________________
સ્મૃતિ ય
પરન્તુ લશ્કરી અધિકારીઓએ એની ઉપેક્ષા કરી. લશ્કરી સત્તાઆએ પીય પાકો ચાવી પાળની રામ સાબુત પણ હાલ સાબુત કરવાની દરકાર કરીનßિ. એમને મેટા ચીનાઇ પ્રત્યાઘાતની કલ્પનાજ નહોતી. પશ્ચિમે ભારતીય સૈન્યે તારની વાડ નાખી. ીભર સીપાહીઓ વાળી નાની નાની સાઓ ઉભી કરી. નહોતી એમની પાસે પૂરતી શસ્ર સામગ્રી કે નહેતી એમની પડખે ચાલુ વહાર. કડીબંધ સ ંદેશા વ્યવહાર નહાતા ખારાક ને શસ્ત્ર સર જામ વિમાન મારફત પહાંચાડવામાં આવતા. ચીનાએ આ ભારતીય ઉપ પારખી ગયા. અથડામણમાં ન ઉતરવાની નવરુની સૂચના વિસરાઈ ગ ને
સપના આાભ થશે.
ઇસ્વીસન ૯૬૨ના સપ્ટેમ્બરની તેરમી તારીખે ચીનાઓએ લડાખની ધેાલા ચાકી ઘેરી લીધી ત્યારે પણ ભારતીય જનતાને ભારતીય સ તેની બાચારીની માહિતી મળતા. ભાણ પ્રમાણી વર્તમાન પત્રા ને અધિકારીઓ તુ ગાળવાઈ ગયા હતા. નિતા શ્રીના આને કોણા પ્રદેશમાંથી હાંકી કાઢવાનો નિભૂય ન લેવાયા હોત. આ પરિસ્થતિમાં તુ કેટલાંક રાજકીય દુખાવો ને ગત કારણાથી શ્રી કૃષ્ણપેનને પોતાની નીતિ ચાલુજ રાખી તેથી ભારતીય પ્રા કરી શકો જૈન શ્રી મારૂં મૈનો નિવામાં. પાલી મીએ બળતામાં ઘી હોમ્યું. તાં શ્રી નૈનન પ્રશિક, દેસાઈ ને શ્રી નહેરૂ ચીનના સાચા પ્રત્યાઘાતના ભ્રમમાં જ રહ્યા અવળા નિયા લેતા ગયા. ગુપ્ત નિયે અકાળે પ્રગટ થઈ જવા લાગ્યા. શત્રુને સાફ કરવા નવી ટુકડી ઉભી કરવામાં આવી. તારિખ પાંચમી આરાખરે તેનું મુાન કૌલને સુપ્રત કરવામાં આવ્યું. પરંતુ કોકને પહેન ભીલકુલ અનુભવ નહોતો. વળી લખી રા પરથી સીદ્દોજ હાજર થયા હતા. એટલે સાચી પરિસ્થિતિના પણ ખ્યાલ નહાતા, આરંભથીજ જનરલ તરીકેની એની નાલાયકી છતી થઇ. ચાગલારીજ અને મેકમેાહન રેખા પરંતુ ઘેલા એ બે સ્થળા સાફ કરવા એની બે ટુકડીઓ કઈ પશુ એ કર્યાં ગઈ તેની બંને માહિતી નહોતી. શિયાળા બેસી ચૂકયા હતા. છતાં જયાને પાસે પુરાં વસ્ત્રો નાતાં પૂરતા શસ્ત્ર સર ંજામ નહોતા વ્યવહારના સાધનાનાર્તા. ચૌદ હજાર ટ ઉંચા એ લડવાનું હતું
આ સંજોગામાં એક મહિનામાં જ ચીનાઈ ધાડાં ધેલાથી છેક એમ્બડીલા સુધી ઘસી આવ્યાં. આસામની તળેટી કબજે કરી વીસમી નવેમ્બરે હતા કૌલ સીના રૌન્ય તેજપુરમાં પ્રદેશ કરે એની આખી રાત વાટ જોઇ પેાતાના ખંડમાં ભરાઈ રહ્યો. પશ્ચિમ ક્ષેત્રે પણ્ ચીનાએએ ભારે ધસારો કર્યાં પરન્તુ ત્યાં નેકા કરતાં પરિસ્થિતિ જુદી હતી. લડાખમાં જવાનાની સ ંખ્યા તે સામગ્રી ને જથ્થા એ હતા છતાં એમના સેનાધ્યક્ષા અનુભવી ને સંપીલા હતા તે જવાને! શિસ્ત બદુ હતા એટલે ભારતીય સૈન્યે પીદેહઠ કરી નહિં.
પરન્તુ ચીનાઇ આમશે રાષ્ટ્રને નેલસ્કરને ભયકર આંચકો આપ્યો. એ આચકા પણ આશીર્વાદ રૂપે નીવડયેા સરકારને પ્રજા જાગ્રત થઇ. લશ્કરની સડી ગયેલી હાલતની પ્રતીત થઈ મેનન ચાપર ને કૌલને ફેંકી દેવામાં આવ્યા. લશ્કરને શસ્ત્ર સજ્જ રાખવામાં સરકાર
Jain Education International
૧૮૭
ચીકાશ કરતી હતી એ વૃત્તિ પણ એસરી ગઈ. વહીવટી ઉણપા પણ દુર થઇ.
