________________
સ્મૃતિગ્ર ,
૯૩૭
હાથી અને શા.
', '=
Elephant કહે છે
મણિી સાપનું જમ્બર દમન એ
ઝાડની ખિસકેલીઓ. Tree Shrews અથવા Tupaias The Indian Porcupine શાહુડી. ત્યાર પછી Iares-સસલાં આમાં બે જાત છે. Indian Tree Shrew અને Malay Tree આવે છે. (1) The Common Hare (2) The BlackShrew ભારતમાં આપણે જે પ્રાણી ને શિળ કે શેળો કહીએ haped Hare અને The Stimalayan Mouse Hare. છીએ તેની બે જાતે થાય છે. એક છે. Hardwicke's Hadgehog અને બીજે Pale Hadgehog આ પ્રાણીના ચાર પગે
iel Elephant પકડીને જો ઝુલાવવામાં આવે તો બાળકના રડવા જેવો અવાજ
અંગ્રેજીમાં હાથીને The Elephant કહે છે. ગુજરાતીમાં કાઢે છે. આ પ્રાણીના શરીર ઉપરના કાંટાથી કેટલાક રોગ મટે છે હાથી અને શા. નામ છે. Elephus maximus. આ પ્રાણી તેવી માન્યતા છે. આ પ્રાણી સાપનું જબર દુશ્મને મનાય છે. અંગે એટલું બધું લખી શકાય કે અહિંયા તે બધું વિગતથી ત્યાર પછી Moles, Ground Shrews આવે છે જેને આપવું અસ્થાને છે. હાથી ભારતમાં, સીલાનમાં, બમોમાં, સામાન્ય રીતે આપણે છછુંદર કહિએ છીએ. ત્યારબાદ Bats- આસામ, સિયામમાં, કોચિન ચાઈનામાં, મેલે દિપક૯પમાં અને ચામાચિડીયાં-આવે છે. ઉડતી ખીસકોલીઓ Flying Squirrels સુમાત્રામાં અને આફ્રિકામાં આટલાં સ્થળે કે દેશો-હાથીના ની નીચે પ્રમાણેની જાતો ભારતમાં થાય છે.
વસવાટ માટે છે. (1) Small Flying Squirrel
ખરીવાળાં પ્રાણીઓમાં – ભારતમાં – ઘડાઓ, ગેંડા, હાથી (2) Giant Squirrels
ઘેટાં – બકરાં, ગાય - ભેંસ, હરણું – મૃગ – ભૂંડ આદિના (3) The Orange Bellied Himalayan Squirrel આ વિશાલ વર્ગ માં – સસલાં જેવાં નાનાં શરીરવાળાં પ્રાણુઓથી નારંગી-પટની ખીસકોલી.
હાથી જેવડાં વિશાળ શરીર ધરાવતાં પ્રાણીઓ આવે છે. ઘેડ (4) The Stoary-bellied Himalayin Squirrel
વિષે પણ ઘણું ઘણું સ્વતંત્ર રીતે લખી શકાય તેટલું તેના વિષે ભુખરા પેટની ખીસકોલી.
સાહિત્ય છે. ભારત ભરમાં ફકત કચ્છના રણમાંજ જંગલી ગધેડા
જોવા મળે છે જેને અંગ્રેજીમાં The Indian Wild Ass (5) Striped Swuirrels ચટા-પટાવાળી ખીસકોલી આમાં પણ બે જાત થાય છે. એક પાંચ પટાવાળી અને બીજી ત્રણ
કહે છે. Equks Onager Indicus (Blyth) આ પ્રાણીને પટાવાળી
ભારત સરકારે રક્ષિત પ્રાણીઓના લીસ્ટમાં મૂક્યું છે. ધીરે ધીરે
આ જંગલી ગધેડાની ઓલાદ ઓછી થતી જાય છે. ત્યાર પછી Manmots-મારમેટસ બે પ્રકારનાં થાય છે. The Hima- Rhinoceroses જેને અંગ્રેજીમાં રીસીસેસ કહે છે. અને ગુજlavan Marmous Duc The long- Tailed Marmot R11011 3 89 . GR41 521 ll The Great one હીમાલયનું માર્કેટ અને લાંબી પૂંછડીવાળું મામેટ-ત્યારપછી Hord Rhinoceras થાય છે. શા. નામ Rhinoceras Rats અને Mice જેને અહીં ઉલ્લેખ નથી કરાતો. આપણે એ Unicornis (L) પહેલાં આ ગેંડ ભારતના ઘણા ભાગમાં રહેતા નુકશાન કતાં ઉંદરને સારી રીતે જાણીએ છીએ આમાં Antelope ઉ૧ *
હવે માત્ર નેપાળ અને આસામમાં જ થાય છે. નેપાળમાં પણ Rats નામનાં પ્રાણીઓ જે આવે છે તે આપણાં ઉદર કરતાં જદી ગંડક નદીના પૂર્વ ભાગ કે જેતે ચીતવન કહે છે, ત્યાંજ થાય છે. જાતમાં હોય છે. તેમાં બે જાતનાં છે. The Indian Gerbille અને અને આસામમા - મેદાનમાં ના કોઈ એકાણ ભાગમાં ને
પડે છે. આ પ્રાણી માટે પણ ઘણું ઘણું લખી શકાય તેમ છે. The Indian Desert gerbille Rats માં નીચે જણાવેલી જાતો છે.
(2) Javan Rhinoceres 24441 The Smaller 24901
એકશીંગી ના જાવાનો ગે. (1) Mole Rats (2) Matads or soft furred field Rat
(3) The Sumatran Or Two-horned Rhino (3) Field Mice
ceros. આજે ગેંડાની પાંચ Species જાતે છે. ત્રણ એશિયા (4) Tree and Bush Rats આમાં ત્રણ જાતો છે.
ટીક ગુંડાની અને બે આફ્રીકા ગેંડાની એક કાળે આ જુની
દુનિયાના સમગ્ર ભાગમાં ગેંડા હતા. તે ઠેઠ ઉત્તારમાં સાઈબીરીયા (1) The Indian Bush Rat
સુધી. ગેંડાની ચામડી ખૂબ જાડી હોય છે. પરંતુ હકિકતમાં (2) The White-Tailed wood Rat
જિવતી ચામડી ખૂબ જ નરમ હોય છે. એટલે જ્યારે ગેંડાને મારી (3) The Long-Tailed Tree Mouse
નાખવામાં આવે છે ત્યારે તેના શરીર ઉપરથી એક નાના એવા
ચપ્પથી તેની ચામડી કાપી શકાય છે. અને તેના મોટા મોટા પછી આવે છે House Rats ત્યાર પછી Voles અને ટુકડાઓ તકલીફ વિના કાઢી શકાય છે. પણ જ્યારે તે ચામડી છેવટે આવે છે Bamboo Rats-વાંસના ઉંદરે ત્યાર પછી આવે સુકાય જાય છે. ત્યારે કઠણ પુંઠા જેવું થઈ જાય છે અને તેથી જ
ર જગલી ગધે
Hima.
- Tajik
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org