Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 143

૧૨૪
(૨૧) ૧ વમન્ત સંચેત્ ૨/૧/૧૧૧ * સૂત્રપૃથ :- મૈં વનમ્ અન્ત: સચવાતૂ * વૃત્તિ :- वान्तान्मान्ताच्च संयोगात् परस्थानाऽस्य लुग् न स्थात् । यज्वनः यज्वना । आत्मनः आत्मनि । (शेष ं राजन् वत् एवं सुपर्वन्प्रभृतयः)
5 નૃત્ય :-- જે શબ્દને ઈંડ સયેાગમાં ૢ કે મૈં આવેલા હાય તેા તેના પછી આવેલા નૂ ના ના લે ૫ થતા નથી. જેમકે — યવન્યજ્ઞ કરનાર. (૨-ખ.) વળ્વન: અહીં સંચેાગના અને રૂ છે તેથી વ ના લ લેાપાય નહીં. એજ રીતે (૩-એ.) ગામના-ગામનું શબ્દ (આત્મા) સયાગાન્તે મ છે તેથી તેના ત્ર ન લેાપાય.
0 (બાકીના રૂપે અન્ અન્ત ‘જ્ઞાનન્’” જેવા થશે. જેમકે :- આામા આત્માનો વગેરે). 0 (જીવવ વગેરે રૂપા પણ આ રીતે જ થાય) * અનુવ્રુત્તિ અનેાહ્ય ૨/૧/૧૦૮
-
Æ વિશેષ :— 0 ? સચાળતા કેમ કહ્યું? સામા+મ=સાના -સામવેદ વડે અહીં મ જોડાક્ષર નથી માટે અ લેપ થયો.
0 ? યમન્ત કેમ કહ્યું ?
તક્ષ ્+બા=તફળા-સુતાર વડે
અહીં પૂ. જોડાક્ષરમાં છે તેથી ના લાપ થઇ શક્યો આ સૂત્ર અનેઽહ્ય ૨ ૧/૧૦૮ અને ફૂંકોવા ૨/૧/૧૦૯ તે અપવાદ છે.વિશેષમન્તઃ ૭/૪/૧૧૩ પરિભાષા મુજબ ટૂ કાર ૢ કારને વિશેષણ માનીને માત્ર અન્તનું ગ્રહણ કરવું તેથી સંયોગથી પર એવે અય અભિપ્રેત થાય છે
0 અન્ય ઉદાહરણ ઃ— (ર-એ.) મ`ળી – +‡-બે કર્મા વન્ -નપુ ંસકલિંગી શબ્દ છે. ર્ ર્ જોડાયેલ છે તેથી અ લેપ ન થયો.
[૧૨]
અભિનવ લઘુ પ્રક્રિયા
(૨૨) જૂન્ દી પૂરાય
: શિમ્યા: ૧/૪/૮૭
* સૂત્રપૃથ :— ફૅ પૂવી ગયા:શિÕ1: પ્રવૃત્તિ :— ફ્રેન્વન્તરસ્ય દારીનાં ચ શિસ્ત્યારેવ રી: ચાત્ ।નિટી' કૃતિ ટીથે સિદ્ધ નિય માથે ત્ર્યંચાશે: -। ફન્કી । [બ્લિનૌ । બ્લિનઃ । બ્સિના । યકિભ્યામ્ । હૈ રઠ્ઠી ] विन्प्रत्ययान्ता अप्येवम् वचस्वी हा
નૃત્ય :- ફ્ળ અને હેાય તેવા શબ્દો તથા ત્, પૂર્વી અમી, શબ્દને પ્રથમા-દ્વિતીયા, વ ના શિ (૬) પ્રત્યય (નવું સસ્ચ શિ:) તથા પ્રથમા એ.વ.ને સિ (૬) પ્રત્યય લાગે ત્યારે જ તે શબ્દ ને અન્ય સ્વસ્વર દીઘ થાય છે. [નિીત્રઃ ૧/૪/૮૫ થી સિદ્ધ હાવા છતાં નિયમને માટે આ સૂત્ર બનાવેલ છે) જેમકે g+સિ==ડ્ડી ૬૧ અન્ત નામ છે તેથી ત્તિ પૂર્વ સ્વર દીઘ થયા. નાસ્ત્રેના ૨/૧/૯૧ થી ૧ લાપ-ટ્રીય સ્થાન ૧/૪ ૪૫ થી ત્તિ લેાપ 0 વિઘ્ન પ્રત્યયાન્ત પણ ગ્રહણ કરવા તેથી વયા+સિ= વચસ્ત્રી વચન વાળા. 0 71-9x+ત્તિ-વૃત્રહા (લદીઘ') 0 ? શિસ્થાઃ કેમ કહ્યું ?
(૧/૨-દ્વિ) રિન† (૧-ખ) નિ: (૩- એ ) दण्डिना (3- द्व) दण्डभ्याम्
દરેકમાં શિ-ત્તિ સિવાયના પ્રત્યય છે માટે ૐ દીઘ ન થાય.
* અનુવ્રુત્તિ :- નિરીČ: ૧/૪/૮૫ થી દીધું: વિશેષ : :-- 0 ? êીદનૌ માં આ સૂત્ર
કેમ ન લાગ્યુ. ?
0 x+[ ધાતુ કન્ પ્રત્યય છે. *ઉણાદીથી છીદન્ નિપાતત થયા છે. આ સૂત્રથી નહીં-અહીં ન ક
हन् છે
*ઉગાદિ
'}, ૬,
૧ O
O .
:- શ્ર મારેિન્... વન્નિતિ-સૂત્ર ૯૦૨