________________
ધન્ય ધરા
-
વણલોભી ને
કપટરહિત છે.......
T I
I I
I
I
નહીં.
ભરત કુટિલ માતા કૈકેયીએ રામને વનવાસ અપાવી, ' ' પોતાના પુત્ર ભરતને અયોધ્યાની ગાદી મળે એ લાલચે i i
ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિર વચન મેળવ્યું. પરંતુ ભરત, માતાની લાલચમાં લોભાયો T T
રાજા હોવા છતાંયે–શÁપ્રતિ શાક્યમ્ નીતિને તેઓ
કદી અનુસર્યા નહીં. હંમેશાં સત્યની જ રાજનીતિને વળગી રામને અયોધ્યા પાછા ફરવા વિનવ્યા, પરંતુ રામ ! !
રહ્યા. આથી જ લોકોએ તેમને ધર્મરાજ જેવું નામ આપ્યું. પાછા ન ફરતાં પોતે પણ રામની પેઠે અયોધ્યાની બહાર
કહેવાય છે કે ધર્મરાજના દુશ્મનો પણ તેમના શબ્દોનો કુટીર બનાવીને રામની પાદુકાને અયોધ્યાની ગાદી પર
વિશ્વાસ કરતા. સ્વહિત માટે પણ તેઓ લગીરે જૂઠું બોલ્યા પધરાવી પોતે રામના પ્રતિનિધિ તરીકે ચૌદ વર્ષ રાજ્ય | I
*i i કે આચર્યાનું નોંધાયું નથી. આથી જ કૌરવોના અસંખ્ય ચલાવ્યું. એનું વર્ણન આ પ્રમાણે રામાયણમાં છે.
I સૈન્યની સામે પાંડવોની જીત થઈ. ભરત અયોધ્યાથી પોતાની સાથે બે સુવર્ણજડિત T 1 પાદુકાઓ લાવ્યો હતો. તે રામના આગળ મૂકી તેમને કહ્યું
i ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ પણ તેમના પક્ષે જ રહ્યા. તેમની કે આ પાદુકાઓ ઉપર ઊભા રહો, એ જ સર્વ લોકના
સત્યનિષ્ઠાથી માત્ર યુધિષ્ઠિર જ સદેહે સ્વર્ગમાં ગયા એમ યોગક્ષેમનો નિર્વાહ કરશે.
કહેવાય છે. સ્વર્ગારોહણ પ્રસંગે કૂતરો પણ તેમનો સાથી
if I હતો. શરૂઆતમાં દ્રૌપદી, પછી સહદેવ, નકુલ, અર્જુન રામે તરત તેમ કરી પાદુકાઓ ભરતને આપી. i i અને છેવટે ભીમ પણ પડ્યો. માત્ર કૂતરો જ સાથીદાર ભરતે પાદુકાઓની પ્રદક્ષિણા કરી, મસ્તકે મૂકી, રામની | | કાશે અને તેઓ સદે કતરા સાથે સ્વર્ગારોહણે ગયા ધર્મ આજ્ઞા લઈ રથમાં બેસી વિદાય થયો.
i 1 જે કૂતરા રૂપે આવેલ, તેણે અસલ સ્વરૂપ ધારણ કરી પાદુકાઓની પૂજા કરી તેની સિહાસન ઉપર i | ધર્મરાજનું બહુમાન કર્યું. સ્થાપના કરી. પોતે વલ્કલ-જટા ધારણ કરી, રામના ! !
નહી વૈર થકી વૈર શમે આંહી કદીય તે, પાછા આવવાની પ્રતિક્ષા કરતો નંદિગ્રામમાં જ રહ્યો.
T અ–વરે જ શમે વૈર–એ જ શાશ્વત ધર્મ છે. રામાયણમાં ભરતનું પાત્ર આ રીતે અસાધારણ ! ! ત્યાગ દર્શાવે છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org