________________
૫૬૦
ધન્ય ધરા
એ આવ્યું કે એક દુર્ઘટનામાં ત્રણ કન્યાઓને જાનથી હાથ ધોવા નાટ્યપ્રયોગોમાં વિવિધ ભૂમિકા નિભાવી છે અને દસ્તાવેજી પડ્યા. નંદિની પણ ઊંડી ખીણમાં જઈ પડ્યાં. તેમની બૂમો ફિલ્મો પણ બનાવી છે. ગુજરાતી માહિતી-ચિત્રો ઉપરાંત સાંભળી એક શેરપા ત્યાં ગયો અને મહામુશ્કેલીએ નંદિનીને પ્રતિભાએ ભોજપુરી તથા હિન્દી ભાષામાં પણ કેટલાંક બચાવ્યાં.
માહિતીચિત્રો બનાવ્યાં છે. ગુજરાત સરકારને ઉપક્રમે ૧૫ ધ્રુવકુમાર પંડ્યા સાથે લગ્નસંબંધથી ઈ.સ. ૧૯૬૯માં
દસ્તાવેજી ફિલ્મોનું સર્જન કરનારાં પ્રતિભા ટી.વી. પર દર્શાવાતી જોડાયેલાં નંદિનીબહેન પતિ ધ્રુવકુમારના સાથમાં પર્વતારોહણ
માહિતી ફિલ્મોનું દિગ્દર્શન કરી ચૂક્યાં છે. વિષેની તાલીમ ઉત્સાહભેર આપતાં. ઈ.સ. ૧૯૯૦માં ધ્રુવકુમાર તેમની ઉત્કટ નાટ્યકલાની કદરરૂપે તેમને વિવિધ મૃત્યુ પામ્યા. ત્યારબાદ નંદિનીબહેન આબુની ગુજરાત સંસ્થાઓ દ્વારા વિધવિધ માન-અકરામોથી વિભૂષિત કરવામાં પર્વતારોહણ પ્રશિક્ષણ શાળાનાં આચાર્યા બન્યાં. ઈ.સ.
આવ્યાં છે. ગુજરાત રાજ્યની નાટ્ય-સ્પર્ધાઓમાં ઉત્તમ ૧૯૯૫માં આ પદ પરથી નિવૃત્ત થઈ અમેરિકામાં સ્થાયી થયેલા
અભિનય આપી પ્રતિભા રાવળ અનેક પારિતોષિકો જીતી ચૂક્યાં પુત્ર અરૂપ સાથે રહે છે.
છે. “રાણીને ગમે તે રાજા', “પાંપણ પલપલ પલકે', - પર્વતારોહણ ક્ષેત્રે ગણનાપાત્ર યોગદાન આપ્યું તેથી ચલકચલાણું', “કરક્યુ’, ‘હનીમૂન' વગેરે ગુજરાતી નાટકોમાં નંદિનીબહેનનું અનેક રીતે માન-સમ્માન થયું છે. તેમની ઉચ્ચ તેમણે શ્રેષ્ઠ ભૂમિકા ભજવી છે. દિલ્હી સ્થિત અખિલ ભારતીય શિક્ષણની માતૃસંસ્થા ગુજરાત કૉલેજે પણ નંદિનીનું બહુમાન કર્યું નાટ્ય-સ્પર્ધામાં પ્રતિભા શ્રેષ્ઠ અભિનેત્રી તરીકે ઓળખાયાં છે. હતું.
ગુજરાત સંગીત-નાટક અકાદમી દ્વારા ઈ.સ. ૧૯૯૧-૯૨નો ગુજરાતી અભિનેત્રી, નિર્માત્રી અને દિગ્દર્શક
‘ગૌરવ પુરસ્કાર’ તેમને મળ્યો હતો. પ્રતિભા રાવળ
આ ઉંમરે પણ હજુ તેઓ રંગમંચ અને નાટ્યકલાના
ઉત્કર્ષ માટે પૂરાં સક્રિય રહ્યાં છે. સપ્ટેમ્બર, ૧૯૩૯ની ૧પમી તારીખે જન્મેલાં પ્રતિભા અર્થશાસ્ત્ર–રાજકારણના વિષયો સાથે બી.એ. થયાં છે. તેમણે
ભારતીય સંસ્કૃતિના વિદ્વાન-સંશોધક અને લેખક નાટ્યકલાનો ડિપ્લોમા પણ મેળવ્યો છે.
