________________
ગ્રંથ સ્મૃતિ સંદર્ભ
આ ઉપરાંત તેમાં “શાંતી” નામના એક તત્વને પરાયણતા અને નિરાભિમાનીપણું એ ‘તાઓ'ના સાક્ષાત્કારના ઈશ્વર રૂપે વિકાર પણ કરવામાં આવ્યો છે. ફેક્યુશ્યસ માગે લઈ જનાર સાધન છે, આ “તાઓ” તત્ત્વ હિન્દુધર્મના ધર્મના કેટલાક અર્વા ચિન ગ્રંથમાં “શાશ્તી” શબ્દનું ભાષાંતર બ્રહ્મતત્ત્વને મળતું આવે છે. ઈશ્વર” શબ્દ દ્વારા થયું છે. “શાંતી ” સ્વર્ગ અને આકાશનો
‘તાઓ' તત્વ ગુઢ અને રહસ્યમય હોવાથી આ ધર્મની અધિષ્ઠાતા દેવ છે, વિશ્વની તે આધાર શકિત છે. તેની પૂજા
વિધિઓ પણ રહસ્યમય હાય તે સ્વાભાવિક છે. આ રહસ્ય માટે પેકિંગ શહેરની દક્ષિણે એક ભવ્ય મંદિર બાંધવામાં
માત્ર ઉત્તમ કક્ષાના સાધકો જ પામી શકે છે, સામાન્ય આવ્યું છે. ચીનને સમ્રાટ વર્ષમાં બે વાર પિતાના કુટુંબીજને
વ્યકિત માટે તે દુર્બોધ છે. આથી એક સમય એ આવ્યો તથા અધિકારીઓ સાથે સરઘસાકારે ત્યાં જાય છે અને તેની
કે જેમાં તે ધર્મના આચાર્યોએ પિતાની સ્વાર્થ સિદ્ધિ માટે પૂજાવિધિ કરે છે. આ વિધિ હિન્દુ ધર્મના “દશેરા” પર્વતી
તાઓ ”ના રહસ્યમય તને પોતાને અનુકૂળ રીતે રજૂ ઉજવણીને મળતી આવે છે
કરવા લાગ્યા તેના નામે અનેક ચમત્કાર પણ કરવા લાગ્યા કેયુશ્યસ ધર્મના કેટલાક પ્રાચિન ગ્રંથમાં “શાંશ્તી’
તેઓ માનતા કે જે વ્યક્તિ તાઓને સાક્ષાત્કાર કરે છે તેને ઉપરાંત પૃથ્વી, સૂર્ય, ચંદ્ર, પર્વત, નદીઓ, તિએન, મીગ,
પત્થરમાં પેસી નિકળવાનું અગ્નિમાંથી પસાર થવાનું તથા ઈયાદિને દેવ-દેવી માની પૂજા કરવાને ઉલ્લેખ થયેલ છે.
પાણી ઉપર ચાલવાનું સામર્થ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. આ માન્યતાપિકિંગની દક્ષિણે પૃથ્વી દેવનું મંદિર આવેલું છે. પિકિંગની
ઓએ અંધશ્રદ્ધાનું સ્વરૂપ પકડયું. પરિણામે તાઓ ધર્મની પૂર્વ દિશાએ સૂર્યદેવનું દેવળ આવેલું છે. વસંતઋતુના
પડતી થઈ. આગમન સમયે દર વર્ષે તેની પૂજા થાય છે. એ જ રીતે આમ તાઓ ધર્મ ઈશ્વરમાં શ્રદ્ધા ધરાવનાર ગૂઢ અને પેકિંગની પશ્ચિમે ચંદ્રદેવનું મંદિર છે. શરદ ઋતુના આગમન રહસ્યવાદી ધર્મ છે. હિન્દુધર્મામાં નિણું બ્રહ્મની જે કલપના સમયે તેની પૂજાવિધિ થાય છે. આ ઉપરાંત અન્ય ૧૬ ૦ કરવામાં આવી છે તેની સાથે આ “તાઓ” તત્વ મળતું દેવોની પૂજા ઉલ્લેખ પણ થયેલ છે. આમ મહાત્મા કન્ફયુ ઈશ્વર વિશ્વક તાત્વિક ચર્ચા ભલે ન કરી હોય, શીતે ધર્મ પરંતુ વ્યાવહારિક રીતે આ ધર્મને ઈશ્વરવાદી ધર્મ જરૂર
શિન્ત એ જાપાનની પ્રજાને ધર્મ છે. આ ધર્મ ઘણું માની શકાય.
