Bharatiya Asmita Part 2

SR No.: 005145
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service Bhavnagar
Publication Year: 1976
Total Pages: 1042
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 48 MB

Page 609

એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અસ્મિતા ભાગ-૨
કરતાં છેવટે મૌનને જ તેમનું સર્વશ્રેષ્ઠ વર્ણન સ્વિકાર્યું છે માત્ર ઉચ્ચ કક્ષાના સાધકે જ પ્રાપ્ત કરી શકે, સામાન્ય ઈવર એક એવી મહાન સત્તા છે કે જે મન, વાણી અને વ્યક્તિ માટે તે નિર્બોધ છે આથી તેના અવલંબન માટે સગુણ કર્મથી પર છે, તે અનિવ ચનિય છે આથી મૌન એ તથા સાકાર ઈશ્વરની આવશ્યકતા ઉત્પન્ન થાય છે. આમ જ તેનું સર્વશ્રેષ્ઠ વર્ણન છે. બુદ્ધ ઘણાજ વ્યવહારૂં મહાત્મા તેમાં નિગુ ણની સાથે સાથે સગુણ રૂપને સ્વિકાર થયું છે. હતા આથી તત્કાલિન સંતપ્ત માનવજીવનમાં ઈકવરવિષયક નિરર્થક ચર્ચા કરવાની આવશ્યકતા ન જણાઈ હોય તે સ્વા
જય ધર્મગ્રંથમાં ઈશ્વરનું સુંદર વર્ણન આપવામાં ભાવિક છે અને એથી જ ઈશ્વર બાબતમાં મૌન ધારણ કર્યું
આવ્યું છે. ઈશ્વરના ગુણો અપાર અને અમાપ છે. તે પ્રત્યેક હોય. આમ મોનનું નિષેધાત્મક ર થઘટન કરી બૌદ્ધધર્મને
મનુષ્યને તેના કર્મ અનુસાર ન્યાય આપે છે. પુણ્યશાળીને નિરીશ્વરવાદી ગણુ ઉચિત નથી.
ઉચ્ચપદ આપે છે તથા પાપીને માફી બક્ષે છે તેની તમામ
ગતિ તથા ગુણો અમૂલ્ય છે જેનું વર્ણન થઈ શકે તેમ નથી. વાસ્તવમાં બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મના અસ્તિત્વનું કારણ તે એટલા અનંત તથા અહિમ ગુણો ધરાવે છે કે વાણી દ્વારા તત્કાલિન હિ ધર્મમાં ઉત્પન થયેલાં દુષણે છે. આ ધમ તેને પ્રગટ કરી શકાય નહિં. તે અનિર્વચનિય છે. આ વર્ણન સુધારવાદી ધર્મ છે તેને શૂચવેલા સુધારાઓ હિન્દુધર્મ સ્વિ- હિન્દુધર્મની ઈશ્વર વિયક સંકલપના સાથે ઘણું બધું મળતું કાર્યા છે એટલું જ નહિં આત્મસાત પણ કર્યા છે અને આથી આવે છે તે સૃષ્ટિની સર્વોત્તમ તથા સર્વોચ્ય શક્તિ છે. જપજ ભારતમાં ઉત્પન્ન થયેલ આ ધર્મનું અસ્તિત્વ ભારતમાં જીમાં કહેવામાં આવ્યું છે તેમ “ a fહ ઝા થા; જ રહ્યું નથી. હિન્દુધર્મા પ્ર વાવને કારણે બૌદ્ધધર્મમાં પણ દુરે ૩૫રિ કુવા ના છે એટલે કે તે મોટો સાહેબ છે, તેનું મૂર્તિપૂજાને સ્વિકાર થયે. અને તેના સ્થાપકની જ મૂર્તાિ ઓ બહુ ઉંચુ સ્થાન છે પરંતુ એનાથી યે વધારે ઉચું તેનું નામ બનાવી વિવિધ રૂપે પૂજાવિધિ થવા લાગી અત્યારે પણ બુદ્ધને છે. એની મોટાઈ અપાર છે એ કેટલે મેટો છે તે એ પોતે ઈશ્વરરૂપે શાની તેની વિવિધ રીતે પૂજાવિધિ થતી જોવા મળે જ જાણે છે. છે. સાધક નિર્વાણ પ્રાપ્તિ માટે તેના શરણે જાય છે પુર ૪ર જછનિ ઉચ્ચારણમાં સ્પષ્ટ તરી આવે છે.
