________________
૧૩૪
એશિયાની ભૂમિકા સાથે ભારતીય અમિતા ભાગ-૨
ષણમાં દર્શનમાં વાચા પામે છે. અને છેલ્લે મનુષ્ય વ્યકિત છે અને એમ લાગે છે કે આ પડકાર ઝીલી પણ લેવાયો છે અને જાતિની અખિલાઈ અને સમગ્રતાની આ માગ એ એક ભારતને સાંપ્રત ઇતિહાસ આ હકીકતને સાક્ષી છે. જગત. વૈચારિક તથ્ય નથી. ખરી માનવ સંસ્કૃતિ મનુષ્યની વાસ્તવિકતા આખું બાહ્ય કટોકટીમાં અટવાઈને એના ઉકેલ માટે પોતાની ઉપર વિચાર અને તેના મૂલ્યનું આરોપણ નથી; પણ વાસ્ત- બુધિ શક્તિ અનુસાર મથામણ કરતું રહે અને પરિણામે વિકતાના અંતરતત્વને પૂર્ણ અને મુક્ત વિકાસ છે. વિચાર કટોકટી ઉકેલવાને બદલે ખરેખર તે ગૂંચવાતી જાય, એવા એ કૃત્રિમતાની રચના કરે છે. અને પરિણામે વિચાર અને સમયે સપાટી પરનાં બનાવની ભીતર માનવજાતિના આધ્યાવાસ્તવિકતા વચ્ચે ભેદ અને સંઘર્ષ જન્મે છે. વિચારની ત્મિક ભાવિનો પાયો પણ નંખાઈ રહ્યો છે. રાજા રામમોહનરાય કૃત્રિમતાનાં આ આપણુમાંથી મુકિતની આવશ્યક્તાની માગ અને 2 રામકૃણથી આ પુરુષાર્થને આરંભ થયો. અને શ્રી અસ્તિત્વવાદી દર્શનમાં વાચા પામે છે. આ ત્રણે દર્શન અરવિંદ આ પુરુષાથ ના લક્ષ્યને એનાં સાચાં અને પૂર્ણ રૂપમાં આધુનિક જીવનની ગતિ વિધિના કેન્દ્ર સ્થાને છે. અલબત્ત સાકાર કરવા મથી રહ્યાં છે. અને બાહ્ય ઘટનાઓનાં ડાઈમાં એના આવિષ્કારમાં માનવજાતિનાં ભૂતકાળ અને વર્તમાનની પ્રવેશીને એનાં રહસ્યનું જે દર્શન કરવામાં આવે તો ત્યાં મર્યાદાઓ અને એનાં પ્રત્યાઘાતોની છાપ દેખાય છે, પરંતુ માનવ જાતિ માટે દિવ્યજીવનના આગમનની તૈયારી ચાલી એની પાછળનું મૂળ બળ વર્તમાનનાં એના આવિર્ભાવોથીય રહી હોવાની પ્રતીતિ થશે. એક નવીન આધ્યાત્મિક વિશ્વપર જઈ વ્યક્તિ અને સમષ્ટિના સમગ્ર જીવનની આધ્યાત્મિક સંસ્કૃતિ આકાર લઈ રહી છે. આ સંસ્કૃતિ એ ભારત અને રૂપાંતર અને પૂર્ણતાને નિર્દેશ કરે છે. અને એને અભિગમ એશિયાની માનવજાતિને આપવામાં આવનાર અણમોલ ભેટ સંપૂર્ણ પણે વાસ્તવદશી છે.
