________________
સ્મૃતિગ્રંથ
૬૨૩
અને અધુરાં આદર્શો ચર્ચે છે. “અનેય ગરિ' અને બિદ્રોહ બંને લાક્ષણિકતા યુકત મુસ્લીમ કુટુંબની વાત કહે છે. લુમ રદ નવલકથા એકબીજાની પૂરક છે. અને તેનો નાયક કનક વિધવા “પૃથ્વીર હાકી ” [ પૃથ્વીનું હાસ્ય] માં નેફા પ્રદેશના આદિવાસી સાથે લગ્ન કરે છે. અને બંને જણ દેશની આઝાદી માટે ઝઝુમે વિશે સરસ રીતે આલેખન કરે છે. લુમેરદાઈ અને આદિવાસી છે. ગ્રામ્ય જીવનના સરસ આલેખન માટે “જીવનાર બાનત' નામની યુવાન છે. આમ છેલ્લા બે ત્રણ દાયકામાં નવલકથાએ આસામમાં નવલકથા સારે આવકાર પામી છે. દીનાનાથ સર્માની નવલ સારી પ્રગતિ કરી છે. “ નદઈ ' ને નાયક ખેડૂત છે. હિતેશદેકાની આછર માનહ,' ટૂંકી વાર્તાના ક્ષેત્રે લકમીના બેઝબરુઆ પછી શરતુચંદ્ર અધનાથ શર્માની “ જીવનાર તીન આપ્યાં, ચંદ્રકાન્ત ગાઇની ગોસ્વામી, “બનરિયા પ્રય” જેવી વાર્તાઓમાં ગ્રામીણ સમાજના સેનાર બેંગલ, ગોવિંન્દ મહતની “કૃષકારનાતી” વગેરે સામા- સુખદુઃખ, આશા-નિરાશા અને નિષ્કપટી પ્રમને નિરૂપે છે. રોલેજિક નવલકથાઓ વાચવા અને અભ્યાસ કરવા જેવી છે. નવ- કયનાથ ગોસ્વામી ‘મરીચિકા' વાર્તા સંગ્રહમાં બીજા વિશ્વયુદ્ધના કાન્ત બરૂ આની “ કપિલિ પરિયા સાધુ” કપિલિ નદીને કિનારે સમયમાં સમાજમાં પેઠેલા દુષણો વિશે લખે છે. મહી બેરા અને વસતા દરિદ્રોની કથા છે. “દવાર આરુનાઈ' માં જોગેશદાસ વિશ્વ- લકમીનાથ ફકનની વાર્તાઓ સરસ હાસ્યરસ ઉપજાવે છે વાતોકાર યુદ્ધની સમાજ અને નીતિ પર પડેલી અસરો દર્શાવે છે. મુહમ્મદ નગેન્દ્રનાથ ચૌધરી અનેક નવીન સંવિધાન રીતિઓ અજમાવે છે. પિયાર “સંગ્રામ' માં મધ્યમવર્ગીય યુવકના સંધર્ષે આલેખે છે. લક્ષ્મીનાથ શર્માની વાર્તાઓ અત્યંત આધુનિક લાગે છે. બીણા અને “હરેવા સ્વર્ગ ” માં મુસ્લીમ કુટુંબનું જીવન દર્શાવે છે બરઆની વાર્તાઓ પટ પરિવર્તન કોલેજ કન્યાઓને લાગણી બીરેન્દ્રકુમાર ભટ્ટાચાર્ય (જન્મ ૧૯૨૪) ની નવલકથા “ઈયાર પ્રધાન અ૯પજીવી પ્રેમની વાત છે. રેમદાસ એક કુશળ વાતોકાર ઈગળ’ ને સાહિત્ય અકાદમીને ૧૯૬૧ ને પુરસ્કાર મળે છે. છે “નીલાચલ' સાપ્તાહિકના સંપાદક હેમેન બરગાહાંઈ [જ.૨૧છેલ્લા વિશ્વયુદ્ધની ભૂમિકામાં નાગાલેકના સામાજિક જીવન વિશેની ૧૨-૧૯૩૨] એક સફળ અને નવી ધારાના વાર્તાકાર છે. ૩-૧૧આ નવલકથા છે. રાધિકા મોહન ગોસ્વામી આકરીયા’ માં ૭૧ના ધર્મયુગમાંથી તેમની ચોર’ નામની વાર્તા તેમની લાક્ષણિકતા વિકને માનવ સંધર્ષ આલેખે છે. ચારેબાજ દંભી અને આડે. અને શૈલીને સુંદર નમૂનો છે. સૈયદ અબદુલ મલિક, દિનાનાથ બરી લોકો વચ્ચે વિવેકનું મનોમંથન સરસ વણવ્યું અફલાત શર્મા, ભાવેન્દ્રનાય ઍકિયા વગેરે અનેક વાર્તાકારોએ અસમિયા ગોસ્વામીની “ કેચા પાતર કંપની” ( કંપતા લીલાં પાંદડાં) માં વાર્તાને વિવિધ પ્રકારે પુખ અને સમૃદ્ધ કરી છે. આમ આસામી આધુનિક સમાજમાં યુવકના આદર્શો અને વાસ્તવિકતા વચ્ચે સાહિત્ય વીસમી સદીના છેલ્લા ત્રણચાર દાયકામાં ખૂબ પ્રગતિ અજંપિ આલેખે છે. અબદુલ મલિક “સૂર્યમુખી ૨ સ્વપ્ન' માં કરી છે અને હજુ તે વિકાસને પંથે જ છે.
Resi. 50128
Offi. 25717
M/s. SUKHDEV LUNARAMJI
INSIDE BHARATKHAND COTTON MILL, AHEMDABAD-16
मेसर्स सुखदेव लुणारामजी
हरेक किसमके लोहे, री-रोलींग मटीरीयल्स स्कोप, पुराने मशीनरी स्पेर पार्टस तथा बेरल मरचन्ट
एन्ड कमीशन एजन्द. भारतखंड काटन सीलक अंदर, नरोडा रोड,
માવા–૨૬.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org