જપની ૨૭ મી પૌડી માં ઈશ્વરના દરબારનું વર્ણન
થયેલ છે. ઈશ્વર એક વિશાળ દરબારમાં બેઠા છે અને ત્યાં બદ્ધધર્મ નિર્વાણને માનવજીવનનું અંતિમ લક્ષ્ય સમગ્ર વિશ્વની દેખભાળ રાખે છે. વિવિધ પ્રકારનાં વાજી માનવામાં આવે છે. આર્યઅષ્ટાંગિક માર્ગના અનુસરણુથી અને અસંખ્ય પ્રકારના નાદ ત્યાં ગુજી રહ્યા છે. વાયુ, અગ્નિ; નિર્વાણ પ્રાપ્તિ થાય છે. નિર્વાણુ બાદ મનુષ્યને દુ:ખો કે જલ એ બધાં તેના દરબારમાં બેસી વિવિધ રાગ ગાઈ રહ્યાં પુનર્જન્મ સ્પર્શી શકતાં નથી, તે એક પરમ આનંદની અવસ્થા છે આમ સગુણ રૂપનું વર્ણન પણ થયેલું છે. છે. ગીતામાં જેને “બ્રહ્મસ્થિતિની આ સ્થા કહે છે તે જ આ નિર્વાણુની અવસ્થા છે. આ વર્ણ ન ઈ કવરની સ્થિતિને શીખધર્મ પૂર્ણતઃ એકેશ્વરવાદી ધર્મ છે. તેના મત મળતું આવે છે. આમ બીદ્ધધર્મને પૂર્ણતઃ નિરીશ્વરવાદી માની મુજબ ઇવર નિરંતર, સત્યસ્વરૂપ તથા એક છેએ જ શકાય નહિ. તાત્વક રીતે તે ભલે નિરીકવરવાદી હોય પરંતુ એકમાત્ર સત્યસ્વામી છે, સત્ય તેને મહિમા છે. તે ભૂતકાળમાં વ્યાવહારિક રીતે તે ઇવરલાદી છે એમ અવશ્ય કહી શકાય
હત, વર્તમાનકાળમાં છે અને ભવિષ્યકાળમાં પણ હશે. બીજા
શબ્દોમાં કહીએ તો એ તે તે કયારેય જમ્યો નથી અને શીખધર્મ
જે જમ્યા જ ન હોય તે મૃત્યુ શેનું હોય? તે અજન્મ એશિયાના ધર્મોમાં આ ધર્મને સૌથી વધુ અર્વાચિન છે, અમર છે, સર્વવર છે તથા બાદશાહોનો પણ બાદશાહ છે. ગણાવી શકાય. હિન્દુધર્મ અને ઇસ્લામ વચ્ચે એકતા સ્થાપવાના પ્રયાસનું તે પરિણામ છે. શીખધર્મ પૂર્ણત; એકેશ્વર
આમ શીખધર્મ પૂર્ણત ઈશ્વરતાવાદી ધર્મ છે. આ પ્રણે વાદી ધર્મ છે. “જપ? તેનો મુખ્ય ધર્મગ્રંથ છે. આ ગ્રંથમાં
જોઈ ગયા તેમ તેના નિર્ગુણ બને રૂપને તેમાં સ્વિકાર કરસંસારના બંધનમાંથી મૂકત થવા ‘હરિના નામનો જપ કર
વામાં આવ્યો છે. એક જ ઈશ્વરમાં પણ ત્રણ તેની વિશીવાને આદેશ અપાય છે.
ટતા છે. શીખધર્મ અનુસાર ઈશ્વર એક, અદ્વિતિય, નિપુર્ણ, યહુદીધમ : નિરાકાર, સર્વવ્યાપક, સર્વશક્તિમાન તથા વિAવનું સંચાલક વિશ્વના વિવિધ પ્રાચિન ધર્મોમાં યહુદી ધર્મની ગણના બળ છે. તે એક અને સંપૂર્ણ શક્તિ છે, તે કઈ દેવ-દેવીને થાય છે. આ ધર્મની માન્યતા મુજબ ઇકવરે મઝીઝને દશ રૂપે પ્રગટ થતું નથી કે અવતારે પણ ધારણ કરતા નથી. આજ્ઞાઓ આપી અને યહુદી પ્રજા જે તેનું પાલન કરે તે શીખધર્મ ઈશ્વરના નિર્ગુણ રૂપમાં માનતા હોવા છતાં તેના તેમની સર્વ રીતે રક્ષા કરવાનું વચન આપ્યું. યહુદીઓ તેનું સગુણ રૂપને પણ સ્વિકાર કરવામાં આવ્યો છે. નિર્ગુણ રૂપને પાલન કરવા સહમત થયા પરિણામે ઇવરની આજ્ઞા અનુ
Jain Education Intenational