Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 02

SR No.: 005136
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 200
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 25

સ્ત્રી પ્રત્યયો 0 આ સૂત્ર વિધિ સુત્ર છે કેમકે અક્ષર નંગ.. ગ ] [૧૨] વત્તા ૨/૪૫ કરવાચી નામ પછી ૨૪/૩૮ થી ફી મા‘ત છે છતાં આ સુત્ર | આવેલ વત્ત પ્રત્યયાન્ત નામ ને અલ્પ અર્થ જણાત બનાવેલ છે તેથી નાણા વગેરે સિવાચ અન્ય | હોય તે સ્ત્રીલિગે ફી પ્રત્યય થાય છે અસ્ત્રવિત્રિત ચૌઃ બહ સ્વરી સ્વાંગવા ચી શબ્દોને તથા અન્ત = ઓછાં વાદળાવાળું આકાશ અવિરત+ી [] સંયોગવાળા ઢન્ત વગેરે સિવાયના સ્વાંગવા ચી] [૧૩] Tલુન: /૪/૪૮ બહુત્રીહિ સમાસમાં મુખ્ય રાને શું પ્રત્યય લાગે નહી.
અથ વાળે પતિ શબ્દ અખ્ત હોય તે તેને સ્ત્રીલિંગે જેમકે ટાટા-સારા કપાળવાળી- ન લાગે | વિકલ્પ હી થાય તેમજ પછી આગમ થાય છે. અને સુપાર્થસારા પડ વાળી-હી ન લાગ્યો | પછી=ન્દ્રપનિફી =ઢ છે પતિ જેને તેવી સ્ત્રી * અનુવૃતિ :- પતિ મુરાન છુ ૨/૪/૧૬ થી દુર | ઢંઢપની પક્ષે ટૂંપતિઃ
[૬૧] નવા શેઃ ૨/૪/૩૧ થી નવા
[૧૪] સા: ૨/૪/૪૯ કઈ પૂર્વપદ વાળે તિ શબદ
હોય તેને સ્ત્રીલિંગે ફી વિકલ્પ થાય છે અને તું ને 1 વિશેષ :- 0 ૩૪સહ્યાદ્ધિ કેમ કહ્યું ?
અતે આગમ થાય છે માનવનિ વિકલ્પ પ્રાતઃ सह नासिका, अनासिका, विद्यमान नासिका, सोदरा-कोरे
ગામની ધણીયાણી માં ફી ન લાગ્યો. 0 શબ્દની વ્યુત્પત્તિ જેવી
[૧૫] સત્તા ૨/૪, પ૦ સપના વગેરે શબ્દો માં
ફી પ્રત્યય લાગે છે અને ન અન્તાગમ થયો છે સરિન ધાતુ-ગન + સ્થાપ્તિ વનિખ્ય ઉણાદી સુત્ર ૧૦૯ થી |
-શેકય, પત્ની -જેને એક પતિ છે તે ઘ પ્રત્યય લાગી ન બન્યું
[૬૨]
[૧૬] ત્યામ ૨/૪/પ૧ પરણે તો સ્ત્રી અર્થ શષવૃત્તિ :- કી અંગે કેટલાંક સૂત્રો :
|| જણાતો હોય તે સ્વતિ શબ્દ ને ફરી પ્રત્યય થાય અને [૮] નવમુવાનની ૨/૪/૪૦ સë, નબ અને અન્તાગમ થાય qતકી પત્ની પરણેલી સ્ત્રી [૬૪] વિચનાન વતિ પૂર્વપદ છે જેને એવા સ્વાંગવાચી
[૧૭] વળતી ત ર૪/પર પરણેલી સ્ત્રી નવ, મુવ, શબ્દ થી પૂર જે સંજ્ઞા ન હોય તે સ્ત્રીલિંગે
અર્થ ને સૂચતા વાળા વગેરે શબ્દો ને કી ફી વિકલ્પ થાય છે. જેમકે સુનવ પક્ષે સુનવ-સારા
અ-વાળા નિપ તન કરાયા છે.
[૬૫] નખવાળી, મુમુવી પક્ષે સુમુ-સારાં મુખવાળી પણ
[૧૮] તવચન્તન્યૌ મા–ર્મિ : ૨/૪/૧૩ વિશેષ નામ હેતે ફી ન લાગે – શૂરાવા રાવણ
તિપની અને અન્તનિ શબ્દ અનુક્રમે ભાર્યા અને ની બહેનનું નામ છે.
[૫૬]
| ગર્ભિણી અર્થમાં નિપાન કરાયા છે. [૬૬] [૯] પુછાત ૨૪/૪૧ સહદિ વર્જિત પૂર્વપદ છે જેને એવા પુઇ શબ્દને સ્ત્રીલિગે હી પ્રત્યય વિકલ્પ
[ ૩૫૮] લાગે – ઢીંધપુચ્છ વિકલ્પ લીધપુછી = લાંબી પુંછડી (૧૭) સરદાત્ત નિત્યસ્ત્રીવ્રત ૨/૪/પ૪ વાળી
* સુત્રપૃથ – નાતે --સાન્ત નિત્ય સ્ત્રી પુરાત્ [૧૦] વર મળ વિષ : ૨૪/૪૨ – જે વેર,
*વૃતિ :- ચાન્તા િવજ્ઞાતિયાનેાડતાત્રિમાં મળ, વિષ, અને ફાર શબ્દ પછી પુરજી શબ્દ આવે તે
ટી સ્થાત | સ્ત્રીલિગે ફી પ્રત્યય નિત્ય થાય વરપુછી – કાબર
"आकृतिग्रहणा जाति लिङ्गानांचन सर्कामा ચીતરા પુછડાવાળી
[૫૮]
सकृदाख्यात निर्याह्या गोत्रच चरणैः सह" [૧૧] સીતાનું રાઃ ૨/૪૪૪ કરણ વાચી શબ્દ |
પુટી | ત્રાદા | નારાયન 1 ટી વારસાવિયત્ર નં પછી સમાસમાં આવેલ છે કારા. શ્રીત શબ્દને સ્ત્રી
મ્િ ? 4 1 જૂદા ( ક્ષત્રિય T લિગે હી પ્રત્યય લાગે છે. અશ્વદીતિ – ઘેડાવડે
म क्वचित् नित्यस्त्री जातेरपि आदनपाकी । शङ्खपुष्पी ખરીદ કરેલી
[૫૯]
।। पूगफली । दर्भ भूली औषधि विशेषा एते । . 6 o o o o o o o o o o o o o o * બૃહદ્વતિ-ન્યાસસહિત માં અધ્યાયઃ ૨ પૃ ૨૬૫
- ક વૃત્યર્થ :- ૨ કારાન્ત, નિત્ય સ્ત્રીશબ્દોની વ્યુત્પતિ:
લિંગી અને પુત્ર શબ્દ વજત અન્ય જાતિવાચી
૧/