Page Text
________________
પ૮૨
[ 'બૃહદ ગુજરાતની અમીતા
ધરાવતા હતા. તેમણે “સંગીત ભાવ’ નામના મહાન સંગીત ગ્રંથ શ્રી હરે દ્રસિંહજી બી. દશાંદી
રાજપીપળા પ્રગટ કર્યો છે. કે જે મહાન સંગીત ગ્રંથ ભારતીય સંગીત કલા શ્રી હરેદ્રસિંહજ દશાંદીએ સ ગીતનું ઉંચ શિક્ષણ કુમારશ્રી સાધકો માટે ઘણું જ ઉપયોગ સિદ્ધ છે. તેમણે તેમના રાજ્યમાં નરપતસિંહજી, પંડીત ઓમકારનાથ ઠાકુર અને ભાતખંડેજના ઘણએ સંગીત ઉસ્તાદોને આશ્રય આપી પ્રણવસ્થાન આપેલ છે. શિષ્ય શ્રી વાડીલાલ પાસેથી ગ્રહણ કર્યું હતું. શ્રી દશાંદી શ્રી મહારાજા સાહેબે બિનવાદનની શિક્ષા તેમના સ્વ. ભાઈ શ્રી સંગીતક્ષેત્રમાં સ ગીતના વિદ્યાને પાસે શિક્ષણ લઈ ખ્યાલ, ધુપદ, પ્રભાતદેવજીસાહેબ વિશ્વવિણાકર પાસેથી લીધી હતી. મહારાજા ધમાર, મરી, ઈત્યાદી ગાયકીઓની શૈલીપર સારી પ્રાવીણ્યતા સાહેબ શ્રુતિ હારમોનીયમ નામનું વાવ ઉત્પન્ન કર્યું હતું. આ ધરાવે છે. તેઓ ગુજરાતના એક નામાંકીત સંગીતાચાર્ય છે. સંગીતના મહાન સાધક ચાર પાંચ વર્ષ પહેલા સ્વર્ગવાસી થઈ આકાશવાણી પરથી તેમના પ્રેગ્રામ પ્રસારીત થાય છે. ગયેલ છે. મહારાજશ્રીને શ્રી યશવંત ડી. ભટ્ટ પ્રત્યે સારો સ્વ. શ્રી વિશ્વનાથ પંડયા
રાજપીપળા પ્રેમભાવ હતો
સ્વ. શ્રી વિશ્વનાથ પંડ્યાએ હારમોનીયમ તથા તબલાવાદનની શ્રી જયસુખલાલ ટી. શાહ
ભરૂચ ઉંચ સંગીત શિક્ષા સ્વ. સંગીતાચાર્ય કુમારશ્રી નરપતસિંહજી પાસે શ્રી જયસુખલાલ ટી. શાહ સંગીત વિશારદે સંગીતનું ઉ°ચ કર્યું હતું. તેઓએ હારમોનીયમ તથા તબલાવાદનની કલામાં સારી શિક્ષણ સ્વ. ક્યાઝહુસેનખાનના શિષ્ય શ્રી બાબુરાવ કલસાણકર પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરી હતી. થોડા વર્ષ પહેલા તેઓ સ્વર્ગવાસી થયા પાસેથી લીધું હતું. આપને સંગીતપ્રેગ્રામ મુંબઈ રેડીયોથી પ્રસા- છે.
ળ પસાર છે. તેઓ સંગીતના ઉ ચ સાધક હતા. રિત થાય છે. આપ ગાયક તથા સંગીતના કાવ્યકાર છે. સંગીત ૧. મા કલા વિહાર મુંબઈમાં આપની સંગીતની રચનાઓ પ્રકાશિત થાય . શ્રી પરશોતમદાસ મિસ્ત્રીએ સંગીતનું પ્રારંભિક શિક્ષણ છે. આપ મિલનસાર અને શાંત રવભાવના છે.
શ્રી નટવરલાલ તાનસેન પાસેથી સંપાદીત કર્યું હતું. ત્યારપછી સ્વર્ગસ્થ શ્રી પ્રભાત દેવજી સાહેબ
સંગીતની ઉંચ શિક્ષા શ્રી એસ. બી. દેશપાંડે પાસેથી ગ્રહણ કરી, ધરમપુર
સંગીતના એક ઉંચ કલાકાર તરીકે સારી પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરી હતી. ધરમપુર ચેઈટના રાજકુમાર શ્રી પ્રભાત દેવજી સાહેબ ભાર આપે શ્રી ગુરુદેવ સંગીત વિદ્યાલયની સ્થાપના કરી હતી. આપે તીય સંગીત તથા સાહિત્યના વિદ્વાન જ્ઞાતા છે. જેમણે તેમનું સ્વામિ શ્રી કપાલાનંદજી સ્વામીનું ગુરૂત્વ ગ્રહણ કર્યું હતું. શ્રી સારૂએ જીવન સંગીત વિદ્યાની શોધમાં વિતાવેલ છે. તેઓ એક મિસ્ત્રી ૧૯ ૧-૬૮ના રોજ આ દુનિયાને ત્યાગ કરી સ્વર્ગવાસી સારાએ જગતના ' વિશ્વ વિણા કલાકાર ” છે. જેમણે બીન વાદન- થયા છે. તેઓ એક સંગીતના ઉંચ વરસાધક હતા. તેમણે સંગીતની શિક્ષા શ્રી બ દેઅલીખાના શિષ્ય શ્રી કાદિરખાન ઉસ્તાદ પાસેથી માં ઘણાએ શિષ્ય-શિષ્યાઓ તૈયાર કર્યા છે. લીધી હતી. તેઓએ બીન વાદનની ઉત્તમ શિક્ષા લઈ સમસ્ત
. મહમદ ખત્રી ” “ *
રાજપીપળા વિશ્વમાં તેમણે પ્રણવ સ્થાન પ્રાપ્ત કરેલ હતું. તેમણે “સંગીત પ્રકાશ " “સંગીત પ્રવેશિકા ” “ સંગીત મેગેઝીન ” આદી મહાન
સ્વ. શ્રી મહમદભાઈ ખત્રીએ સંગીતની ઉંચ આરાધના કુમાર સંગીત પુસ્તકોનું સર્જન કરી ભારતીય સંગીતમાં ખ્યાતિ પ્રાપ્ત
શ્રી નરપતસિંહજી પાસેથી કરી હતી. શ્રી મહમદભાઈ સારંગી, કરેલ છે. શ્રી વિષ્ણુનારાયણ ભાતખંડેજી તથા શ્રી વિષ્ણુ દિગંબર.
