Jain Ratna Chintamani Part 1 and 2

SR No.: 005132
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Arihant Prakashan
Publication Year: 1985
Total Pages: 1330
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 105 MB

Page 1101

સદીનું સરવૈયુ
(ગત સિકાની જેન ધર્મની પ્રવૃત્તિઓ)
- ડો. કુમારપાળ દેસાઈ
સો વર્ષની જૈન સંઘની પ્રવૃત્તિનું અવલોકન કરતાં એક Nava Tatva” ; દ્વારા શરૂ કર્યું. આ પુસ્તકમાં કલ્પસૂત્ર હકીકત એ તરી આવે છે કે ગુજરાતની પ્રવૃત્તિઓની અસર અને નવ તત્ત્વ વિશે અર્ધમાગધીમાંથી અંગ્રેજીમાં અનુવાદ ભારતનાં અન્ય રાજ્યોની પ્રવૃત્તિ પર પડી છે, અને અન્ય પ્રગટ થયા. આની પ્રસ્તાવનામાં તેમણે જૈન ધર્મ, પર્યુષણરાજ્યની જન-ધર્મપ્રવૃત્તિની અસરને પ્રતિષ ગુજરાતમાં પર્વ, તીર્થકરે અને જૈન ભૂગોળ વિશે પરિચય આપ્યા ઝિલાયો છે, આથી ગુજરાતની ધર્મપ્રવૃત્તિને સમગ્ર દેશની અને પુસ્તકને અંતે પરિશિષ્ટમાં અર્ધમાગધી ભાષા વિશે પ્રવૃત્તિના પરિપ્રેક્ષ્યમાં જેવી ઉચિત જ નહિ, પણ આવશ્યક છે. નેંધ લખી.
ઈ. સ. ૧૮૮૪ માં હર્મન યાકેબીએ જૈન ધર્મનાં સંસ્કૃત ભાષાના વિદ્વાન વેબરે ઈ. સ. ૧૮૫૮ માં આચારાંગસૂત્ર અને કલ્પસૂત્ર એ બે પ્રાકૃત આગમસૂત્રને “શત્રુંજય માહામ્ય” અને ઈ. સ. ૧૮૬૬ માં “ભગવતી પ્રાકૃતમાંથી અંગ્રેજીમાં “Jain Sutras” નામે અનુવાદ સૂત્ર’માંથી કેટલાક ભાગે પસંદ કરી અનુવાદ કર્યો, એટલું કર્યો. આ પુસ્તકની પ્રસ્તાવનામાં હર્મન યાકોબીએ પ્રતિપાદિત જ નહિ પણ એણે જૈન આગમ અને જૈન સંશોધનની કર્યું કે જૈન ધર્મ એ બૌદ્ધ ધર્મની શાખા નથી. લાસેન, દિશામાં મહત્ત્વનું કાર્ય પણ કર્યું. કપસૂત્રનું માધીમાંથી વિલ્સન અને વેબર જેવા વિદ્વાનોની માન્યતા હતી કે સ્ટીવન્સને કરેલું અનુવાદકાર્ય પરિચયાત્મક હતું. જ્યારે બૌદ્ધ ધર્મમાંથી જૈન ધર્મનો જન્મ થયેલ છે. યાકેબીએ યાકોબીનું કામ સર્વગ્રાહી હતું, આ પ્રણાલિકામાં લંયમાન છે. Lassen ની ચાર દલીલોનું કમસર ખંડન કરીને (Leumann), કલાટ (Klatt), બુઠ્ઠલર (Buhler), બતાવ્યું કે, જૈન ધર્મ એ અન્ય ધર્મો કરતાં અને તેમાંય હર્નલે (Hoernel) અને વિન્ડિશ (Windisch) જેવા બૌદ્ધ ધર્મ કરતાં તે તદ્દન સ્વતંત્ર ધર્મ છે અને મહાવીર