Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 68

અભિવન લઘુપ્રક્રિયા
પર
સમૃધ્ધ, વિકૃતિ (સ્મૃદ્ધિના અમાત્ર), લયમાત્ર / કારકા) સનાસ સૂત્ર: ૨૪-વિજિત સમીવ... (જડ-ચેતનવસ્તુના અભાવ), અવ્યય (આંતતતા) વ્યયમ્ મુજબ અયપર પ્રથમાત છે. તેથી અસતિ (કાલાતિત પણ), પશ્ર્ચાત્ (પાછળ), ધે ઉપસ પહેલા મુકીને વિન્નિ’” પ્રયોગ મ, ઘ્વાતિ (પ્રસિઘ્ધિ) યુનવત્ (એકસાથે), સદા કર્યાં અને આ સમાસ” નપુ ંસકલિગે હોવાથી (સરખું), ૬ પત્ (સંપત્તિ), સાજ્ય (સનગ્રતા), | (હવે ૨/૪૯૭ સૂત્રથી) દેવ થતા ત્રિ અન્ત (છે!) આ બધા અર્થાનાં રહેલ અન્ય- રૂપ મન્ચુ વરૂપ નામ અન્ય નામ સાથે પૂર્વ પદ્મના અ ની પ્રધાનતાએ નિત્ય સમાસ પામછે તે અન્ય ચીભાવ સમાસ કહેવાય છે વિભક્તને અ કારક થાય છે.
* અનુવૃત :- (૧) તત્રાવાય મિત્રસેન પ્રતિ સપેન યુદ્ધ ડગ્યામાન: ૩/૧૨૬ થી ચર્ચામાયઃ (ર) નિત્યં પ્રતિનાલ્સે ૩/૧/૩૭ થી નિસ્યં
વિશેષ :- 0 Àાંધ :- આ સૂત્રના ઉદાહરણા હવે પછીના સૂત્ર '૨૭' માં આવેલા
છે તે જોવા
0 અવ્યર્થીમાવ સમાસ મુખ્યત્વે કરીને પૂર્વ પદમાં કોઇ ઉપતંગ કે અય અને ઉત્ત પદમા કેઈ નામ હોય છે. આખા સમાસ નપુ;લિંગ પ્રધના એ વ. થાયછે અને અવ્યય ગણાય છે.
0 ઉદાહરણ સમૃદ્ધિ :- માળાં સમૃધ્ધિ મદ્ર દેશની સમૃદ્ધિ
इति
सुमद्रम् =
[840]
(૨૫) પ્રથમ વતં પ્રાર્ ૩/૧૧૪૮
* સૂત્રથ :- प्रथमा उक्तं प्राकू * વૃત્તિા :- અત્ર સમાસ વ્રજળે સૂત્રે પ્રથમાન્તેન यन्निर्दिष्ट तत्प्राक् प्रयोक्तव्यम् । अनेनाऽव्यवस्य पूर्वं प्रयोगः । (ऐका इते विभक्तिः) अधिस्त्रि
|
“સો વાપર્યા મની” પર્વ મધમ્ય ર્ીવાત્ દુઘ્ધવત્ ।| 15 નૃત્ય :- મા સમાસઃ પ્રકરણમાં પ્રથમાત (પ્રથમયા ઉત્ત = પ્રથા વિભક્ત થી કહેવાયેલ) વડે જે નખને નિર્દેશ કર્યા હાય તે નામને! (તૈયાર સમાસમાં) પુત્ર પ્રયાગ થાયછે આથી અવ્યચી ભાવ સમાસમાં અવ્યય ના પુત્ર પત્રમાં ઉપયોગ થાય છે.(હાર્વે સૂત્ર થી વિભકિતના લાપ થાય છે) સ્ત્રીપુ તિ અર્વાસ્ત્રિ સ્ત્રીમાં સ્ત્ર+મુક્ અપિ+ત્તિ - (અધિકરણ
વિશેષ: – () તેાંધ :~ અધિસ્ત્રિ ઉદાહરમ વિભક્તિના લેપ હેષ્ઠાએં સૂત્રથી થયા નથી પણ અનતા રૂ હવે પછીના સૂત્ર: ૨૭ થી થયા છે. હેકાથ્ય સમાસ પૂર્વેની વિભક્તિના લાપ કરેછે. સમાસ થયા બાદ લાગેલી વિક્તિનો લેપ અનંતજીવ્ થી થશે. 0 ઉદાહરણ
0 आसन्ना दश येषां ते = આસન દ્રા
જે સંખ્યાની નજીક દશ સાંખ્યા છે તે (અહી આસના, ધ્વન્યાલોૢ સૂત્ર ૩/૧/ર૦ માં પ્રથમા વડે ઉક્ત થવાથી પ્રસન્ન પૂર્વ મુકાયુ)
0 હપ્તાનાં નાનામ્ સમાહાર: રૂતિ સન્ન-સાત ગગા (અહીં સરૢા સમાહાર ૩/૧/૨૮ ત્રમાં સુચા શબ્દ પ્રથમાથી ઉક્ત છે માટે પૂર્વે મુકાયું.
[849]
(૨૬) અના જીર્ ૩/૨/૬
* પૃથ:- અ-અત: વ્ * વૃત્તિ :- પ્રાન્ત બંન
अत्र गृहकार्य म् ।
નૃત્ય :- અકારા ર્જિત અવ્યચી ભાવ સમાસ સમાન્થ સ્યાદિ વિભકિતના લાપ થાય છે स्त्रिपु अधि = અવિ ત્રિ+તિ-અમ્ સુપ્ સાતે વિભકિતને લેપ થાય છે. સ્ત્રિ પૃામ્ = ઘરનું કામ સ્ત્રીની જવામ દારીમાં છે. (અહી વિભકિતના અમાં અવ્યચી ભાવ સમાસ થયેા છે.)
અનુžાત :–અમથી માત્ર...પમ્યા=૭/૨/૨
अव्ययीभाव
*
થય માવ સાથે ટુવ્ સ્વાત્।
O
O
-
“નપુલિંગ લિંગનુશાશત લેક : ૯ “ઇન્ટ દવા પી માવૈ ક્રિયા વિશેશે” લેાક મુજબ અવ્યયી–ભાવને નપુંસકલિંગ થાય