________________
૭૩૮ . .'
ભારતીય અમિત
એવી એક માન્યતા પ્રચલીત થઈ છે કે તેની ચામડી બંદૂકની પ્રાણ ૨૦૦૦૦ ફીટથી થી ૧૪૦૦૦ ફીટની ઉંચાઈ સુધીમાં દેખાય ગોળીથી પણ ભેદી શકાતી નથી. ગેંડાના શીંગડાં લોહિ-મુત્ર વગેરે છે. ત્યાર પછીત The wild Buffalo જંગલી ભેંશ તેનું શા. અનેક વૈદકીય ગુગ હોવા અંગેની વહેમી માન્યતા વ્યાપેલી છે. નામ છે Babalus Bubalis (L) ત્યાર પછી The Shapu આ પ્રાણીઓ અંગે પણ ખૂબ લખી શકાય તેટલું સાહિત્ય છે. અથવા urial અંગ્રેજીમાં ધ શાપુ અથવા યુરિઅલ કહે છે. જંગલી ત્યાર પછી The Malay Tapir મેલે ટાપીર જેનું શા. નામ ઘેટાંની આ એક જાત છે. ત્યાર પછી The Nayan or Great Tapirus indicus caw આ પ્રાણી આમ તો સુમાત્રા અને Tibetan Sheep. અંગ્રેજીમાં ધનયાન અથવા ટિબેટનું મોટું ઘેટું કહે મેલે દિપક૯૫માં જ વસે છે. પરંતુ ભારતમાં ટનાસરામના દક્ષિણ છે. શા. નામ છે-Ovisamon hodgsoni (Blyth) નરને લાડાણી ભાગમાં પ્રવેશે છે. ટાપર પ્રાણી બહુજ નમ્ર – શરમાળ અને ભાષામાં નયાન અને માદાને નયાનો કહે છે. જંગલી ઘેટાઓમાં શાંત છે. ધાડામાં ધાડા જંગલમાં વસે છે. ટાપીરને પાણી આ ઘેટું સૌથી વધારે મોટું છે ત્યાર પછી Marcopols sheep ઘણું પસંદ હોવાથી પાણીમાં સારી રીતે ડૂબકી મારી શકે છે તયા તરી પણ માકેપલનું ઘેટું શા. નામ Ovis amongoli (Blyth), શકે છે. બંધનાવસ્થામાં રાખેલ ટાપીર પોતાની લાદને સંતાડવાની ટેવ હોય છે તેનું નરમાદાનું શારિરીક સંબંધ પાણીમાં થાય છે. અને
- ત્યાર પછી જેને અંગ્રેજીમાં ભુરૂં ઘેટું કહે છે તે આવે તેને એકજ બચ્ચાંને જન્મ આપે છે તેને ગર્ભાધાન કાળ નવ મહિનાને
Bharal પણ કહે છે. તેનું શા. નામ છે. Pseudois nahoor હોય છે. તેને સહેલાઈથી હેવાયું કરી શકાય છે.
(Hodgson) ખાસ ટિબેટમાં વસનારૂં આ પ્રાણી છે છતાં સિકી
મમાં, લોડાકમાં અને નેપાલમાં પણ જોવામાં આવે છે. શિયાળામાં હવે આપણું ભારતનાં વન્ય પ્રાણીઓમાં આવે છે The
પણ આ પ્રાણી ૧૨૦૦૦ ફીટથી વધારે નીચેના સ્થળે આવતું Gaur જેને Indian Bison ભારતીય બાયસન કહેવામાં આવે
નથી. ઉનાળામાં તો તે ૧૬૦૦૦ ફીટની ઉંચાઈએ જતું રહે છે. છે. તેનું છે. નામ છે. Bibos gaurus E Smith આ પ્રાણી
ભારલ-ઘેટાં અને બકરાનું મિશ્ર પ્રાણી છે. ત્યાર બાદ The Ibex દક્ષિણ ભ રતમાંની ટેકરીના વિસ્તારમાં તથા અસામમાં તે સંપૂર્ણ તથા
આઈબેકસ શા. નામ Capra Siberica | Mey) ત્યાર પછી વિકાસ પામે છે. પ્રચંડ શકિત અને તાકાતનું સાક્ષાત જીવંત
The Wild Goat વાઈલ્ડ ગોટ એટલે ગુજરાતીમાં જંગલી સ્વરૂપ જેવું હોય તો આ ભારતીય બાયસનને જોઈ લેવો. પુત
બકરો. શા. નામ. Capra hireus (Hume) ત્યાર પછી The ઉમરના બાયસનનો રંગ સંપૂર્ણ કાળ હોય છે. તેને શરીરે જરાએ
