________________
૧૭૬
વિશ્વની અમિતા
(૨) લિબિયા
પ્રજાસત્તાક રાજ્ય જાહેર થયું. દેશમાં સહકારી સંસ્થાલિબિયા મુસ્લિમ દેશ છે અને તેનું અર્થતંત્ર પેટ્ર
એના આધારે ખેતીને સારો વિકાસ થયો છે. જુવાર, લિયમ પર આધાર રાખે છે. તેની રાજભાષા અરબી છે. મકાઈ ચોખાં તેની મુખ્ય પેદાશ છે. તેનું ક્ષેત્રફળ ૭ લાખ ચોરસ માઈલ છે અને વસતી (૬) નાઈજર ૧૭ લાખ ઉપરાંત, તે સંયુક્ત આરબ પ્રજાસત્તાક મિસરની
અહજીરિયા અને લિબિયાની દક્ષિણ સરહદે અને પશ્ચિમે અને આફ્રિકાની ઉત્તર સીમાએ આવેલો દેશ
માલીથી પૂર્વમાં તથા ચાડની પશ્ચિમે અને આઈવરી છે. તેની રાજધાની ત્રિપેલી છે. અને ભૂમધ્ય સમુદ્રને
કોસ્ટ, ઘાના, ટેગો, ડેમી તથા નાઈજિરિયાની ઉત્તરે દક્ષિણ કિનારે છે. બીજું અગત્યનું શહેર બેગાઝી છે.
આવેલ આ દેશ ત્રીજી ઓગસ્ટે ૧૯૬૧માં સ્વતંત્ર થયે. ૧૯૫૭માં આ દેશમાં પેટ્રોલિયમ મળી આવ્યું અને તેની
ક્ષેત્રફળમાં તેને વિસ્તાર ૪ લાખ ચોરસ માઈલનો છે શોધથી દેશની પરિસ્થિતિ સુધરતી ગઈ. પરંપરાથી રાજા
અને વસતી ૩૪ લાખની છે. ૯૪ ટકા લોકો ખેતી કરે એ જ રાજ્ય પ્રમુખ છે અને રાજ કરે છે. આ દેશ
છે અને ઘણા ખરા લોકે મુસ્લિમ છે. યુરેનિયમ અને અહજીરિયાની પૂર્વ સરહદે છે.
જસત અહીંની મુખ્ય બની છે. નિયામે અને ઉવાગા (૩) ટયુનિસિયા
ડેગુ તેનાં મોટાં શહેરે છે. લીબિયાની પશ્ચિમે અને અલજીરિયાની પૂર્વમાં ઉત્તરે (૭) ચાડ આવેલો આ દેશ અગાઉ ફ્રાંસને આધીન હતો. ૧૯૫૬માં તે આઝાદ થયો. તેની રાજધાની ટયુનિસ ઉત્તરમાં
લિબિયાની દક્ષિણ-પશ્ચિમે નાઈજર અને પૂર્વમાં
સુદાન વચ્ચે આવેલો ચાડ દેશ રણની વચ્ચેથી અયનભૂમધ્ય સમુદ્રના દક્ષિણ કિનારે છે. ૧૯૫૭માં તે પ્રજાસત્તાક દેશ બન્ય. તેનું ક્ષેત્રફળ ૫૮ હજાર ચોરસ માઈલ
વૃત્તીય જંગલ સુધી ૪ લાખ ચોરસ માઈલમાં ફેલાયેલા છે અને તેની વસ્તી ૪૫ લાખની છે. અરબી અને
છે અને તેની ૩૪ લાખની વસતીમાં અનેક જાતીઓ ફ્રેંચ ભાષાઓ ત્યાં પ્રચલિત છે. ૭૪૦૦ ચોરસ માઈલમાં
અને ધર્મોનું વિચિત્ર મિશ્રણ છે. તેની રાજધાની ફોર્ટલામી ખેતી થાય છે. ફળો અહીં ખૂબ થાય છે. ખનીજેમાં
છે. સમુદ્ર તટથી દૂર હોવાને કારણે તેનાં પ્રાકૃતિક ઝરણું ફોસ્ફટ, જસત, લખંડ અને સીસુ ખાસ છે.
એને કેઈ ઉપયોગ થતો ન હતો. આઝાદી બાદ તેના
વિકાસની અનેક યોજનાઓ શરૂ થઈ છે. ૯૩ ટકા જેટલા (૪) મેરોક્કો
લોક ગામડાઓમાં વસે છે. ફોર્ટ આર્ચમબેટ મોંદૌઉ એ લાખ ચોરસ માઈલના ક્ષેત્રફળનો અને દોઢ તથા અબેશે તેનાં મુખ્ય શહેર છે. ૫૦ ટકા લોક કરોડની વસ્તીવાળો આ દેશ અહજીરિયાની પશ્ચિમે ઉત્તર મુસ્લિમ છે. રાજકીય ભાષા કેચ છે. માં આવેલ છે. તે બીજી માર્ચ ૧૯૫૬માં સ્વતંત્ર થયા. (૮) સદાન તેની રાજધાની રખાત છે. રાજભાષા અરબી છે. અહી ૨૮ લાખ ટન અનાજની પેદાશ દર વર્ષે થાય છે. ફળો ૧૯૫૫ સુધી સુદાન પર બ્રિટન અને મિસરને પણ ખૂબ થાય છે અને તેમાંથી દારૂ બનાવાય છે. સંયુક્ત અધિકાર હતા. ૧૯૫૬માં રાજ્યને મળેલા અધિફાસ્કેટ-ખનીજના ઉત્પાદનમાં આ દેશ દુનિયામાં બીજે કારની રૂએ સુદાન સ્વતંત્ર રાજ્ય બન્યું. સુદાનનું ક્ષેત્રફળ નંબરે આવે છે. તેની પશ્ચિમે એટલાંટિક મહાસાગર છે. ૧૦ લાખ ચોરસ માઈલ છે અને વસતી દોઢ કરોડની છે. ફિઝ, કાસામ્ફાંકા, મારા કેશ મુખ્ય શહેરે છે.
૬૬ ટકા લોકો મુસ્લિમ છે. ખાત્મ સુદાનની રાજધાની
છે. સુદાનમાં અનેક ભારતીયોએ વેપારઉદ્યોગ સ્થાપ્યા (૫) માલી
હતા પણ તેમને તે બધું છોડીને જવાનો આદેશ અપાયો અહજીરિયાની દક્ષિણે આવેલા પશ્ચિમ આફ્રિકાના અને લાખોની મિલકત ત્યજીને એ ભારતીયને સુદાન માલી દેશનો વિસ્તા૨ ૬ લાખ ચોરસ માઈલ છે અને છોડવું પડયું. દેશને ઉત્તર ભાગ દક્ષિણ ભાગ કરતાં તેની વસતી ૪૪ લાખની છે. તેની રાજધાની અમાટે વધુ વિકાસ પામ્યો છે. રાતા સમુદ્રમાં પિોર્ટ સુદાન એક છે. રાજભાષા કેચ છે. ૨૨મી સપ્ટેમ્બરે ૧૬૦માં માલી સારુ બંદર છે. નાઈલ નદી સુદાનમાં થઈને વહે છે,
છે. ભાષાએ ભાગ અહીં ખૂબ આસ છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org