Page Text
________________
૩૨
છે અસન્ધિ છે
() અદમ ()
સ્વર સધિ પ્રકરણમાં એ ભિન્ન સ્વર વચ્ચે થતી સન્ધિનું કથન કરેલ છે. તે સિવાય સ્વર સન્ધિના અપવાદ રૂપે જે વિધાનેા થયા છે તેને અન્ધ કહે છે “અસિન્થ એટલે સન્ધિની અપ્રાપ્તિ.
...
66
न विद्यते सन्धिः यस्य सः असन्धि"
નથી વિદ્યમાન સન્ધિ જેમાં તે અસન્ધિ કહેવાય.
(૧) જુતાનિતૌ ૧/૨/૩૨
* સૂત્રપૃથ :- જીત: (૧–એ) કાનૂ તૌ (૭–એ) એ પદ
:
* વૃત્તિ :— કૃતિ વને સ્વરે વરે જીત: સન્ધિાપૂ ન ચાત્ । ચૈત્ર રૂ અત્રવૃત્તિ।.ફતો તુ મુôાાતિ । H નૃત્યથ · કૃતિ (ના ૬) સિવાયના (બાકીના) સ્વર પર છતાં દ્યુત (સ્વર. ની સન્ધિ ન થાય. (શ્યિમાન – સન્ધિકાય તે ભજનાર ન થાય), જેમકે ચૈત્ર રૂ બન્નત્તિ ચૈત્રત્ર (અહીં સમાનાનાં તેન ટીધ: થી ચૈત્રત્રની પ્રાપ્તિ છે, પણ આ સૂત્ર તેનું વન કરે છે, તેથી સન્ધિ ન થાય.) નૂ-તૌ કેમ કહ્યું ? સુôાતિ - હે સારી કીતિ વાળા અહીં મુòજ રૂ !+તિ! છે. તેમાં અન્ય અતિ ના ૬ થઇ હ થયા (અવળ ચેવળ ૧/૨/૬ થી)
* અનુવૃત્તિ :— ચરેવાનશે ૧/૨/૨૯ થી સ્વરે વાડણ્યસન્ધિઃ ૧/૨/૩૧ થી સન્ધિઃ
-
વિશેષ :- *ભુત ચૈત્ર રૂ અત્ર અહીં ચૈત્ર પછી ૩' નિશાની પ્યુત સૂચવે છે. જુનાવામયહ્ય ૭/૪/૯૯ થી અહીં ચૈત્રના સ્વર અ લુત થયા છે.
0 બૃહાસ :– કેટલાંક કૃતિ શબ્દ પર છતાં અસન્ધિ વિકલ્પે ઇચ્છે છે તેમના મતે સુરેશ્વરૂ કૃતિ વિકલ્પે બે રૂપે થાય છે.
[૫૨]
.
0 O . . .. ..
ભુતના અથ :- સ'ના સૂત્રઃ ૪ – ૧/૧/૫ જુએ સિદ્ધહૈમ સૂત્ર ૭/૪/૮૯ થી ૧૦૨
?
Jain Education International
(૨) ૬ ૩ વા ૧/૨/૩૩
* સૂત્રથ :— ૬ (લુત) (૧–એ.) વા (૧-એ.) એ પ
* વૃત્તિ : ईः प्लुतः सन्धि वा नैति । लुनीहि રૂ કૃતિ, બ્રુનીીતિ ।
5 નૃત્યથ :- રૂ (પ્લુત) સ્વર્ પછી બીજો કોઇ સ્વર આવે તે તે સ્વર, જીત TM સાથે વિકહપે સન્ધિ થતા નથી. સુનીદિ રૂ+તિ=જીનીદ્દીતિ -જો સન્ધિ પામે તા -વિકલ્પે સુનીધિ રૂ તિ -એ પ્રમાણે કાય * અનુવૃત્તિ :— જીતાઽનિતૌ ૧/૨/૩૨ થી જીત વરેવાનશે ૧/૨/૨૯ થી સ્વરે વાત્ર્યસન્ધિ: ૧/૨/૩૧ થી પ્રસન્ધિઃ
અભિનવ લઘુ પ્રક્રિયા
વિશેષ :— કૃતિ પર છતાં સન્ધિની પ્રાપ્તિ હતી તે આ સૂત્ર થી વિકલ્પે પ્રાપ્ય બનાવી છે. ઉદા. (૨) વિનુદ્ધિ રૂ મૂ પક્ષે ચિનુદ્દીનનુ [૫૩] (૩) તૂટે? દ્વિવચનમ્ ૧/૨/૩૪
૫૬
* સૂત્રપુથ :- ત્ હતુ ત્: ૧-અ.) દ્વિવચનમ્ ૧-એ ) एते या द्विवचनान्ताः सन्धि नाप्नु* વૃત્તિ વન્તિ ! મુની ફદ | સાધૂ સૌ । મારા મે । શ્વેતે કૃતિ । મેં નૃત્ય , ૩, ૫ —આ ત્રણે દ્વિ-વચનાન્ત હોય ત્યારે તેના પછી સ્વર આવે તા સન્ધિ થતી નથી. -જેમકે :(૪) મુની+કૂદૂ -અહીં બે મુનિ મુની શબ્દ એ મુનિ પુલિઁલંગ શબ્દનું દ્વિવચનનું રૂપ છે તેથી અન્ય સાથે સન્ધિ ન થાય. 0 એજ રીતે -સાધૂ
આ એ સાધુ
For Private & Personal Use Only
-
:
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005135 |
| Book Title | Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Abhinav Shrut Prakashan |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Grammar |
| File Size | 16 MB |