પ્રવીણચંદ્ર ચિમનલાલ પરીખ તેમના પિતાનું નામ રસિકલાલ છે.
પ્રવીણચંદ્રભાઈનો જન્મ ખેડામાં ઈ.સ. ૧૯૩૭ના રંગભૂમિ સાથેના ઘનિષ્ઠ સંપર્ક દરમિયાન પ્રતિભાને
માર્ચની ૨૬મી તારીખે થયો હતો.. લાગ્યું કે નાટ્યકલાના વિકાસમાં ઊછરતી વયનાં બાળકો મહત્ત્વનું યોગદાન આપી શકે તેમ છે. તેથી ગુજરાતનાં વિવિધ
પ્રાથમિક તેમ જ માધ્યમિક શિક્ષણ તેમણે મહેમદાવાદમાં નગરોમાં તથા ગ્રામીણ વિસ્તારમાં તેમણે નાટ્યશિબિરો ચલાવી.
લીધું. અમદાવાદ ખાતે વધુ અભ્યાસ કરી ઈ.સ. ૧૯૫૯માં
બી.એ. થયા. એમ.એ. કરતાં ભારતીય સંસ્કૃતિ વિષય રાખી તેઓ સંગીત-નાટક અકાદમીનાં પણ સદસ્ય રહી
ઈ.સ. ૧૯૬૧માં પ્રથમ નંબરે ઉત્તીર્ણ થયા હતા. તેમની શૈક્ષણિક ચૂક્યાં છે. આકાશવાણી તથા દૂરદર્શનનાં તે સલાહકાર કલાકાર
સફળતા બદલ શેઠ ચિનુભાઈ લલ્લુભાઈ મહેતા સુવર્ણચંદ્રક છે. ઉચ્ચ શિક્ષણ ક્ષેત્રે તેમણે થોડો વખત નાટ્યવિભાગના
તેમને મળ્યો હતો. ગુજરાતમાં બ્રાહ્મીથી નાગરી સુધીનો લિપિવ્યાખ્યાતા તરીકે સેવા આપી છે. પ્રીતિ થિયેટર્સ નામની
વિકાસ' વિષય પર સંશોધન-નિબંધ લખી ઈ.સ. ૧૯૬૭માં તે નાટ્યસંસ્થા સ્થાપી તે દ્વારા વિવિધ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો તેમણે
પીએચ.ડી. થયા. આ શોધનિબંધ માટે ઈ.સ. ૧૯૭૧-૭૫ના રજૂ કર્યા છે. આ રીતે સમાજમાં સાંસ્કારિક સભાનતા જાગ્રત ગાળાનો નર્મદ ચંદ્રક તેમને આપવામાં આવ્યો હતો. કરવા તેઓ પ્રયત્નશીલ રહ્યાં છે. અત્યારે આ સંસ્થાના તેઓ મેનેજિંગ ટ્રસ્ટી છે.
રાજકોટની વીરબાઈ મહિલા કૉલેજમાં તેમણે ઈ.સ.
૧૯૭૫ સુધી ભારતીય સંસ્કૃતિના પ્રાધ્યાપક તરીકે કામ કર્યું. લગભગ ૪૦ વર્ષોથી નાટ્યપ્રવૃત્તિ સાથે સંકળાયેલાં
ઈ.સ. ૧૯૭૫થી ભો. જે. અધ્યયન અને સંશોધન વિદ્યાભવનના પ્રતિભાએ પંદરેક નાટકોનું દિગ્દર્શન કર્યું છે, લગભગ ૧૦૦ રીડર તરીકે જોડાયા. ઈ.સ. ૧૯૮૨થી તે જ સંસ્થાના નિયામક
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org