________________
ક્ષ૪
[ બૃહદ ગુજરાતની અસ્મિતા પ્રજાની લડતના રાહબર બનવાને તેની આગેવાની લેવામાં નિમાયું. ૧૯૪૯માં મુંબઈના પ્રધાનમંડળમાં જાહેર બાંધરહેલ હતો. કેટલાક વર્ષો સુધી શ્રી બળવંતભાઈ અખીલ ભારત કામના પ્રધાન થયાં. ૧૯૫૨ થી ૧૯૫૬ સુધી મુંબઈ સરકારના રાજસ્થાની પ્રનકીય પરિષદના મંત્રીપદે રહયા હતા. શ્રી બળ- નાણુંખાતા ઉપરાંત દારૂબંધી અને ઉદ્યોગ ખાતાના પ્રધાન
વંતભાઈ પાછળથી આ પરિષદના ઉપ-પ્રમુખ પણ બન્યા હતા. તરીકે ફરજો સંભાળેલ. તે પછી ગુજરાત રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન - ભાવનગર પ્રજા પરિષદના આગેવાન તરીકે તેમણે જવાબદાર બન્યા. સૌરાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં તેમની સેવાઓ ઘણી છે. રાજતંત્ર માટે ભાવનગર રાજ્યના દિવાન સાથે વાટાઘાટ કરી
શ્રી રસીકલાલ ઉમેદચંદ પરીખ હતી. તેમાં ભાવનગરની ધારાસભામાં ચૂંટાયા હતા, અને ભાવનગરના પ્રથમ મુખ્ય પ્રધાન બન્યા હતા. શ્રી બળવંતભાઈ કેરો- - જેમના પાસેથી સૌરાષ્ટ્રના સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામની કડીબદ્ધ સમાં વર્ષો સુધી સક્રિય રહયા હતા ૧૯૪૮માં જયારે સૌરાષ્ટ્રના વિગતે મળી શકે છે. જેઓએ લીંબડી સત્યામહના પ્રણેતા અને એકમની રચના થઈ ત્યારે તેઓ તેના પ્રથમ નાયબ મુખ્ય પ્રધાન સૌરાષ્ટ્રના એક અડીખમ રાજકીય કાર્યકર તરીકેનું સ્થાન બન્યા હતા. ૧૯૪૭માં તેવો ભારતની બંધારણ સભાના સભ્ય પ્રથમ હરોળમાં મેળવ્યું છે, તેવા શ્રી રસિકબાઈ ૧૯૩૩, ૧૯૩૯ ચુંટાયેલા.
અને ૧૯૪૨ ની રાષ્ટ્રીય ચળવળમાં અગ્ર ભાગ ભજવ્યો હતો ૧૯૫૨ અને ૧૯૫૭માં એમ બબેવાર તેઓ ભાવનગરમાંથી
અને ત્રણ વખત જેલવાસ ભોગવ્યો હતે. ૧૯૪૮ માં સૌરાષ્ટ્ર લેકસભાના સભ્ય તરીકે ચૂંટાયા હતા તેઓ કાંગ્રેસ સંસદીય
રાજ્યસભામાં પ્રધાન તરીકે લેવાયા. ૧૯૫૨ માં ઝાલાવાડમાંથી પક્ષના મંત્રપદે હતા અને લેકસભાની અંદાજ સમિતિના અધ્યક્ષ લોકસભામાં ચૂંટાયા. રાષ્ટ્ર રાજ્યના ગૃહપ્રધાન તરીકે પણ પદે પણ રહ્યા હતા ગુજરાત રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન પણ બન્યા કામ કર્યું. ૧૯૫૬ માં સૌરાષ્ટ્ર રાજ્યના મુખ્યપ્રધાન થયાં. હતા. તે પછી વિધિની વિચિત્રતા એ છે કે બરાબર બે વર્ષે તેમની ૧૯૫૬ થી મુંબઈ રાજ્યના મહેસુલ પ્રધાન તરીકે પણ સેવા આ ઉજ્જવળ કારકીદી એ સુથરીના દરિયા કિનારે સેડ તાણી
આપી. ગુજરાતનું અલગ રાજ્ય થતાં ગુજરાત રાજ્યના ગૃહતેઓ ગુજરાતનું ગૌરવ હતા.
