Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 01

SR No.: 005135
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1986
Total Pages: 256
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 16 MB

Page 102

સ્વરાન્ડ પુલિંગ
૮૩
ની+ળવ્0 નૈ+=નાર અહીં ની પછી સ્વરાદિ પ્રત્યય છે. પણ નામિઃિ ૪/૩/૫૧ વૃદ્ધિ સૂત્ર પર સૂત્ર છે માટે પૂર્વાત *પૂર વયિ ન્યાયે પર સૂત્ર લાગતાં – ને રદ્ ન થયે. 0 ધાતુ કેમ કહ્યું ? શ્રમ+ઠાકુરુક્ષા: અહીં *મ ધાતુ નથી. 0 ડું-૩ વર્ણ કેમ કહ્યું ? સૈતિ ==ાયતિ – ધાતું છે અન્તવાળી છે માટે સૂત્ર ન લાગે. 0 અન્ય ઉદાહરણ :
+=ઢુવન્નૌ=હુવી –બે લણનારા ક્રિયાપદ :- અધિ++ાતે અધિ++તે ૪/૨/૧૧૪ અનાડો થી લેપ સધી તે –તેઓ ભણે છે.
+=+૩મ્ (દિધાતુ: વરેલા રે ૪/૪/૧ થી દિવ, હg: ૪/૧/૩૯) ૩૭+૩મ્ (મને ) =હુવુ: તેઓએ કર્યું.
અન્ય – લેપ થતાં પન્ન આજ રીતે સપ્તન, , નવન, હેશન , gવાશન થી બટાઢવાન સુધીના રૂપમાં સમજવું. 0 શતાનિ સદાળિએ શત સત્રના પ્રથમ દ્વિતીયા બવ.ના રૂપે છે. જેની સાધનિક યુનિ માફકજ સમજવી (નપુંસકલિંગ-કુઇ શબ્દ)
અહીં શત-સા થી પર સ્વરાછી ૧/૪/૫ સૂત્રથી લૂ કારાન્ત માનીએ તો પણ આ સૂત્ર થી
–ા ને લોપ થશે નહીં. કેમકે સન્નિપાત હૃક્ષો વિધિરનિમિત્ત ન્યાય લાગીને ન–શનના સ્થાને થયેલે
તેને વિઘાતક બને નહીં. 0 સૂત્રમાં ૬ પછીના 7 ને જ રવળને થી કર્યો છે તેથી sણ: એમ લખ્યું.
૧૪૫. હવે શું કારાત સાધનિકા સમાપ્ત (४८) धातोरिवर्णावर्णस्येयुनस्वरे प्रत्यये २/१/५० * સૂત્રપૃથ :- ધા: ૬ વ ૩ વચ્ચે इ उन्. स्वरे प्रत्यये | નિયઃ નિયા નીમ્યાત્રા નિ નિયઃ ૨.
ક વૃયર્થ – સત્તખ્યા વિ:પરિભાષા ૭/૪/૧૧૪ થી જે તે સમજવું ધાતુના ૪ વણ અને ૩વણને સ્વરાદિ પ્રત્યય પર છતાં અનુક્રમે રૂ–થાય છે. જેમકે :- નિ+૩ =નિ થશે. ની – લઇ જનાર,
ક વિશેષ :- અહીં દીધું છું કારા. ની શબ્દનું ઉદાહરણ છે. [ળ પ્રાળ ની ધાતુ છે. પાટે ધારવાળે : ૨/૩/૯૭ થી જુનો થયે છે. નથતિ રૂતિ વિવ૬ થી ની શબ્દ બન્યો છે. 0 સંaખ્યા વાઢિ: થી ઘર નો અર્થ સ્વરાઢો થયો છે. 0 સૂત્રમાં પ્રત્યે એમ કહ્યું છે તેથી _ત્યાગ્રત્યાઃ પ્રત્યશૈવ ન્યાયથી પ્રત્યયનું જ ગ્રહણ થાય છે. 0 ? પ્રત્યય કેમ ? ના+અર્થ = ચર્થ: નેતાનું ધન, સૂ+અર્થ =વર્થ: – લણનારનું ધન બનેમાં સ્વર પરમાં છે પણ પ્રત્યય નથી. 0 નાય: કેમ બન્યું ?
* શેષવૃત્તિ :0 પ્રથમા - ની નિર્યો નિ: 0 દ્વિતીયા :- નિયમ્ નિ નિયઃ 0 તૃતીયા :- નિશા નીભ્યામ્ નમઃ 0 ચતુથી :- નિ નીચામું નીચઃ 0 પંચમી - નિયઃ જિગ્યામ નાખ્યઃ 0 ષષ્ઠી :- નિઃ નિઃ નિયામ્ 0 સપ્તમી - નિયામ્ વિચા: ની
[૧૪] (૪૯) નિયા | V૪/પ૧ * વૃત્તિ :– નિચઃ પરહ્યું હું રાક્ થાત્ | નિયાનું | દે ની:
- एवं लूः लुवौ लुवः लुवि हे लू:
ક વૃજ્યર્થ :– નિ થી પર રહેલા હિત | (સપ્તમી એ.વ.) ને કાબુ (આદેશ) થાય છે.
ની+રિ=નિ+ાન્ ( વિ .૨/૧/૫૦ થી નિય ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ • • • *પરિભાષા સર્વ પ૨૬ ૭/૪ ક્ષેડક્તથ ઉણાદિ ૭૧૫ થી શું પ્રત્યય
“પ્રત્યથા
ન્યાય-૨,
પૃ --૫૧.