્રથમ પગ મૂકતાં તેમણે જોયું કે હિંદના જીવન તલસી રહ્યું હતું. પોતાની દીકરીની ભયંકર માંદગીથી મહત્ત્વના ધર્મોની કેળવણી, સંસ્કૃતિ જે દુનિયામાં શ્રેષ્ઠ એમના મનમાં અનેક શંકાઓ, મૂંઝવણો અને પ્રશ્નો
ગણવાં જોઈએ તેને બદલે હિંદના લોકે પશ્ચિમની નકલ ઊભાં થયાં હતાં. પોતાના નિર્દોષ બાળકને શા પાપને કાર
કરીને જડવાદમાં ઘસડાઈ જતાં હતાં. સર્વ ધર્મોને પોતે લીધે એટલું બધું દુ:ખ સહેવું પડયું હશે ? શું આ
અભ્યાસ કર્યો અને બધાના ધર્મોમાં જાગૃતિ લાવ્યાં. ઈશ્વરનો અન્યાય નહોત? - આવા વિચારોનું યુદ્ધ
બુદ્ધિસ્ટ, જરથોસ્તી, હિંદુ, ખ્રિસ્તી, મુસલમાન, શીખ તેમની માનસમૃષ્ટિમાં ચાલતું હતું. આંધળી શ્રદ્ધા ડગી અને
વગેરે ધર્મોમાં માનનારાઓને પિતાના ધર્મમાં રહેલું અને છેવટે એ નાસ્તિક બન્યાં. દેવળમાં જવાનું બંધ
સાચું રહસ્ય સમજાવ્યું, અને પિતાના ધર્મ માટે ગર્વ કર્યું અને પાદરીઓ માટે એમને માન રહ્યું નહિ. એમના
અનુભવી પિતાના પયંગબરના શિક્ષણ પ્રમાણે જીવન પાદરી પતિને આ વિચારો રૂસ્યા નહિ અને તેમને ઘર
ઘડવા તથા ખ્રિસ્તી પાદરીઓના શિક્ષણથી દેરવાઈને માંથી બહાર કાઢી મૂક્યાં હતાં. પરંતુ બાળકોને કબજે
નહિ વટલાઈ જવા સમજાવ્યા. સાચે થિયેસેફિસ્ટ, પિતાએ રાખ્યો. તેઓ ખૂબ દુઃખી થયાં અને સત્યની
સારો હિંદુ, સારો જન, સારો પારસી, સારો કિશ્ચિયન શોધ માટે બહાર પડયાં. પુષ્કળ દુઃખ પોતે માણ્યું પણ તથા સારે મુસલમાન વગેરે બને છે. અનેક દુઃખીઓનાં દુઃખમાં રાહત આપનારી રાહબર પણ બન્યાં. સમાજસેવાના ક્ષેત્રમાં ઝંપલાવ્યું. લડતને પ્રથમ હિંદની ભવ્યતા સમજાવી તેઓએ બાળલગ્ન પણ તબક્કામાં દલિત ઝુંપડાવાસીઓને બધી જ રીતે સહાય અટકાવ્યાં. સ્ત્રીઓમાં નવી જાગૃતિ લાવી તેમના હક્કો કરી. એ જમાનામાં સ્ત્રીઓ અનેક સુવાવડથી દુઃખી તેમને મળે તે માટે તેમણે તનતોડ પ્રયત્ન કર્યો. સ્ત્રીઓને થતી, તેમને માટે સંતતિ નિયમન ( Birth control) રાંધણકળા, સીવણકામ, ચિત્રકળા, સંગીત, આરોગ્યના માટે જ્ઞાન આપનાર ચોપાનિયાં છપાવ્યાં. આ માટે તેમને નિયમે, ખોરાકમાં રહેલાં ત તથા વિટામિનેનું જ્ઞાન, ઘણી મુશ્કેલીઓ વેઠવી પડી હતી.
ઘરવૈદું, ફસ્ટ એઈડ, હિસાબ રાખવાની આવડત તથા
શારીરિક કેળવણી વગેરેનો સમાવેશ તેમના શિક્ષણમાં ચાહસ બ્રડલોએ ગરીબ નિરાધારોને અન્યાય અને
હોવો જોઈએ તેવું ભારપૂર્વક સમજાવતાં. અને જુલમોમાંથી બચાવવા Free thought –સ્વતંત્ર વિચારની ચળવળને આગળ ધપાવવા આગેવાનીભર્યો ભાગ ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૧૫ માં તેમના ગુરુદેવ તરફથી ભજવ્યો. ત્યારે તે એકવાર નિરાશ થયા હતાં, ત્યારે સૂચના થઈ કે રાજકીય બાબતમાં રસ લેવો અને હિંદના તેમને અદશ્યમાંથી કાન પર અવાજ પડવા કે, “સત્ય સ્વાતંત્ર્યની ચળવળ શરૂ કરવી. ઈ.સ. ૧૯૪૭ ના ઓગસ્ટની જાણવાને માટે સર્વસ્વને ભોગ આપવા તું તૈયાર છે?” ૧૫ તારીખે હિંદ દેશ સ્વતંત્ર થયો. આ નોંધવા લાયક
બનાવ હિંદુસ્તાન માટે છે. પોતે પિતાનું સર્વસ્વ ભારતહા, હ તયાર છું, પ્રભુ” એવા પ્રત્યુત્તર તેમણે તુરત માતાને ચરણે ધરી દીધું. જ આપે.
તેઓ કોંગ્રેસમાં જોડાયાં, તેના પ્રમુખ બન્યાં, ડાક દિવસ પછી મેડમ બ્લેટસ્કીના હાથે લખાયેલું હેમરૂલની ચળવળ ચલાવી, “કેમનૉય અને ન્યુ પુસ્તક “સિક્રેટ ડૉકટ્રીન”–ગુણજ્ઞાન તેમને આવલોકન ઇન્ડિયા” પત્રો દ્વારા હિંમતથી પિતાના વિચાર અરે આપવામાં આવ્યું, આ પુસ્તક વાંચતા તેમણે અનુભવ્યું દર્શાવ્યા. આ ચળવળ માટે ડે, જે એરડેલ કે ર તેઓ સત્ય શોધી રહ્યાં હતાં તે સર્વ એ દિશામાંથી અને. મિ. બી. પી. વાડિયા સાથે નજરકેદ પણ થયાં બની શકે તેમ છે. ઈ.સ. ૧૮૮૯માં તેઓ થિયોસોફિકલ હતાં. ગાંધીજીની અસહકારની ચળવળ સામે તેમણે ભારે
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005147 |
| Book Title | Vishwani Asmita Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1316 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 59 MB |