Page Text
________________
૩૮
વ્યંજન સબ્ધિ
થી સમજવું. 0 સૂત્રમાં ચં કાર મુકવાથી નવા –વિકલ્પની અનુવૃત્તિ આ સૂત્રમાં લેવી નહીં –પછીના સૂત્રમાં લેવી. 0 ? વાસે કેમ કહ્યું ? યજ્ઞ – ઝૂન એક જ પદ માટે ટૂ ને થયો નહીં. 0 ઉદા. :- નામ્ “ ના’ અહીં ષષ્ઠી બવ ને આમ્ પ્રત્યય છે તેને સંફંડ્યાનાં દર્શાન્ ૧/૪૩૩ સૂત્રથી નામ્ થયો છે. +નામ્ (આ સૂત્રથી રૂ નો ) પામ્ (ત વ વવ... ૧/૪/૬૦ થી ની )
0 ? ત્રીજો અક્ષર કેમ કહ્યું ? વર્નતિ અહીં પરમાં અનુનાસિક (ન) છે પણ ૨ ત્રીજો અક્ષર નથી માટે સબ્ધિ ન થાય. 0 ? ૫દાન કેમ કહ્યું?
વિદ્ર+મર્ (પ. પુ. બ.વ.) અહીં ૬ ત્રીજો અક્ષર છે. મ પરમાં છે. પણ વાતું નથી. 0 ? પૂવમેં કેમ કહ્યું ? વા+મંત્ર–મ વખ્યમ વર્ણનથી. માટે આ સૂત્ર ન લાગે 10 ? તૌ મુમરાનને સ્વ ૧/૩/૧૪ થી ૨૩ઝઘડરમ્ માં અનુસ્વાર કેમ નહીં ? ઘૂ+vgઢમ્ - અહીં પદાન્ત ૨ (૧ વગનો) ત્રીજો અક્ષર છે - પછી મ એ પાંચમો અક્ષર આવે છે તેથી નો ૬ વિક૯પે થાય કુમ+માત્રમ્
અહીં કૂવલ્લરેડ ૧/૨ ૪૦ સૂત્રથી અત્ અધિંકાર મુજબ પદાન્ત + અસત થતા ફરી ૨ થશે તેથી જ સૌ મુમી ચાને સ્વી લાગી અનુસ્વારની પ્રાપ્તિ રહેશે નહીં તેમજ - *બસિદ્ધ વદિ મન્સરી ન્યાય મુજબ મ કારના સ્થાનમાં અનુસારનું કાર્ય વરિંય હોવાથી સિદ્ધ થશે.
[૬૩] (૩) પ્રજ્ય ૨ ૧/૩/૨ * સૂત્રપૃથ – ઘર (૧-એ) ૨ (૧-એ). * વૃત્તિ :- પ્રવચ્ચે વખ્યમે પર ૨ નિત્ય भवति । वाग मय वाङ मयम ।
1 વૃયર્થ :– પ્રજ્યમાં રહેલ પાંચમો (વર્ગીય) વ્યંજન ૫રમાં આવે તો (પદના અને હેલ વર્ગીય ત્રીજા વ્યંજનનો, પાંચમો વ્યંજન) નિત્ય થાય છે. જેમકે વાનમન્ત્ર વાટ મચક્ : શાસ્ત્ર અહીં મથર્ પ્રત્યય છે. (નામવિત્ર થકને ૧૧/૨૧ થી ૫દ સંજ્ઞા થતા) નો સ્વ પાંચમા વર્ણ ૩ થયો, * અનુવૃત્તિ :- તૃતીચચવશ્વમે ૧/૩/ર જીતઃ પાસેડચ ૧/૨/૨૭ થી વાતે
જ વિશેષ :- ડખ્યમે - ત્ર ૬ – ૬ 0 વર્ગને પાંચમે અક્ષર એ માસન પરિભાષા
e ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ *ન્યાય સંગ્રહ ન્યાય ૨૦ પૃ. ૨૦.
(૪) તને ૧/૩/૩ * સૂત્રપૃથ - તત્ત: (પ-એ) : (૬-એ.) ચતુર્થ: (૧-એ) ત્રણ પદ * વૃત્તિ :- વાસાવૃતીયાપરહ્ય દૂત્ર પૂર્વ तृतीयस्ववर्थ चतुर्थो वा स्यात् । वाग्घरिः । वाग्हरिः । તત-હિતમ્ | તદ્વિતમ્ તત્ હિતમ્ |
ક વૃત્યથ':-૫દાનમાં રહેલા વર્ગના ત્રીજા અક્ષર પછી હું આવેલ હોય તો તે હું ને બદલે પૂવે રહેલા ત્રીજા અક્ષરના વગનો ચોથા અક્ષર વિકહપ થાય છે. જેમકે વાદ: વારિ: વિક૯પે વાપરઃ
અહીં - વર્ગને ત્રીજે વર્ણ છે પછી ૪ આવેલ છે. માટે દુને છ વિકપે થયો. એજ રીતે :- તતૃતિકૂ = તેના હિત માટે તદિત-જુદય: ર/૧/૭૬ થી દુ વિકરશે એજ રીતે :- તત૬ –આ સૂત્રથી દુને ધૂ * અનુવૃત્તિ –ાતઃ વાતેડચ ૧/૨/૨૭ થી વાતે તૃતીયસ્ય પશ્ચમે ૧/૨/૧ થી તૃતીયસ્થ
વિશેષ :- વગને ત્રીજો અક્ષર :– , જૂ, , , , – વર્ગને ચોથે અક્ષર , , , ધું, મેં 0 ? તત્તઃ કેમ કહ્યું? તૃતીયની અનુવૃત્તિ માટે તતઃ કહ્યું છે. પણ વિભકિતને ફેરફાર ગ્રહણ કરી તૃતીય છઠ્ઠી વિભકિતને બદલે તતઃ પંચમી વિભકિત કરેલ છે
e o o o o o o o o o o o o o o o ત: પંચમી વિભકિત વિધાન જુઆ ન્યાય ૧૩ ૧૩ અર્ધવાઢિમવિત પરિણામ:
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005135 |
| Book Title | Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Abhinav Shrut Prakashan |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Grammar |
| File Size | 16 MB |