Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 78

૬૨
અભિવન શત્રુપ્રક્રિયા
યૂ ૨.૫ = યજ્ઞસ્તંભ માટે લખ્યુ
સમાસ ગમે તે ચતુર્થી તત્પુરૂષ કહેવાય. યૂપાય રાજ = થાય” ૨/૨/૧૬ સપ્તમી તત્પુરુષા: નિવત્યાઃ । (યત્ન[૪૧] | તૅવષ્ઠમાં ન સમસ્યતે । સર્વિષે નાચિતમ્ । (૪૭) હિતેમ: ૩/૧/૭૧ ચતુષ્યન્ત પણ નામ 5 નૃત્ય :- ચતુર્થી અન્તવાળુ નામ દિત વગેરે શબ્દોસાથેસમાસ પામે તે ચતુર્થી તત્પુરૂષ | (શબ્દ) ચતુથી અવાળા ય શબ્દ સાથે સમાસ કહેવાય, વેદિમ્ = મેદિનમ્ ગાયને માટે નિરૂપ સમાસ પામેછે. દા.ત પૂનાર્થી સમુ = पूजायै [૧૪૨] | ચણ્ તિ પૂનાર્થા = પૂ માટે માળા, (અહીં વિશ્રહમાં જૂનથૈ થમ્ મુકાય જુઆ વિશેષા)
(૪૮) પદ્મમી મદ્ય: ૩૧/૭૩ પંચમ્યન્ત કોઇ નામ માઁ વગેરે શબ્દો સાથે માસ પામે તે તે પચી પુરૂષ કહેવાય—સંગતતા હોયતે
૪ અનુવું તે :- ચતુર્થી પ્રથા ૩/૧/૭૦ થી ચતુર્થી વિશેષ: – ) અહીં પુનાઐ યમ્ વિગ્રહ કર્યો
| કારણકે પુનૌ કહેવાથી “ પૂજાને માટે” એ પ્રમાણે ચતુથી' કરેલ હાવાથી અથ' શબ્દ નો અથ આવી જાયછે તેથી અધ શબ્દત થાયછે. ઉક્ત થવાથી * ન્યાય મુજબ વિગ્રહમાં પ્રય શબ્દ ન મુકતાં ફમા મુકાય છે—તેમજ-અ પ્રયાગવાચીના વિગ્રહુ થતું નથી માટે નિત્ય સમાસ પામેછે. (૫૦) માત્રમાં શોન્ડă: ૩/૧/૯૮ સપ્તમી વિભક્તિ 0 અર્થ માં ચતુથી' કેમ ? વાળુ નામ ટોન્ટ વગેરે નામા સાથે સ ંગતતા હેયતાત્રે પ્રઃ = પિતા માટે ધન. અહીં મ શબ્દને સમસ પામેછે તે સપ્તમી તત્પુરૂ સમાસ કહેવાય ચતુ" નથી કેમકે મ શબ્દ માટે” અર્થમાં નથી પને શૌક્ટ=વાનગીર [૪૫] | ) અન્ય ઉદહરણુ :
[૪૪]
=
ય અથમ્ = ાય: ટ:
બાનુરાય મ = आतुरार्थम् पयः
वृकःम् भयम्
રૃમમ = સી ભ [૪૩] (૮૯) 5 ડચરત્ન છેને ૩૧/૭૬ શેત્રે ૨૨/૮૧ સૂત્રથી જે નામને નથી લાગેલી છે તે નામ – અન્ય નામ સુ.થે સમાસ ૫મે તે લખી તત્પુરુષ કહેવાય – સંગના હૈયત -- રાસ પુ1:=7=પુર =ાતને પુરૂષ
દારૂડીયે
આ રીતે દ્વિતીયાથી સમી તપુરૂષ નવા (૫૧) સાય: જૂનાયામ્ ૩૧૮૯ પુખ્ત દુર કથ જણાતા હાયતા નિંદ્ર પગેરે નામ સાથે સપ્તમ્ભન્ત નામ સમાસ ૫ મેછે. તે સપ્તમી તત્પુરૂષ થાય. સમો નિહૈં: !' તે સમતિ 7: યુમાં સિંદ્ર જેવા 0 મૂળે વાન: 7 = ભૂમિત્ર = પૃથ્વીમાં ઇન્દ્ર જેવ [૧૪૬] | અથ જણાતા
=
(૫) શય હ્યેવે ૩૧૯૦ હાયતા ખમ્યુન ામ જા વગેરે શબ્દે માથે સમાસ પછે તે સપ્તમી તત્પુરૂષ હે ય તર્કો વ ચ - તથા = તીથ'માં ટા ! જે તીÒશ્રા કૃતિ તીર્થેશ્વાતી માં કું। જેવા [૪૭]
=
=
[809]
(૪૬) તોઇન ૩૧૭
*
પૃથ:- ર્ પ્રર્યા મ્હેન
* વ ન :- તુર્થેન થાન સમુન્ત્ર સમમ્મત ! पूजार्थासम् ।
“વા” કહી પન્નુમંત તત્પુરાઃ '; “સર્વન્તર્ર્ ' ૨/૨/૮ પી પુન:
Àમિત્તે
(પુ.)
નવુ.
પકૃત – (૫૩) પર: રાતાવિ: ૩/૧/૭૫ ૧૨:૨ત વગેરે સમામા પંચી તત્પુરૂષ નિયત થયાછે. शात् परे = વરઃ રાતા: = સેાથી વધુ મન્ત્રત્ ì=ર: સહા:-હજારથી વધારે [૧૪] (૫૪) સર્વવધાવાચઃ ૩ ૧ ૮૦ મ`વશ્રાદ્ વગેરે શબ્દો જપ્તી તત્પુરૂષ સમાસ નિપાત કરાયા છે (ખી પ્રયાગાનુસાર) લઘુત્તમ પશ્ચાત્ તિ સંવત્ = બધાંની પછી [૧૪૯] (૫૫) પાત્રે મિયાઃ ૩/૧/૯૧ નિંદા અથ કષ્ણાતે હે તો પાત્રે સમિત વગેરે સપ્તમી તત્પુરૂષ નિપાનન ય છે. વાત્રે ૬ સમિતા કૃતિ =રાત્રે સમિતા: પેટભન (વિશ્વ ઉદાહરણ અને ગપાઠ – ગૃહવૃત્તિ
ન્યાસાદિ સહિત । યત્નનઃ ૧૪માં સમાસ થતા નથી
૧૫૪, સૂત્ર૩/૧/૯૧ જીએ) [૧૫૦] યત્ન પૂર્વક ઉત્પન્ન થયેલા નામેાને નન એટલે પછીની પ્રાપ્તિ ન હોવા નાં સૂત્ર મુજબ્ વિકલ્પ પક્ષથી લખી થતી હોય દા.ત.
. . . ૩૦
• O .
ન્યાય :- સત્તાથનામખ્ય ન્યાય ૨૮, પૃ. ૨૬
...