Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 48

અભિનવ લઘુપ્રક્રિયા ક વિશેષ :- 0 યુક્ત કેમ ?
સૂચક હાથ (ત વાકયમાં ક્રિયા સૂચક ગૌણ વેતનન ધાર્થે સુનાતી = વેતન માટે ઘાન્ય કાપે છે. અહી | નામને) સપ્તમી વિભકિત લાગે છે. થા, દેતુ અલગ છે માટે સપ્તમી ન થાય,
પુ સુદામાનાસુ અત: ગાયો દોહવતી હતી (દાહ0 હેત કેમ કહ્યું ?
વાતે છતે) તે ગયો. અહીં જવાની ક્રિયા મુખ્ય ટેવ વાવ સૃતિ - દેવતા પગ અશે છે અડી હેતુ છે તે સુહામાન શબ્દથી સૂચિત છે. નથી માટે સપ્તમી ન થાય.
+ અનુવારો:- રાધિકળે રા૫ સમી 0 દેતુ = નિમિત્ત અથવા કારણ 10 હેતુ (હેતુ #કળ – ૨ / ૪૪ તૃતીયા વિભકિતને
વિશેષ:- 0 તૃતીયા ( ભૂત સ્ટ) ના અહીં અપવાદ છે *1
અપવાદે અહીં સતમી થઈ છે. 0 હેતુ = સામાન્ય અર્થ નિમિત્ત છે –- છતાં તે વિશિષ્ટ | 0 માત્ર ત્રણ ત્રણ છે. * નિમિત્તનો અહીં બાધ કરાવે છે * 2
(૧) કરી:- કર્તાને પ્રથમ વિભકિત લાગે અને ધાતુને જે માત્ર નિમિત્ત હોય અને તા ન હોય તે ન ર્તાની અપેક્ષા વાળા પુષ-વચન આવે ધા સુનત માં ત્ર ને સપ્તમી થાય.
દમણી :- કર્મને પ્રથમ-કર્તાને-તૃતીયા ત્યાદિ રાવવાd :- ત્રણ સૂત્રની વૃત્તિ સાથે છે. પણ
પ્રત્યે ર્માનુસાર લાગે. ઉહિર એક જ છે બડી અવગ સપ્ટતા કરી છે. (3) ભાવ :- કર્તાને તૃતીયા, કમને અભાવ અને (૧૫) બારાકાર સપુત ૨/૨/૧૦૧,
ક્રિયાપદ ત્રીજો પુરુષ એકવચનમાં. (૧૬) સાધુના ૨, ૨/૧૦૨,
કરી ભાવ લક્ષણ બે પ્રકારે છે.* (૧૭) નિgીન વાર.ન્ ૨,૨/૧૦૩,
(૧) અકર્મક :- સૂર્ય ઉદયને પામતે હતું ત્યારે (ત્રણને સ યુક્ત અથ) મસTધ શબ્દ સાધ શબ્દ અને રાત્રી સમાપ્ત થઈ–અમુક કાર્ય કરતે છતે–અર્થ આદર ભાવ જણાતે હે ય તે નિqન શબ્દ સાથે જોડા-T(૨) અકર્મો :- કમળ પિક્સના રાત્રિ પૂર્ણ થઈ યેલા ગૌણ નામને સપ્તમી વિભકિત લાગે. પણ જો પ્રતિ,
અમુક હતા ત્યારે એ અર્થ વરિ, મન અને મિને પ્રગન હોય – આ સુ લાગે -T0 માવ કેમ કહયું ? 0 અસાધુ: – માતરિ = માના તક મિત્ર અસાથ છે. | ટામિઃ તલ્થ મેગ્નનમ્ - જટા વડે ૩૫તિ – (સારો નથી) – અહી માતૃ શબ્દને સમી થઈ.
ભાવ લક્ષણ છે – ભાવ નથી. ઘર ઢિ યેગે સપ્તમી ન થાય તે રી સંg મૈત્ર માતર
0 માવચક્ષણ કેમ ? પ્રતિ – gતિ છે માટે દ્વિતીયા લાગી
यस्य भोजन स मैत्रः 0 સાધુ: મૈત્રો મારિ – માતા તરફ સારો છે [૨].
[૭૯]. 0 નાdf નિપુન:મૈત્ર: મૈત્ર માના તરફ આદર ભાવવાળે છે. (૪૨) પર્ટી વી ડરાજે //૧૮
સુત્રપૃથo gી વા કનારે [૪૮]
* વૃત્તિ :- ૩નારે માવટાના ઘટ્ટી વા, ઘણે (૪૧) ચમા મારક્ષમ /૨/૧૬ सप्तमी । सदतो लोकस्य, रुदति लोकेवा प्रावाजीत् સુત્રપૃથ 1 :- માવ: માવ-ઢક્ષણમ્
ક વૃજ્યર્થ:- જે વાકયમાં એક ક્રિયા વૃત્તિ:- માવઃ ક્રિશા ! જ્જ મનન્ના મJ (ભાવ) થી બીજી ક્રિયા (ભાવ) નું સુચન સ્ટ તતઃ સમી ા ા ાઇ સુઘરાક્ષ જa: I | હેચ અને અનાદર અથ જણાતો હોય ત્યાં
ક વૃત્યર્થ :– માવ=ક્રિયા. (જે વાકયમાં)T(ક્રયાસુચક ગૌણ નામને વિકલ્પષઠી વિભકિત એક (ક્રિયા) ભાવ બીજા ભાવ (ક્રિયા) નો | લાગે છે. ન લાગે ત્યારે સાતમી લાગે – ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૧
૨૧} 1 wથ, લા1 હું વા * 1 દેતુ-બૃહદવૃતિ-ન્યાસ સહિત ભા. ૨ શ,ન્યા. પૃ ૧૬૪
૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ “2 દેતુ – લઘુત્તિ અચૂરિ – પૃ. ૨૧૯ | * ભાવ રક્ષા :- હેમ પ્રકાશ પૂર્વ પૃ ૨૪૭