Markhor અંગ્રેજીમાં માકહાર રા. નામ Capra falconeri વાળ હોતા નથી. આ ગૌરને સાથળના પછવાડેના ભાગમાં સફેદ (wanger) ત્યાર પછી The Himalayan Tahr હિમાલયનું ભાગ નથી હોતે જ્યારે Tane મેઇનને સફેદ ભાગ હોય તે પ્રહાર શા નામ Hamitragus jemlanicus (H. Sm) ત્યાર આંખને રંગ Brown-તપખીરી હેાય છે. તે અમુક પ્રકાશમાં
પછી The Nilgiri Tahr નીલગારી પર્વતનું રહાર શા. નામ ભુરી દેખાય છે. વસવાટ ભારતના ટેકરીઓવાળાં જંગલોમાં બમ Hemitragus hydocrius (Blyth) હવે જે પ્રાણીઓ નોંધઅને મેલેદિપકપમાં હોય છે. તેઓના બચાવમાં મુખ્ય તેમનું
2 વાનાં છે તે બકરા-હરણનાં પ્રકારના છે જેમાં Serow, પ્રચંડ કાય શરીર અને તીવ્ર બ્રાન્દ્રીય. તેઓની દૃષ્ટિ તથા શ્રવણેન્દ્રીય
Goral 24a Takin-241 549 44312116 HELAL 241 244. બહુ સારી નથી હોતી પ્રત્યેક ઋતુમાં તેનાં બચ્ચાં જમે છે Bovidoe-વિભાગને આ ત્રીજો વિભાગ છે. જેને The Rupica તેથી તેઓને – નરમાદાને શારિરીક સંબંધમાં કેકાર થયા કરે prinae કહે છે. આ ત્રણે પર્વતમાં રહેનારાં પ્રાણીઓ છે. આ પ્રાણીઓને છે. ત્યાર પછી The Banting, અથવા Tsaine શા. નામ.
બાંધે અને દાંત બકરાને મળતા હોય છે. અને પૂંછડી સૂકી હોય છે Bibos Vanteng - Birmanieus Lyd. 241 48a
નાના પણું નળાંકારનાં-નર અને માદા બને ને શિંગડા હોય છે. ગુજરાતીમાં બર્માને જંગલી બળદ કહેવાય. વસવાટ બમ, સિયામ
આમાં Chamois-શેમોઈ પ્રાણી પણ આવી જાય છે. The મેલે દિપક૯૫, બાનિય અને જાવામાં હોય છે. આ પ્રદેશમાં
S.row PRL 211. 414. Capricoruis. Sumatracusis આશરે પાંચ Racis ગણાવી છે અને મણીપરના ટેકરાવાળા (Poeocic) The Goral શા નામ. Ne norhadus અને ભાગોમાં આ પ્રાણી હોવાનું મનાતું પરંતુ હાલ ત્યાં એક પણ '
The Talcin 11. 414. Budoreas Taxicolor (Hodgs) છે કે નહિ તે જાણવામાં નથી.
Antelopes and Gazelle. ત્યાર પછી આવે આપણુ ટિબેટમાં વસનારૂ The Yak - અંગ્રેજીમાં જે પ્રાણીઓને આપણે એન્ટીલેપ્સ અને ગઝલ અંગ્રેજીમાં યાક કહે છે. ગુજરાતીમાં પણ થાક કહેવાય છે. શા કહીએ છીએ તે Bovidae (ગાય-બળદના કુળનું ) કુળને બીજે નામ છે Poephagus Grunniiens (Grav ) ઉત્તર લાડાકમાં પેટા વિભાગ છે. ખાસ તે રહે છે અતિ ઠંડા અને ઉજજડ જણાતા પર્વતેમાં રહે Antelope - અંગ્રેજી - એન્ટીલેપ – ગુજરાતીમાં હરણ છે. આ પ્રાણીને પ્રતિકુળ – પરિસ્થિતિમાં જીવન ટકાવવા માટે (1) The Chiru or Tibetan Antelope Bjorld કુદરત સાથે ઠીક-ઠીક સંઘર્ષમાં આવવું પડે છે. જગતના સૌથી ચીરૂ અચાર્ટિબેટનું હરણ શા. નામ. Panthalops Hodgsoni ઉંચામાં ઉંચા સ્થળે રહેનારૂં આ પ્રાણી છે. ગ્રીષ્મ ઋતુમાં થાક- (Abel)
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org