દિલરૂબા, સિતાર, બંસરી અને હારમોનીયમ ઈત્યાદી વાદ્ય ના સંપર્કમાં આવી ગયા હતા. આ સંગીત કલાના મહાન
વાદનકામાં અતિ પ્રાવિધ્યતા પદ ધરાવતા હતા. ગુજરાત સંગીતપુજારી થોડા વર્ષ પહેલાં રવર્ગવાસ થયા છે. ભારતમાં તેમનું
ક્ષેત્રમાં આપે એક ઉંચ ગાયન વાદનાચાર્ય તરીકે સારી પ્રતિષ્ઠા શિષ્ય છંદ ધણુએ છે
સંપાદીત કરી હતી. સં મતક્ષેત્રમાં આપે ઘણાએ શિષ્ય શિષ્યાઓ શ્રી દાસ્ત મહમદ ઈબ્રાહિમ સિંધી
તૈયાર કરેલ છે. આ કલાના સાધક તા. ૩૧- -૬૮ના રોજ
ધરમપુર સંગીતાચાર્ય શ્રી દેસ્ત મહમદે સંગીતની ગાયકી તથા બીન *
તે સ્વર્ગવાસ થયા છે. વાદનની શિક્ષા સ્વર્ગસ્થ શ્રી પ્રભાત દેવજી સાહેબ પાસેથી કરી . શ્રી રમેશથ વ્ર ઠાકુર
ભરૂથ હતી તેઓએ સંગીતની ઉંચ શિક્ષા પ્રાપ્ત કરી સંગીત ક્ષેત્રમાં ભારતીય જગતના સુપ્રસિદ્ધ સંગીત ગાયન વાદનાચાર્ય શ્રી પ્રવિણ્યતા સંપાદિત કરી હતી. શ્રી દેસ્ત મહમદની સંગીત રમેશચંદ્ર ઠાકુરે સંગીતની ઉંચ વિવાનું અધ્યન તેમના વડીલ બંધુ રચનાઓ “ સંગીત” માસિક હાથરસમાં પ્રકાશિત થાય છે. તેઓ વિશ્વ સંગીત સમ્રાટ શ્રી ઓમકારનાથજી ઠાકુર પાસે કર્યું હતું સંગીતના એક ઉંચ કલા સાધક છે.
શ્રી રમેશચંદ્રએ સારાએ વિશ્વની યાત્રા કરી ભારતીય સંગીતના શ્રી જનારદન તાંબે
સુરત શુભ સંદેશ સારાયે વિશ્વમાં પ્રસારીત કર્યો હતો. શ્રી રમેશચંદ્ર સુરતના સુપ્રસિદ્ધ સંગીત શાસ્ત્રી શ્રી જનારદન તાંબેએ સિતાર, દિલરૂબા, સારંગી, બીન, તબલા આદિ વાદ્ય વાદની કલામાં વાલીયર ઘરાનાની ઉચ ગાયકી પ્રાપ્ત કરી સંગીત જગતમાં સારી પ્રવિણ્યતા ધરાવતા હતા. તેઓએ તબલા તરંગ વાઘને પ્રાવિયતા પ્રાપ્ત કરી છે. આપ સુરત શહેરના ઉંચ કોટીના આવિષ્કાર કરી ભારતીય સંગીતક્ષેત્રમાં ઉંચ કેરીને સુપ્રસિદ્ધ સંગીતજ્ઞ છે. આપની ધર્મપત્ની શ્રીમતી ઉષા તથા આપની પુત્રી વાદનાચાર્ય તરીકે ઉંચ પ્રતિષ્ઠા પ્રહણ કરી હતી. આ સંગીત માધુરી પણ સંગીતની ગાયકીમાં નિપુણતા ધરાવે છે. આપ એક કલાકાર ગાયન તથા વાદનકલામાં ઘણું જ ઉંચ સ્થાન ધરાવતા ગ્વાલિયર ઘરાનાના ઉચ કેટીના સ ગીતના કલાવંત છો.
હતા. ભારતીય જગતને મહાન તેજસ્વી સંગીત સિતારે
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005129 |
| Book Title | Gujaratni Asmita |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Yogesh Advertising Service Bhavnagar |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 1041 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 50 MB |