હશે. આ જ ભારત અને એશિયાના અને સમગ્ર માનવ
જાતિના ભાવિની દિશા છે. ભારત અને એશિયાની નવજાગૃતિનું મનુષ્યનો અધૂરાપણુની અલ્પતા અને કૃત્રિમતામાં રૂંધાઈ રહસ્ય પણ આ છે. અને આ રહસ્ય પૂર્ણપણે પ્રગટ થઈને રહ્યો હતો તે હવે પેતાની મુક્તિ અને પૂર્ણ આવિર્ભાવ ઝંખે રહેશે. છે. આધુનિક યુગે આ ઝંખનાને સાકાર કરવાની રહેશે. અને એ આધ્યાત્મિક જાગૃતિ દ્વારા જ થઈ શકશે. આ જાગૃતિ અને ઉત્થાન એ હવે પછીનો માનવજાતિને એકમાત્ર કાર્યક્રમ બની રહે જોઈશે. આ જ કાર્યક્રમ માનવજાતિને એના
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ રહસ્યની પ્રગતિ પણ કરાવશે અને એના અસ્તિત્વ સાર્થકય
શુભેચ્છા પાઠવે છે. ભણી એને દોરી જશે. આધુનિક યુગની મથામણ અને કટોકટીન માં પણ આ છે. યુરોપમાં ફ્રાંસની રાયકાંતિ એ
શ્રી જન પ્રગતિ મંડળ-પાલીતાણા સ્વતંત્રતા માટેની એક કાંતિ હતી. એના દ્વારા નવા સમાજ
જેન યુવાન અને પીઢ કાર્યકરોના સંગઠન અને ની ત્રિસૂત્રીનું પ્રથમ મૂલ્ય સક્રિય બનવાની શરૂઆત થઈ. છે સહકારથી “શ્રી જેને પ્રગતિ મંડળ” પાલીતાણામાં ૨. રશિયાની રાજ્યક્રાંતમાં સમાનતાનું બીજું મૂલ્ય સક્રિય બન્યું છેવર્ષથી જેન સમાજની અનેક વિધ સેવા કરી રહેલ છે. પરંતુ આ અધૂરી કાંતિઓ છે અને અપેક્ષિત પરિણામેથી એ શું અવારનવાર જાહેર વ્યાખ્યાન જયતિ ઉો, ઘણી દૂર રહી છે. એની પૂર્ણતા માટે હવે એક નવી કાંતિ = યાત્રાળુઓને માર્ગદર્શન, પ્રચાર પત્રિકાઓ, પુસ્તક પ્રકાશન, થવી જોઇશે. જે બંધુતા માટેની આધ્યાત્મિક કાંતિ હશે. અને અને અન્ય સામાજિક, ધાર્મિક કાર્યક્રમ દ્વારા યતિએ ક્રાંતિ સાથે જ માનવતાની ખરેખરી ક્રાંતિ એના પૂર્ણરૂપમાં ચિંત કાર્ય કરી રહેલ છે. બની આવશે. અને સત્ય માનવના એક પ્રસ્થપ્ત આદરશે. સમાજ અને શાસનના ઉર્ષ માં આવા સેવાભાવી આ ક્રાંતિનું કેન્દ્ર અને ભૂમિ એશિયાએ અને એમાંય સવ- ૪ મંડળ સુંદર ફાળો આપી શકે. શહેર શહેર અને ગામડે શેષપણે ભારતે બનવું રહ્યું. કારણકે પરંપરાએ એશિયા અને ગામડે આવા “પ્રગતિ મંડળો”ની આવશ્યકતા શ્રી ભારતીય ભારતને એ માટેની વિશેષ પાત્રતા બક્ષી છે. એ કારણેજ જેન સ્વયંસેવક પરિષદે પણ સ્વીકારી છે. અપવા સેવાભાવી કદાચ માનવજાતિના વર્તમાન જીવનની કટોકટી અહીં ઘેરી મંડળને સમાજ પ્રત્સાહન આપે તેમજ ઉગ્ર બની રહી છે. અને એશિયા વર્તમાન સંઘર્ષની 8
શ્રી જૈન પ્રગતિ મંડળ કર્યાલય ક્રિડા ભૂમિ બન્યું છે. એમાંય ભારતમાં તે જાણે કે વિશ્વની
| મુખ્ય બજાર–પાલીતાણા. તમામ સમસ્યાઓ એના ઉગ્ર રૂપમાં એકત્ર થઈ ગઈ છે. આ છે લી. સેવકે વિધિને જ એક સંકેત હશે કે આ તમામ ઉપર કામ કરવા $ ડો. ભાઈલાલ એમ બાવીશી એમ. બી. બી. એસ. માટે તથા વિશ્વને માટે એક નવાં જીવનને પ્રવેગ કરવા માટે
(પ્રમુખ) એણે ભારતને પસંદ કર્યું હોય. અને એને એ માટે અવ.
માણેકચંદ ખીમચંદ બગડીયા બી. એસ. સી. બી. ટી. સર આ હોય આધ્યાત્મિક પુરુષાર્થને માટે ને આ પડકાર
માસ્તર શામજીભાઈ ભાયચંદભાઈ ૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
છે
૨૦૦૦
૨૦૦૦૦
૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦
For Private & Personal Use Only
Jain Education Intemational
www.jainelibrary.org