પ્રધાન તરીકે પણ સેવા આપી હતી. * શ્રી ઉછરંગરાય ન. ઢેબર
શ્રી મનુભાઈ શાહ - સૌરાષ્ટ્રના ઘડતરમાં જેમનું આગળ સ્થાન છે. તે શ્રી
- સૌરાષ્ટ્રનું રાજ્ય રચાયું ત્યારે નાનામાં નાના પ્રધાન તરીકે દેબરભાઈ રાજકોટમાં ૧. ઈ એ. એજન્સીની કોર્ટમાં વકીલાત જે ગણુતા હતા તે શ્રી મનુભાઈ શાહે દિલ્હીમાં શરૂઆતમાં કરતા હતા દેશમાં રાષ્ટ્રિય આંદોલનના નગારા વાગ્યા અને
દિલ્હી કલોથ અને જનરલ મીલ્સ કાંડ માં ઉંચા દરજજાની વકીલાતને તીલાંજલી આપી ૧૯૨૯માં કેસસના નિક બન્યા
જગ્યા ઉપર બાર વર્ષ કામ કર્યું. સૌરાષ્ટ્રમાં નાણાંપ્રધાન થયાં. તે પછી કાઠીયાવાડ પેલીટીકલ કોન્ફરન્સના રીપદે પણ રહ્યા રાષ્ટ્રિય લડતમાં તેમણે ઘણી સેવાઓ આપી છે. ભારત સરકા૧૯૪૭માં ગુજરાત પ્રદેશ કોંગ્રેસના મંત્રી તરીકે કામ કર્યું રાજ- રના ઉદ્યોગ વિકાસ ખાતા | પ્રધાન પછી ભારે ઉવાળખાતાના કેટ સત્યાચક વખતે ત્રણ વખત જેલમાં ગયા. ૧૯૪૧માં છ માસની
પ્રધાન થયાં. ૧૯૫૭ થી ભારત સરકારના ઉદ્યોગ ખાતાના પ્રધાન જેલયાત્રા ભેગવી હતી ૯૪-૪૫માં પણ જેલમાં ગયા ૧૯૪૮ તરીકે પણ સેવા આપી છે. ભારે ઉદ્યોગમાં તેમણે નહેરૂના સ્વથી સૌરાષ્ટ્ર રાજ્યના મુખ્ય પ્રધાન બન્યા ત્યાર પછી અખિલ
પ્તાએ સાર્થક કર્યા, કાપડ ઉદ્યોગને દુનિયામાં બીજુ રથાન હિદ કોંગ્રેસનું પ્રમુખપદ સાંભળ્યું ગુજરાત અને ભારતની જુદી
અપાવ્યું. નિકાસ વ્યાપારમાં નવા શિખરો સર કરી બતાવ્યા. જુદી સામાજીક સંસ્થાઓ સાથે સંકળાયેલા છે.હાલમાં ખાદી ઓદ્યોગિક ક્રાંતિના મશાલચી તરીક અને આધુનિક સોરાષ્ટ્રના બોર્ડનું સંચાલન કરી રહ્યા છે.
શિલ્પીઓમાં તેમનું નામ મોખરે રહેશે, ગુજરાત ડેવલપમેન્ટ
કેરેશનના સુકાની તરીકે ઘણી યશસ્વી સેવા આપી રહ્યાં છે. ડે, જીવરાજ નારાયણ મહેતા તેઓએ પોતાના અભ્યાસકાળ દરમ્યાન દર વર્ષે લેજઔલર
શ્રી રતુભાઈ અદાણી શીપ અને સુવર્ણચંદ્રક મેળવીને તેજસ્વી વિદ્યાર્થી તરીકે ગાંધીયુગની ખડતલ વ્યકિતઓમાં શ્રી રતુભાઈનું નામ નામના કાટેલી. સમાજસેવાની પ્રવૃત્તિ પણ અભ્યાસકાળથી મેખરે છે ૧૯૩૦ માં અભ્યાસ છો અને સત્યાગ્રહની ચળજ અપનાવેલી. લંડનમાં ઇન્ડીયન એ.ની સ્થાપના કરી ઇગ્લે- વળમાં ભાગ લીધે અને જેલમાં ગયા. જેલમાંથી બહાર આવી નમાં હિંદી વિદ્યાર્થીઓને નડતી મુશ્કેલીઓ અંગે લંડનમાં રાજકીય અને સામાજિક પ્રત્તિઓ શરૂ કરી, ૧૯૪૨ માં ઝુંબેશ ઉઠાવી હતી, ૧૯૫૧માં મુંબઈ આવી કન્સલ્ડીંગ ડીસ ભૂગર્ભ કાર્યકર તરીકે કામ કર્યું સૌરાષ્ટ્રનું રાજ્ય રચાયા પછી શરૂ કરી. ૧૯૨૧માં વડોદરા રાજ્યના ચીફ મેડીકલ ઓફિસર વિકાસ અને પ્લાનીંગ ખાતાના પ્રધાન તરીકે સેવાઓ આપી. તરીકે જોડાયા. ૧૯૩૨ માં ભારતના મુક્તિજંગમાં ઝંપલાવ્યું મુંબઈ રાજક્તના વીલેજ પંચાયત અને કોટેજ ઈન્ડસ્ટ્રીઝના બે વર્ષ જેલવાસ ભોગવ્યો. ૧૯૪૨માં ભારત છોડોની લડતમાં પ્રધાન તરીકે પણ કામ કર્યું. છેલ્લે ગુજરાત રાજ્યના પ્રધાન ભાગ લીધે અને ફરી બે વર્ષ જેલવાસ ભોગવ્યો. ૧૯૪૬માં મંડળમાં પણ જોડાયા. આજે જૂનાગઢમાં રહીને સૌરાષ્ટ્રની વિધાનસભામાં ચુંટાયા. ૧૯૪૮માં વડોદરા રાજ્યના દિવાન રચનાત્મક પ્રવૃત્તિઓને વેગ આપી રહ્યાં છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org