વિદ્વાનોએ જૈન ગ્રંથનું સંપાદનકાર્ય કર્યું. એમાંય વિખ્યાત તથા ગૌતમ બુદ્ધ એ બે સમકાલીન ભિન્ન મહાપુરુષ હતા. પુરાતત્ત્વવેતા ડો. ઈ. એફ. આર. હોનલેએ ચંડકૃત “પ્રાકૃતહર્મન યાકોબીએ કરેલું આ ઐતિહાસિક વિધાન ૫છીના લક્ષણ” અને “ઉપાસગ દશાઓ’ (ઉપાસગ દશાંગ) ગ્રંથાને સમયગાળામાં ઘણું મહત્ત્વનું બની રહ્યું. પશ્ચિમના અનેક સંશોધિત-અનુવાદિત કરી પ્રસિદ્ધ કર્યા. જૈન પટ્ટાવલિઓ વિદ્વાનોએ જૈનવિદ્યાના ક્ષેત્રમાં પોતાનું આગવું પ્રદાન કર્યું. પણ પ્રકાશિત કરી. ઈ. સ. ૧૮૯૭ માં બંગાળની એશિયાજૈન ધર્મ વિશે કલિબ્રકે (Cojebrooke ઈ. સ. ૧૭૬૫- ટિક સેસાયટીના પ્રમુખ બનેલા હોર્નલે એ પછીના ૧૮૩૭) પિતાના મૌલિક પુસ્તકમાં કેટલીક હકીકતે રજુ વર્ષે સાયટીની વાર્ષિક સભામાં ‘ Jainism ! કરી. એ પછી ડો. એચ. એચ. વિસને ( Wilson ઈ. સ. Buddhism' વિશે પ્રવચન આપ્યું અને તેમાં યાકોબીના ૧૭૮૪–૧૮૬૦) આ ક્ષેત્રમાં વિશેષ પ્રદાન કર્યું, જ્યારે જૈન મતનું સમર્થન કર્યું. “ઉપાસગ દશાઓ'નું સંપાદન ગ્રંથોના અનુવાદની સમૃદ્ધ પરંપરાનો પ્રારંભ ટો કરીને એના આરંભમાં હોનલે સ્વરચિત સંસ્કૃત પદ્યમાં આ બોટલિંક (Otto Bothlingk) દ્વારા થયા. એમણે ઈ. સ. સંપાદન શ્રી આત્મારામજી મહારાજને અર્પણ કર્યું. હોનલે ૧૮૪૭ માં રિયુ (Riu) સાથે હેમચંદ્રાચાર્યના ‘અભિ- શ્રી વિજ્યાનંદસૂરીશ્વરજી ( આમારામજી) મહારાજને ધાન ચિતામણી” ને જર્મન અનુવાદ કર્યો. જૈન આગમ પિતાની શંકાએ વિરો પુછાવતા હતા, અને એ રીતે એ સૂત્રો અનુવાદ કરવાનું મહત્ત્વનું કાર્ય રેવ, સ્ટીવન્સને બંનેની વચ્ચે ઘનિષ્ટ સંબંધ બંધાયો હતો, એટલે સને (Rev. Stevenson ) 1686H 'Kalpa Sutra and ૧૮૯૩માં અમેરિકાના ચિકાણે શહેરમાં, પાર્લામેન્ટ ઓફ
રિલિજિયન્સ (વિશ્વધર્મ પરિષદ) મળવાની હતી, ત્યારે 1. Indische Alterthun Skuade by Lassen IV, p. 703 Se].
3. 'Kaipa Sutra and Nava Tatva '(Trnasiated froin2. "The Sacred Books of the East' Series (ed. F. the Magadbi) by Rev, J. Stevenson Pub : Bharat
Max Muller [ Jain Sutras' by Hermann Jacobi. Bharati, Oriental Publishers & Booksellers. Pub: Oxford University Press 1884.
Varanasi-5.
Jain Education Intemational