જ પ્રાચીન સમયે એટલે કે ઈ. સ. ૫ ૬૬૦માં જાપાનમાં તાઓ
ઉદભવ્યા હતાં છતાં તે ઘણુ કાળ સુધી જીવીત રહી શકે
છે. એ જ હકીકત પુરવાર કરે છે કે તે અનુયાયીઓની દ્રષ્ટિએ તાઓ પણ ચીતમાં ઉત્પન્ન થયેલ ધર્મ છે, તેની
ઘણે જ નાને ધર્મ હોવા છતાં કેટલાંક મહાન અને સનાતન સ્થાપના મહાત્મા લાઓ--દ્રારા થઈ હતી. તેઓ મહાત્મા
મૂલ્ય જરૂર ધરાવે છે. કન્ફયુચ્છ, મહાવીર સ્વામી અને ગૌતમ બુદ્ધના સમકાલિન હતા ગુઢ તત્વનો ઉપદેશ અને આચારની વિશધિ તાઓ ૬ શિન્ત” શબ્દનો અર્થ “દેવતાઈ માર્ગ થાય છે. ધર્મના કેન્દ્રસ્થાને છે, આથી તેના સિધાંતમાં તાકિકતા જોવા વાસ્તવમાં શિન્ત શબ્દ મૂળ ચીની ભાષાને શબ્દ છે. કેજીકી ન મળે તે સ્વાભાવિક છે. આ ધર્મને દેવી માગ તરીકે પણ અને નિહોન આ ધર્મના મુખ્ય ગ્રંથ છે જેમાં પ્રાચિન દેવ ઓળખવામાં આવે છે.
દેવીઓના કૃત્યો, તેમની કથાઓ તથા જાપાનની ઉત્પત્તિ
અંગેનાં વર્ણનો જોવા મળે છે આ ધર્મમાં રાજાને સુર્યદેવીને તાઓ શબ્દનો સામાન્ય અર્થ રસ્તો ય માગ થાય
વંશજ માનવામાં આવે છે. આ વંશજ પૃથ્વી પર રાજય છે. કાલકમે તેનો અર્થ શુધ સદાચારને માગ એવા થયે, કરવા અવતર્યા ત્યારથી તેનાં કેટલા વંશ થઈ ગયા તેને પરત તેનો સારો અર્થ તે પરમતત્વ યાં ગૂઠત એવો થાય છે ઇતિહાસ પણ આ બને ધર્મ ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે. આ ધર્મમાં ઈશ્વરને “તાઓ” નામથી ઓળખવામાં આવે છે.
આ ધર્મમાં ઈશ્વરને “કમી' નામે ઓળખવામાં આવે ઇશ્વર (તાઓ) નિરાકાર, સર્વવ્યાપક, નિત્ય, ગૂઢ અને અવ્યકત
છે. તેનાં અનેક રૂપે છે જે અસંખ્ય દેવ દેવીઓ સામાન્ય સત્તા છે તે સમગ્ર વિશ્વને આધાર હોવા છતાં નિષ્ક્રિય છે ?
વ્યકિતઓ જેવા હોય છે. સામાન્ય મા ની માફક તેઓમાં તે મન, વચન અને કર્મથી પર છે આથી વાણી દ્વારા તેનું
પણ પરસ્પર ઈર્ષ્યા. કલેશ, પ્રપંચ વિગેરે દુર્ગુણો અસ્તિત્વના વર્ણન થઈ શકતું નથી. તે તે આપણે કલ્પના કરીએ તેનાથી
ધરાવે છે એટલું જ નહિં જે, કઈ દેવ યા દેવી અયોગ્ય કર્મ પણુ વધુ વિશાળ છે. તે અવર્ણનિય છે, અનિચનિય છે. સમગ્ર વિશ્વનું ઉદ્દભવસ્થાન, તેના વિકાસનું મૂળ કારણ અને
કરે તે તેને “કમી” દ્વારા સજા પણ મળે છે. આમ દેવ
દેવદેવીઓને માનવ રૂપે કલ્પવામાં આવ્યા છે. સનું અંતિમ ધ્યેય “તાઓ છે. જે સાધક સાધના દ્વારા તેનો સાક્ષાત્કાર કરે છે તે જ તેને જાણી શકે છે. “તાઓને આ ધમ રાજ્યના દેવી ઉત્પત્તિના સિધ્ધાંતનું સમર્થન સાક્ષાત્કાર માનવજીવનનું અંતિમ લક્ષ્ય છે દીનતા, નિવૃત્તિ કરે છે તેના મતાનુસાર રાજા દેવીશક્તિને પત્ર છે. સૌ પ્રથમ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org