Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 28

સંજ્ઞા પ્રકરણ
* વૃત્તિ -ટૂરીસ્થતિસ્પષ્ટત્વારકા તારા નાસ્તિ _ક વૃત્યર્થ :- (૦, ૧, ૨, ૩ ચારે વ્યંજનોની -પ્રત્યેકની “અન્તસ્થા” સંજ્ઞા થાય છે) સૂત્ર અતિ સ્પષ્ટ હોવાથી અહીં વર આપી નથી.
વિશેષ – સત્ર પૃથક્કરણમાં દર્શાવ્યા મુજબ અહીં બહુવચનને ઉપયોગ કરેલ છે. તે બ વ સાનુનાસિક-નિરનુનાસિક બન્નેના પ્રહણ માટે છે. જ-શૈ, ૪-, -વૅ, (૨ને અનુનાસિક નથી).
0 , ૨, ૩, ૩ એ ચાર “અધ–સ્વર” તરીકે પણ ઓળખાય છે व्या. स्वस्य (र) स्थानस्थान्ते तिष्ठन्ति इति अन्तस्था:* ક્ષેત્ર :- ૩ = વચાત્તરશતઃ ૧/૩/૩૩
(૧૨) ૩vશ્વમાનત્તર પુર ૧/૧/૧૧ * સૂત્રપૃથ :- -qક્રમ અત્તરથ: (૧–એ.)
ધુ (૧-એ.) બે પદ * વૃત્તિ –મ વવખ્યાતસ્યાસ્તે ચતુર્વિશતિ ધુંટ क ख ग घ । च छ ज झ । ट ठ ड ढ । त थ द ध । प फ ब भ । श ष स ह ॥ | | કૃત્યથ :- દરેક વર્ગનો પાંચમો અક્ષર અને અંતસ્થા સિવાયના બાકીના ૨૪ વ્યંજનોની પુર્ સંજ્ઞા છે. સ ા ા ા – ચ છ જ ઝુ – ટ સ ૩ ૪ -
થી - T F = મ - શ ષ સ હું * અનુવૃત્તિ – Rાર્થિઝનમ ૧/૧/૧•
ક વિશેષ – વ્યાખ્યા : ન વિદ્યતે ગ્નિમાંતસ્થા તે પંચમાન્તસ્થા *વ્યાખ્યાને ભાવ એવો છે કે, પંચમ એટલે કે, ૩ - જૂ – ૬ તે પાંચ અને અન્તસ્થા એટલે કે, શું ? હું – ચાર જયાં વિદ્યમાન નથી તે પુત્ર કહેવાય. 10 વાર્લિંગન ની અનુવૃત્તિ છે માટે તે સિવાયના ૨૪ વ્યંજન ધુઃ ગણવા..
0 અહીં ન વિદ્યત્તે થી પથુદાસ જૈન સમજવાને છે. તેથી નિષેધ અને વિધિ બને થતાં ૨૪ વ્યંજનો ધુ થરો પશ્વમાતા એ ૯ તેમજ ૧૪ સ્વરે કુલ “૨૩” વર્ણ મધુર સમજવા સત્ : ૪, ૫, ૬, ૬ ૬ ૨ ૨ ૨ ૧ अ आ इ ई उ ऊ ऋ ऋ ल ल ए ऐ ओं औ ક્ષેત્ર :- પુરે પુર વા ૧૩૪ વગેરે
(૧૨) (૧૩) વાઘ દ્રિતીય રાષણ વા: ૧/૧/૧૩ * સૂત્રથ :- આદ્ય બ્રિતિય વન્સ: (૧-બી) : (–બ એ બે ૫દ * વૃત્તિ:- ગાય દ્વિતીયા વળામણાઃ રાવસા પિ
1 વૃન્યથ :– પ્રત્યેક વર્ગનો પહેલો બીજો અક્ષર અને રા પ ર અધેષ છે. * અનુવૃત્તિ :- પંખ્યા વ: ૧-૧-૧૨
1 વિશેષ :- અષ ૧૩ છે. પ્રત્યેક વર્ગને ( ૨ ટત વર્ગ)ને પહેલે બીજો અક્ષર :, R; ; ; , 8; , ; , , અને શ, ષ, (૧૩) 0 વ્યાખ્યા : 15વિદ્યમાન છેષઃ શેષ સેવાઃ 2જે બોલતા સામાન્ય સ્વનિ નીકળે તે અઘોષ. 0 બોવ કેમ? બધાં જ વર્ગને પ્રથમ દ્વિતીયના પ્રહણ માટે બ.વ. મુકેલું છે. 0 માય દ્વિતીચ શ ષ સ :- કઈ રીતે થયું? માઇશ્વ તિરથ –મારી કિતીયા: (૧-બી) રાહ્ય પશ્વ સ% –શપસાઃ (૧-બી). યાય દ્વિતીયા રાસા-માઘ દ્રિતીય શવસઃ (૧–બ) થઈ દ્રિ પદ સૂત્ર બન્યું ક્ષેત્ર :– ૩ પ્રથમેરિ: ૧૩/૫૦
(૧૪) અન્ય વાન્ ૧/૧/૧૪ * સૂત્રપૃથ :–૨: (૧-એ) વવાર્ (૧-એ) જ વૃત્તિ – કાજે ચુઢા વળ શેષ વસ્તબ્ધ विंशति: ग घ ङ ज झ ञ ड ढ ण द ध न ब भ म य र ल व ह।
વૃજ્યથ – અન્ય (અષસિવાયના) ન વગેરે વીસ ઘોષવાન गघङज झाड ढ ण दधन ब भ म य र ल वह
૧ અન્તસ્થા :- મયમતિ અવચૂરી પ્રથમ વિભાગ પૃ.૪ * શાશ્વમાન્તસ્થા :- શ્રી હેમ પ્રકાશ મહા વ્યાકરણ પૂર્વાર્ધમ પૃ ૧૪.