________________
અભિનવ લઘુ પ્રક્રિયા
- સંજ્ઞા (વ્યંજન) – વર્ણ સ્થાન આસ્વપ્રયત્ન પરસ્પર સ્વ વા વર્ગ કઠય સ્પષ્ટ
તાલવ્ય મુધન્ય દત્ય
એષ્ઠય ચ તાલવ્ય ઇષત પૃષ્ટ ઢ દન્ય ,
if દત્યેષ્ઠય , ,, * શ, ષ, ૩, , ૨. ની સ્વસંજ્ઞા નથી. વિવૃત–શ્વાસ અષ- | સંવૃત નાદ શેષ
– બાહ્ય પ્રયન – અપપ્રાણ- મહાપ્રાણ | અલ્પપ્રાણ મહાપ્રાણ
ન, ,
, ન, ૨, ન,
વે, મ, ૨,૫,૧ | ૨૨,8,8, વિસગ
अरेदातो गुणस ज्ञा*इउस्थानभाविन । वृद्धिसज्ञा स्मृता आ आर एदौच्च स्वरस भवाः स्यौजसः स्यु घुटस ज्ञाः पुस्त्रियाः शिनपुसके विना संबोधनार्थ सिशेष घुट संज्ञका अमी
ક વૃત્યર્થ: (સૂત્ર કે ધાતુ) પાકમાં દેખાતે પણ પ્રયોગમાં ન આવતો (જણાતો) કઈ પણ વણું કે વર્ણ સમુહ ઈત સંજ્ઞા () રૂપ ગણાય છે.
વિશેષ :- બપ્રથાપિત સત્રની રચના ધાતુનામ–પ્રત્યય વિકાર અને આગમોના અર્થમાં છે. જેમકે :- ધાતુઃ ષિ-પતે “” (a) છે. શીર તે “ફર, ” (ફત) છે. 0 નામ: મારુ મારુ મવાન્ “મા” (ત) છે. 0 પ્રત્યયઃ તિર્ મવતિ “” ત છે, 0 વિકાર : ક્યા ગાંઠ્યાતા–“ચાંન' રૂત 0 આગમ : -()- પfપથ - “ર” ડુત છે.
આ પ્રત્યેક “ત” અનુબંધે મહદ અંશે કોઈને કે *ફળના સૂચન માટે છે. 0 અનુબન્ધ : સિવાયના ૧૩ સ્વરો, અનુસ્વાર ૨, વર્ગ, 4,1,2,3,1,104,1,1,,,,વ,,ષ,સ, કુલ ૩૫ વર્ગોને અનુબંધ તરીકે ઉપયોગ થાય છે બીજા શબદોમાં કહીએ કે પ્રયોગ કરતી વખતે આ અનુબંઘ ને ઉપયોગ થાય છે જે તુ સંજ્ઞક છે બીજા શબ્દોમાં કહીએ કે પ્રવેગ કરતી વખતે આ અનુબંધને ઉપમોગ થતું હોવાથી ગાળી કહેવાય છે ક્ષેત્ર – હિત વર્તન ૩/૩/૨૨ વગેરે સૂત્રોમાં
શેખવૃતિ – પ્રસ ગેપાત અપાયેલી અન્ય સંજ્ઞા ૧ વિભકિત-સ્તાવિવર્મતિઃ ૧/૧/૧૯ સ્વાદિ, ત્યાદિ (fસ, , ષ[,) (તિર્, તમ્, અન્તિ) વગેરેની વિભકિત સંજ્ઞા છે. ––– વિમચત્તે વિમાનવાઃ પ્રવાતે – કર્તા વગેરે અર્થને વિભકત કરે જુદા કરે તે વિભકિત રિ પદસર તરન્તપમ ૧/૧/૨• સ્વાદિ-ત્યાદિ વિભકિત જેને અન્ત હોય તેને “પદ'' કહેવાય છે
અનુસાર
* પાઠયપુસ્તક છે. ૮ ૫. ૧૬ સંસ્કૃત પાઠય પુસ્તક મંડળ અમદાવાદ, ક્ષેત્ર :-વ ચ્ચે વનમ ૧-૨-૧
(૧૭) પ્રાન્ત ૧/૧/૩૭ * સૂત્રપૃથઃ નાના (એ.) (૧ એ.) પદ * વૃત્તિ :– વળે વસાવા વાટે સમુપરસે न दश्यते प्रयोगे यः स इत्संज्ञक इष्यते.
* શેષવૃત્તિ :स्यादिश्त्यादिविभक्तिः स्या द्विमक्त्यन्त भवेत्पदम् માટે: શત્રતા મસિત્ર વાનમઃ अवसान विरामः स्था, द्वर्णानुच्चारण पुर: त्रयोलकूलुपचलोपच वर्णादर्शन वाचकाः दीर्घा विसर्गानुस्वारयुक सयोगपरो गुरुः असयोगपराहस्वा विसर्गाधुज्झिते। लघु :
* અનુબન્ધ ફળ જ્ઞાપક કે ઠો– સિદ્ધ હેમ લધુત્તિ (સંપા) પુ આ દક્ષ સુરિજી-પૃ. ૩૩ *અનુવવું ઢમ લધુપ્રક્રિયા પરિશિષ્ટ પૃ. ૪૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org