________________
૩૦૦.
વિશ્વની અમિતા ત્યાં સુધી તેની આસપાસ નાચતા જાય. અને ધાકધમકી છે. “યાકુન” અને “ઉતુમ” એ લંકાનું પ્રખ્યાત ગ્રામ્યઆપે.
નૃત્ય છે.
સરકસમાં ઘડાને નાચતા તે બધાએ જોવા હશે! લગ્ન સંબંધ જોડવામાં પણ નૃત્ય ભાગ ભજવે છે. પણ એ જ રીતે દરેક પ્રાણીને જે કેળવવામાં આવે તો એરિઝોના વિસ્તારની એક આદિવાસી પ્રજામાં લગ્ન પહેલાં તે પણ આસાનીથી નૃત્ય કરી શકે છે. વિખ્યાત મનેવરરાજાએ તેની ભાવિ પત્નીના ઘર સામે તમાકુ, અત્તર વૈજ્ઞાનિક કેહલરે ચિમ્પાન્ઝી યુગલને નૃત્ય માટે અનુકૂળ તથા બિયરનું સેવન કરી લગાતાર આઠ દિવસ નૃત્ય કરવું વાતાવરણ કરી આપી કલાક સુધી નૃત્યનો આસ્વાદ પડે છે. ન્યૂગિનીના નૃત્યકારો જાદુઈ પથ્થરના ભૂકાને પોતાના માર્યો હતે. પ્રકૃતિશાસ્ત્રીઓએ પર્વતીય મરઘડાઓના અંગઉપાંગ પર ઘસી ઘણા દિવસ સુધી સતત નૃત્ય નૃત્યનું પણ અવલોકન કર્યું' છે. તેમના અહેવાલ અનુસાર કરતા રહે છે.
એક મરઘડો વચ્ચે ઊભે રહી આગવી શૈલીમાં ઠેકડા મારે
અને અન્ય નરમાદા તેની આસપાસ કુંડાળે રહી સુરીલો અમેરિકન ઈન્ડિયાને તેમના ધર્મગુરુ પાસે ગયા
સ્વર વહાવી ફરતાં જાય ! વચ્ચે રહેલે નર્તક થાકી જાય વગર નૃત્ય લગ્નબંધનમાંથી મુક્તિ અપાવે છે. એક આદિ
ત્યારે તેનું સ્વપ્ન અન્ય લે અને કલાક સુધી આ નૃત્ય વાસી જાતિમાં અરજદાર પતિએ પત્નીને નૃત્ય કરવાનું
ચાલતું રહે ! આમંત્રણ જ આપવાનું. બંને ગાઢ આલિંગનમાં રહી ચકકર ચક્કર ફરે અને તેમને છૂટાછેડા મળી ગયેલા જાહેર આ રીતે પ્રાણી અને પ્રકૃતિ વચ્ચે તાણાવાણાની થાય.
જેમ વણાઈ ગયેલે ઉલ્લાસ કેટલે અનેરે હોય છે !
પૂર્વ બ્રાઝિલિયનને નૃત્ય શીખવાની પ્રેરણા પ્રકતિમાં આ રીતે જોતાં બધાં જ પરંપરાગત કે Primitive થી મળી હોવાનું કહેવાય છે. કહે છે કે લગ્ન સમારંભમાં dances જાતીય વૃત્તિનું પ્રતિબિંબ પાડતાં હોય છે, તે ભાગ લેવા આવેલા માણસે શિકાર કરવા નીકળ્યા અને માન્યતા ખોટી છે. તેમ આવાં બધાં જ નૃત્ય ઓસ્ટ્રેલિઝાડીઝાંખરા સાફ કરતાં વૃક્ષનું ડોલન જોઈને તેમને યાના “Totamic’ (ટેટેમિક) નૃત્ય પ્રકાર જેવાં Mimeનૃત્યની પ્રેરણા થઈ અને આ રીતે તેઓ નૃત્ય કરવાનું tic હોય છે તે માન્યતા પણ એટલી જ ભૂલભરેલી છે. શીખ્યા.
After all, what is dance ? ઓનિત્યાના રાજાએ પ્રારંભમાં મહેલની બહા૨ નાચવું
In brief :પડે છે. તેણે પીઠ પર ભારે ગુણ રાખીને કરવું પડે, The words “dance ' and “dancing' come નૃત્ય કરવું પડે જેથી તેની પ્રજાને ખાતરી થાય કે રાજા from an old German word “dason, which આપણા કલ્યાણનો ભાર વહેવા લાયક છે. જે રાજા તેમ means “ to stretch.' All dancing is made up ન કરી શકે તો તેને ગાદી પરથી ઉથલાવી મૂકવા ઉપરાંત
of stretching and then relaxed as we make તેના પર પથ્થરમારો થાય અને કદાચ જાનથી પણ હાથ
that we hope will be a gentle and grace
ful landing. But clearly dancing must be ધોવા પડે ! કેવી વિચિત્ર પ્રથા ! આ જ રીતે લુસિયા
something organized and not merey jumping નામાં પ્રત્યેક શિક્ષકે નૃત્ય શીખવું ફરજિયાત હોય છે.
around in a state of temper, hunger or exci
tement. A good answer to the question યુ” નૃત્ય એ બર્માનું ખાસ નૃત્ય છે. એ નૃત્ય પરથી
would be to say that dancing is expressing અ લાકા આન દાપ્રય છે તેના સ્પષ્ટ પ્રતiાત થાય છે. આ one's emotions through movement discipliનૃત્ય મે અને જૂન મહિનામાં પૂર્ણિમાના દિવસે યોજાય તed by rhythm.
Jain Education Intemational
Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org