(૪)
સૌના મ ભારતીય નેતાઞક ને સરકારી રાની આંખ ઉઘડી ગઇ. હવે વિદેશી સહાય સ્વીકારવામાં તેમને કોઈ અંતરાય રહ્યો નહિ. નાનાં હુચિયારી પૂરાં પાડી યુનાઈટેડ સ્ટેટસ અને પીઠને ભારતને પ્રોત્સાહન આપ્યું. પરન્તુ ચીનનું માક્રમમ એસરી ગયુ એટલે એ પ્રેાત્સાહન પણ ઢીલું પડયું. ભારત સખળ થાયતેા ભારત પાકીસ્તાન પ્રશ્નોમાં જોર કરે ને ! એટલે પ્રેસીડન્ટ કેનેડી અને વડા પ્રધાન મેકેમીલને ભારત પાકીસ્તાનને સરખી શસ્ત્ર સહાય આપવાનું નક્કી કર્યુ. છતાં અમેરિકાએ તે છ અજબ ડાયરને બદલે એ અબજ ડાલર ની જ સહાય આપી. ભિાના યુધ્ધ માટે છે ડીવીઝન શસ્ત્રસજ્જ થાય એટલી સામગ્રી આપી. ધ્વીઓ મળી ભારતમાં લશ્કરી સામગ્રો બનાવવા છ કારખાનાં સ્થાપવામાં સહકાર આપવા વચન આપ્યું હતું. પણ એકજ સ્થપાયું.
પરન્તુ લશ્કરી તાકાત વધારવાના ભારતના પોતાના નિયંધ જરાય મેળેા પડયા નહિ. મેનન ગયા એની સાથે એમના મેાછલા મળતીયા પણ ગયા. જે રહ્યા તેને ધાયુ" કામ આપવાની ફરજ પડી પરિણામે શાપુર રાકલ કરી ને વાડીની ટૅન્ક ઑકરી ઝડપથી ઉત્પાદન વધારવા લાગ્યા. નાણાં ખાતું પણ હવે આવશ્યક રકમા મંજુર કરવા લાગ્યું. પરિણામે શસ્ત્રોની વિદેશી આયાત પણ વધી અમેરિકાને બ્રીટનની પળશી કરવાને બદલે રાસ્ત્ર સહાય માટે ભારત રશિયા તરફ વળ્યું. મીગ ૨૧ સુપરસેાનિક વિમાના મેળવ્યાં. ઉપરાંત કોરા, ટ્રાન્સપોર્ટ વિમાનો તથા નાનાં પેઢાં સ પણ મેળવ્યાં ઉપરાંત મીગ વિમાન બનાવવાનું કારખાનું પણ નાખ્યું ! આમ બચાવ સદ્ધર કરવાની ભારતની વેતરથી પાકીસ્તાન ચોંકી ઉઠયું. પાકીરનાનને નૈત્રિકી આ સહાય મળતી હતી તે કરતાંય ભારત સ્વાશ્રયથી આગળ વધી ચયું. ભારતની સંરક્ષણ પ્રવૃત્તિએ પાકીસ્તાનને આક્રમણ તૈયારીએ લાગી. ભારતના ભયથી અમેરિકા સહાય વડે પાકીસ્તાને પોતાની લશ્કરી તાકાત ખૂબજ વધારી મૂકી. લશ્કરી તાકાતમાં ભારત પાકીસ્તાન નું ખરાખરીય ચ ગલું હતું એટલે જ નાચે પણ પોતાની લારી નાકાત વધારવાન અને સૈન્યને અદ્યતન શસ્ત્રોથી સાવવાના પોતાના ઈરાદો પણ ભારતે જાહેર કરી દીધા હતા. છતાં પાકીસ્તાને ભારતની યુદ્ઘબધી દરખાસ્ત ફગાવી દીધી. કાશ્મીર પ્રશ્ન પર લડી લેવાને પાકીસ્તાની નિરધાર સ્પષ્ટ થયે! ઈસ્ડીસન ૧૯૬૫ ની ગ્રીષ્મમાં પાકીસ્તાન ટાઇમ્સે લખ્યુ. પરદેશી સત્તાએ ભારતમાં ઢગલાબંધ શસ્રો ઠાલવી રહ્યા છે. પાંચવર્ષ માં તા ભારત ખૂબજ શકિતશાળી બની જશે.' એ
પડેલાં યુદ્ધ ખેલી લેવું એવું એમાં ગર્ભિત સૂચન હતું !
પરન્તુ પાકીસ્તાને તેા કચ્છના રણની સરહદ પર છમકલાં આરંભી જ દીધાં હતાં. પાકીસ્તાનની ઈચ્છા ભારતને ચણા ચાંપી
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org